1833 Tarihli Nüfus Defterine Göre Üsküp Kazası’nın Demografik Yapısı
Journal Title: Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi - Year 2018, Vol 8, Issue 1
Abstract
Bugün Makedonya Cumhuriyeti’nin başkenti olan Üsküp, Vardar Nehri’nin iki yakasına kurulmuş bir şehirdir. 1392’de Osmanlı yönetimine dâhil edildiği andan itibaren Osmanlı yönetiminin en önemli uç böl-gelerinden biri haline gelmiştir. 1463’ten sonra kaza statüsü verilen Üsküp’e Saruhan bölgesinden Türkmenlerin yerleştirilmesiyle nüfusun yoğunluğu ve niteliği değişime uğramaya başlamıştır. Müslümanlar genellikle Üsküp şehrinde yaşamayı tercih ederken, Hıristiyanlar yoğunlukla kırsal alanda yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Ancak bu durum zamanla değişim göstermiştir. Çoğu kırsal alanda yaşayan gayrimüslim-lerin fetihten 1832’ye kadar geçen süre zarfında yavaş yavaş şehir merkezine yerleşmeye başladıkları tahrir defterleri üzerinde çalışmalar yapmış olan tarihçiler tarafından tespit edilmiştir. Yüzyıllar içinde 70’e kadar çıkmış Üsküp şehrindeki mahalle sayısı 1832’de 47’ye kadar düşmüştür. Üsküp’e bağlı köy sayıları da deği-şiklik arz etmiştir. Gayrimüslimlerden alınan cizye vergisi ile askeri ihtiyaçlara yönelik Müslüman erkek sayısının tespit edilmesi amacına yönelik yapılan 1831 sayımı her ne kadar hatasız kabul edilemese de Osmanlı topraklarının sayım yapılan bölgelerindeki nüfusu hakkında fikir vermesi açısından büyük öneme haizdir. Çalışmanın amacı 1833 tarihli nüfus defterine göre Üsküp Kazası’nın nüfus yapısını ortaya koymak-tır. Çalışmanın temel kaynağını oluşturan BOA NFS.d. 5624 numaralı Nüfus Defteri Üsküp Kazası’nın mufassal defterlerinin icmallerinden oluşmaktadır. Defterdeki veriler Üsküp merkezi ve köylerindeki nüfus yoğunluğu ve nüfusun yerleşim yerlerine göre dağılımı hakkında bilgi verirken aynı zamanda nüfusun dinsel açıdan dağılımını da ortaya koymaktadır. Ayrıca gayrimüslimlerin ödemekle yükümlü oldukları cizye mik-tarına dair veriler Üsküp’te yaşayan gayrimüslim reayanın ekonomik durumu hakkında da bilgi vermektedir
Authors and Affiliations
Hatice Akın Zorba
Keywords
Related Articles
- EP ID EP532132
- DOI 10.13114/MJH.2018.380
- Views 74
- Downloads 0
Boyutlandırılmış Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin (B5FKE) Türkçeye Uyarlanması: Üniversite Öğrencileri Örnekleminde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Kişilik, bir bireyin kim olduğunu belirten, sosyal ortamlardaki davranışlarını şekillendiren ve diğer bireylere karşı davranışlarını etkileyen bir kavram olarak düşünülebilir. Bu çalışma kapsamında Faceted Inventory of t...
Çoklu Boğulma Vakalarının İncelenmesi
Suda boğulma yaralanma ya da ölümle sonuçlanabilir. Boğulma vakasına kurtarma amacıyla mü-dahale eden kişiler olabilir. Boğulma olayları önlenebilir. Bazı kurtarma girişimleri, birincil boğulma mağdurunun ve kurtarıcının...
Bursa Yeşil Cami ve Türbesi’nin 1855 Depremi Sonrası Çizilmiş Planı ve Leon Parvillée Tarafından Gerçekleştirilen Onarımlar
Osmanlılara başkentlik yapmış şehirlerden Bursa, bu unvanı sayesinde pek çok Osmanlı yapısını bünyesine katmıştır. Çelebi Mehmed tarafından inşa ettirilmiş külliye içinde bulunan ve çinilerinin ren-gine atfen Y...
Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Alanlarında Kadın Olmak:Cinsiyete Yönelik Yargıları Kırma
Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) alanlarını seçen, bu alanlarda öğrenim gören ve çalışma hayatında yer alan kadınların oranları erkeklere göre oldukça düşüktür. FeTeMMalanlarındaki cinsiyetler arasında...
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Eğitim Yardımlarının İlkokul, Ortaokul, Lise Öğrencileri ve Ailelerine Etkileri(Antalya İli Muratpaşa İlçesi Örneği)
Bu çalışmanın amacı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) tarafından gerçekleştirilen eğitim yardımlardan faydalanan aileler ve öğrencileri üzerindeki etkilerini belirlemek ve olası sorunlara yönelik çözüm...