Piotr Skarga a kwestia dialogu katolicko-prawosławnego w historii i czasach współczesnych
Journal Title: Litteraria Copernicana - Year 2015, Vol 15, Issue 1
Abstract
Piotra Skargę należy uznać za jednego z głównych twórców unii brzeskiej z 1595/1596 roku, która doprowadziła do podporządkowania papieżowi prawosławnej metropolii kijowskiej, obejmującej ziemie Rzeczypospolitej. Ideowym impulsem do zawarcia tej unii stała się książka Skargi O jedności Kościoła Bożego... (1577, II wydanie 1590). Jej autor obarczył całą winą za wielką schizmę z 1054 roku stronę prawosławną, jednocześnie oskarżając cerkiewnych hierarchów o odejście od prawdziwej wiary, a także krytykując niektóre zwyczaje panujące w Cerkwi na ziemiach ruskich. Wywołało to negatywną reakcję ze strony prawosławnych, którą pogłębiło samo zawarcie unii. Skarga dostarczał w tym czasie swoimi pismami argumentów zwolennikom unii brzeskiej, na co strona przeciwna zareagowała dziełami polemicznymi, autorstwa między innymi Marcina Broniewskiego (brata czeskiego, piszącego jednak w imieniu prawosławnych) oraz Melecjusza Smotryckiego. W 2. połowie XX wieku, wobec rozwoju dialogu ekumenicznego między Kościołem katolickim a prawosławnym, poglądy Skargi na jedność chrześcijaństwa stały się anachroniczne. W katolickim nauczaniu ekskluzywizm religijny jezuity został zastąpiony współistnieniem Kościołów siostrzanych. Z tego powodu teolodzy i duchowni katoliccy, jakkolwiek wciąż podkreślają rolę Skargi jako współtwórcy unii brzeskiej, nie eksponują już jednak jego poglądów dotyczących jedności. Dlatego też nauczanie jezuity nie budzi dzisiaj szczególnych emocji wśród prawosławnych, choć dokonywana przez nich ocena jego religijnych poglądów musi pozostać zdecydowanie negatywna.
Authors and Affiliations
Tomasz Kempa
Keywords
Related Articles
- EP ID EP191434
- DOI 10.12775/LC.2015.004
- Views 126
- Downloads 0
Konstruowanie Galla. Problem oralności jako problem interpretacyjny tekstu
Żywa w ostatniej dekadzie dyskusja na temat Gestów Galla traci wiele bez rozważenia literackich konwencji czy topiki. Gall jest autorem, którego dzieło wchodzi bezpośrednio w złożone związki z tekstami ustnymi. Nieprzypa...
Stanisław Kryczyński (1911–1941) – mistrz metody, mistrz słowa
Artykuł biograficzny poświęcony jednemu z najwybitniejszych znawców problematyki tatarskiej chciałbym rozpocząć od dwóch refleksji. Pierwsza z nich będzie dotyczyć roli, jaką we współczesnej tatarologii odgrywają powsta...
Ks. Piotr Skarga jako problem dialogu ekumenicznego katolików. Jezuickie wspominanie i kreowanie w 2012 roku
Przedmiotem analizy jest jubileuszowa książka zbiorowa: Ks. Piotr Skarga SJ (1536– –1612). Życie i dziedzictwo, pod redakcją R. Darowskiego SJ i S. Ziemiańskiego SJ, Kraków 2012. Porównanie dwóch tekstów zawartych w tej...
Spuścizna rękopiśmienna Profesora Artura Hutnikiewicza w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu
Dnia 16 kwietnia 2005 r. zmarł w Toruniu w wieku 89 lat Profesor Artur Hutnikiewicz, wybitny historyk literatury, eseista i krytyk literacki, który niemal przez całe swoje życie zawodowe był związany z Uniwersytetem Miko...
Część archaiczna pieśni ojczystej: „wyrafinowany artyzm” a majuskuły jako znaki delimitacji wiersza (źródło versus imitacyjne konstrukcje)
Bogurodzica przekazu kcyńskiego z jej majuskułami jako znakami delimitacji wiersza to podstawa źródłowa zakwestionowania „wyrafino wanego artyzmu” pieśni ojczystej. Jest on nie pierwotnym walorem najstarszego przekazu, l...