1755-1949 Yılları Arasında Doğu Türkistan
Journal Title: Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi - Year 2014, Vol 2014, Issue 3
Abstract
Sovyetler Birliği’nin yıkılması sonrasında Çin’in Doğu Türkistan’ı entegre etme politikaları batı’ya yani Orta Asya’ya açılımın, Orta Asya’da stratejik etki alanı kurma çabasının bir göstergesidir. Bu nedenle bölge aynı zamanda küresel güç mücadelesi içinde önemli bir yere sahiptir. Günümüzde Çin açısından bu denli önemli olan Doğu Türkistan bölgesi, geçmişte de aynı önemi taşımış bu nedenle sürekli Çin istilasına maruz kalmıştır. Bu çalışmanın amacı Çin tarafından Doğu Türkistan’da uygulanan politikaların tarihi temellerini incelemektir. Çalışma başlıca dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bölgenin stratejik ve ekonomik önemi anlatılacak. İkinci bölümde Çin askerlerinin Doğu Türkistan’a girdiği 1755’den Yakub Bey’in iktidara geldiği 1865’e kadar süren Birinci Çin istilası, Üçüncü bölümde Yakub Bey tarafından Doğu Türkistan’ın tek çatı altında birleştirilmesi ve dönemin büyük devletleri tarafından tanınması, bu doğrultuda Yakub Bey Devletinin Rusya, İngiltere ve Osmanlı Devleti ile diplomatik ilişkiler kurması, üçüncü bölümde Yakup Bey’in 1877’de ölümüyle birlikte bölgenin İkinci Çin işgaline uğraması, 1933’de bir yıl sürecek olan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurulması, ancak Sovyetler Birliği’nin desteği ile bölgeye tekrar Çin kuvvetlerinin hâkim olması. Dördüncü bölümde ise, 1944’de İli ayaklanması sonrası beş yıl sürecek olan Doğu Türkistan Cumhuriyetinin kurulması, başlangıçta bağımsız olarak kurulan Cumhuriyetin Sovyetler Birliği’nin baskısıyla Çin’le ortak bir koalisyon hükümetine dönüşmesi ve sonuçta bölgenin 1949 yılında Kızıl Çin birliklerinin hâkimiyetine geçmesine kadar olan dönem incelenecektir.
Authors and Affiliations
Yelda Demirağ
Keywords
Related Articles
- EP ID EP431913
- DOI -
- Views 121
- Downloads 0
KAYAN BİR YILDIZIN ARDINDAN NAĞMELER: ABDUREHİM TİLEŞUP ÖTKÜR’ÜN ÖLÜMÜ ÜZERİNE YAZILAN ŞİİRLER
Türk dünyasında edebi kimliği ve eserleri ile öne çıkan bazı önemli isimler bulunmaktadır. Bu isimlerden biri de çağdaş Uygur edebiyatının yetiştirdiği önemli yazar, şair ve araştırmacılardan biri olan Abdurehim Tileşup...
A Study on “Kashgar Prints”: “Eastern Turki” Printed Materials Published By The Swedish Mission Press in Kashgar (1892- 1938) / “Kaşgar Yayınları” Üzerine Bir Çalışma: Kaşgar’da İsveç Misyonerliği Matbaası Tarafından Yayınlanan “Doğu Türkçesi” İle Yazılmış Eserler
1892’de İsveç Misyonerlik Ahit Kilisesi (Sevenska Missionsförbundet) Sincan, Kaşgar’da yeni bir misyonerlik sahası açmaya karar vermiştir. İlk İsveçli misyonerler burada Ocak 1892’de faaliyetlerine başlamışlardır. Misyon...
«Yüsüpbeg-Ehmedbeg» Dаstаniniñ Uyğurçe Vеrsiyasi: Sеlişturmа Аnаliz
Bu makalede, Yüsüpbeg-Ehmedbeg destanının Uygur varyantı incelenmiştir. Orta Asya’da Türk boyları arasında yaygın olarak anlatılan bu destanın varyantları çalışmada mukayese edilmiştir. Çalışmada ayrıca “Ehmedxan ve Bozo...
Marksist Eleştiri Yöntemine Göre İz Romanının Kişi Kadrosu Üzerinde Bir İnceleme
İz, hem Abdurehim Ötkür’ün yazın hayatında hem de Uygur modern edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Uygur Türklerinin Çin zulmü altında ezilmeleri ve isyan etmelerini anlatan tarihî roman, temelde emekçi-sömürücü çatış...
Kaşgarlı Mahmud’un Günümüz Uygur Milliyetçiliğine Katkısı / The Contribution of Mahmud Kashgari To The Current Uyghur Nationalism
Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla ortaya çıkan yeni bağımsız Türk Cumhuriyetlerinin milli kimlik oluşturma sürecinde Kaşgarlı Mahmud, Yusuf Has Hacib, El Farabi, Ahmet Yesevi, Alişir Nevai gibi medeniyet kahramanları ço...