SZTUKA ZDOBNICZA PRUS KRÓLEWSKICH OD XV WIEKU DO PIERWSZEGO ROZBIORU POLSKI W 1772 ROKU

Journal Title: Muzealnictwo - Year 2007, Vol 2007, Issue 48

Abstract

Wystawa „Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich”, otwarta od grudnia 2006 do maja 2007 r. w jednej z siedzib Muzeum Narodowego w Gdańsku - Zielonej Bramie, dawnej rezydencji królów polskich w Gdańsku, była kontynuacją cyklu ekspozycji prezentujących dorobek artystyczny Prus Królewskich, czyli regionu pomorskiego, historycznie obejmującego dawne państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Pomorze Gdańskie i część Pomorza Środkowego oraz Warmię. Ramy czasowe wystawy obejmowały lata wojny trzynastoletniej, uzyskania przez Gdańsk wielkich przywilejów od króla Kazimierza Jagiellończyka, po pierwszy rozbiór Polski w 1772 r., gdy Gdańsk z Pomorzem przypadł Prusom.Na wystawie zgromadzono wyroby artystyczne, które dla ówczesnych mieszkańców Prus Królewskich były przedmiotami użytkowymi bądź świadczyły o statusie społecznym, smaku i guście ich właścicieli. Niektóre, jak wyroby z bursztynu, srebra złoconego i białego, obiekty wysoce intarsjowane lub inkrustowane, mogły być traktowane jako lokata kapitału, chęć wzbudzenia podziwu i budowania prestiżu. Na wystawie zgromadzono zabytki z 14 muzeów krajowych, 7 zagranicznych, kilkunastu kościołów katedralnych, parafialnych, rektoralnych, dwóch klasztorów, od osoby prywatnej, zaś bezcenne rękopisy i grafikę z kolekcji Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. 49 autorów przedłożyło wyniki swoich badań, opracowując prawie 700 haseł do towarzyszącego wystawie ilustrowanego, dwutomowego katalogu. Na wystawie pokazano reprezentatywne grupy wyrobów z bursztynu, złotnictwo liturgiczne, srebra luksusowe, cechowe i stołowe, meble, zegary, tkaniny i hafty, wyroby kowalskie z żelaza, miedzi i mosiądzu, konwisarskie i ludwisarskie, a więc wyroby z cyny i brązu, dalej ceramiczne z podziałem na kafle i naczynia codziennego użytku. Był to więc szeroki przegląd produkcji cechowej dużych i małych ośrodków w Prusach Królewskich. Prawie połowa zaprezentowanych obiektów, została dzięki wystawie po raz pierwszy opracowana naukowo. W grupie tej są meble, ceramika, wyroby kowalskie i konwisarskie, także złotnictwo, chluba gdańskich, elbląskich i toruńskich warsztatów. Z 234 prezentowanych wyrobów złotniczych, 55 obiektów nie było dotąd opracowanych, m.in. dzieła gdańskich złotników wypożyczone z Focke Museum, oddziału Bremer Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte i Galerie Neuse-Kunsthandel Bremę, a także kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Wystawa gdańska stanowi trwały wkład muzealnictwa gdańskiego w kulturalny i naukowy dorobek ogólnopolski.

Authors and Affiliations

Antoni Chodyński

Keywords

Related Articles

NABYWANIE ZABYTKÓW PRZEZ MUZEA REJESTROWANE W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEJ OD 1 STYCZNIA 2012 R. NOWELIZACJI ART. 20 USTAWY O MUZEACH

Artykuł ma na celu przedstawienie i dokonanie oceny zmian wprowadzonych na mocy ustawy nowelizacyjnej z dnia 31 sierpnia 2011 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1230) do ustawowej regulacji przysługujących muzeom rejestrowanym przy...

THE MUSEUM ASSOCIATION IN POLAND 1914–1939

The article presents basic information on the activity and changes of the organisation associating museums and their professionals in inter-war Poland. It recalls the personalities who influenced the development of museo...

SCIENTIFIC MUSEUM

This article presents a proposal for incorporating scientific activity into the structure of museums in Poland and then institutionalizing it in the existing organizational framework of museums. In fact, scientific activ...

HOW TO GIVE MEANING? “STATE OF LIFE. POLISH CONTEMPORARY ART WITHIN A GLOBAL CONTEXT”. AN EXHIBITION IN THE NATIONAL ART MUSEUM OF CHINA IN BEIJING

In 2015, the National Art Museum of China in Beijing hosted an exhibition entitled “State of Life. Polish Contemporary Art within a Global Context”. It was a comprehensive and diversified presentation of Polish culture i...

MUZEA WARSZAWSKIE W BLOGOSFERZE

Artykuł ukazuje nienowe już, ale wciąż rozwijające się narzędzie komunikacji internetowej, jakim jest blog, przez pryzmat placówek muzealnych w Warszawie. Na tle całej Polski to właśnie stolica wyróżnia się prowadzeniem...

Download PDF file
  • EP ID EP61879
  • DOI -
  • Views 40
  • Downloads 0

How To Cite

Antoni Chodyński (2007). SZTUKA ZDOBNICZA PRUS KRÓLEWSKICH OD XV WIEKU DO PIERWSZEGO ROZBIORU POLSKI W 1772 ROKU. Muzealnictwo, 2007(48), 192-201. https://europub.co.uk/articles/-A-61879