Cezâ Sözcüğünün Anlam Daralmasına Uğramasının Kur'anî Zemini Hakkında Bir İnceleme
Journal Title: International Journal of Langauges' Education and Teaching - Year 2018, Vol 6, Issue 3
Abstract
Türk diline Araçadan ödünçlenen cezâ sözcüğü Kur’an’da “geribildirim” anlamına gelmektedir. Sözcüğe çokanlamlılık kazandıran ise bağlamdır. Olumlu bağlamda kullanıldığı zaman “ödül” anlamını veren sözcük, olumsuz bağlamda kullanıldığında ise “olumsuz yaptırım” anlamlarını kazanmaktadır. Türklerin İslâmiyeti kabul ettiği dönem olan Karahanlı Türkçesinin eserleri incelendiğinde sözcüğün Kur’an çevirileri yoluyla Türk diline girdiği anlaşılmaktadır. Türk dilinde bu dönemde “geribildirim” anlamına gelen ve oldukça yüksek kullanım sıklığına sahip bulunan yanut sözcüğü, Arapçadan ödünçlenen cezâ sözcüğü ile hemen hemen aynı anlam alanına sahiptir. Ayrıca, tıpkı bu sözcük gibi bağlama dayalı olarak “ödül” ve “ceza” anlamlarını kazanabilmektedir. Ödünçlemeden sonra Türk dilinde bu bağlamsal anlamlarıyla kullanılan sözcük daha sonra alıcı dilde anlam daralmasına uğrayarak yalnızca “olumsuz yaptırım” ifade eder hâle gelmiştir. Bu anlam değişmesi hadisesinde bir dil-içi faktör olarak ödünçlemenin rolü olduğu görülmektedir. Türk dilinde yaygın olarak kullanılan ve kendisiyle hemen hemen aynı semantik alana sahip olan yanut gibi bir rakibi olduğu göz önüne alındığında cezâ sözcüğünün bir prestij ödünçlemesi olduğu iddia edilebilir. Aynı semantik alana sahip olan iki sözcüğün girdiği etkileşim meydana gelecek semantik değişimin niteliğini belirlemiştir. Cezâ sözcüğü kutsal kitap kaynaklı bir prestij ödünçlemesi olması hem de bağlama dayalı olarak kazandığı “olumsuz” yaptırım anlamına itilmesi sayesinde ödünçlendiği dilde tutunabilmiştir. Bu itilmede ana rol, kaynak metin Kur’an’da ortaya çıkan olumsuz konotasyona aittir. Bu çalışmada, ilgili sözcüğün Türk dilinde uğradığı semantik değişimin başlamasında bir ödünçleme faktörü olarak yanut sözcüğüyle girilen etkileşimin rol oynadığı ve bu sürecin anlam daralması ile neticelenmesinin ana sebeplerinden birisinin de kaynak metin Kur’an’da bağlam, sıklık, söylem gibi bazı unsurların etkisiyle sözcüğün olumsuz konotasyon bildirmesi olabileceği ileri sürülecektir.
Authors and Affiliations
İsmail SÖKMEN
Keywords
Related Articles
- EP ID EP614010
- DOI 10.18298/ijlet.3153
- Views 92
- Downloads 0
Features, Using and Functions of Communication Method in Teaching Turkish as a Second Language
The purpose of this study is to attract attention to the functions and applications of the communicative method in reaching the ability to use language in their compulsory living spaces to meet their needs understanding...
VISUAL LITERACY PROFICIENCY OF 6TH AND 8TH GRADE STUDENTS
Images; İs helping to restructure knowledge as a source of knowledge, without attracting the attention of the student, motivating the student, giving student tips, and asking questions, giving feedback to the student, le...
Absürt Oyunların Karakter Yaratımında Geleneksel Etkiler ve Sabahattin Kudret Aksal
Batı’da 1950’li yılların sonunda ortaya çıkan ve 1970’li yıllara kadar varlığını sürdüren Absürt tiyatro, Türk tiyatrosunu etkilemiştir. Tarihsel olaylar, sanatsal ve felsefi düşünce sonucu tiyatro yazınında kendine yer...
İkinci/Yabancı Dil Öğretiminde Pedagojik Dil Bilgisinin Yeri
Bir dilin dil bilgisinin amaç ve ele alınış biçimi dil bilgisi türlerini meydana getirmiştir. Dil bilgisi türleri arasında belli başlı türler “Buyurucu Dil Bilgisi” ve “Betimleyici Dil Bilgisi”dir. Bu iki türün yanında b...
The Analysis of the Writing Mistakes of Foreigners Learning Turkish
The rapid development of different mediums of communication and the increase in scientific, social, cultural and economic relations with foreign countries, have made the learning of a foreign language a necessity. For th...