Abbâsîler Döneminde Kâdı'l-kudâtlık
Journal Title: Trabzon İlahiyat Dergisi - Year 2018, Vol 5, Issue 1
Abstract
İslâm devletlerinin adalet teşkilatında meydana gelen değişikliklerin en önemlilerinden birisi, kâdı’l-kudatlık makamı/kurumunun ihdasıdır. 170/786 yılında ortaya çıkmış olan kurum, Abbâsî devleti içerisinde önemli bir yer edinmiştir. Bu tarihten başlayarak, halifeler, adalet teşkilatına ilişkin yetkilerini kademeli bir şekilde kâdı’l-kudâtlara devretmişlerdir. Halifelerin siyasî gücü ve devletin içerisinde bulunduğu durumun yanı sıra, toplumda meydana gelen mezhepsel değişiklikler de kurumun gücünü doğrudan etkilemiştir. Kâdı’l-kudâtlık kurumunun, İslâm devlet teşkilatı ve toplumundaki yansımalarının tespitinin amaçlandığı bu çalışmada, İslâm Tarihi kaynakları başta olmak üzere, tabakât, terâcim kitapları ve hukuk kurumunu ele alan eserler incelenerek, kâdı’l-kudâtların devlet ve toplum nezdindeki yerleri tespit edilmiştir. Kâdı’l-kudâtlık kurumunun ilk kurulduğu dönemde daha dar yetkilere sahip olduğu, halifenin danışmanı gibi görev yaptığı fakat Abbâsî devletinin son dönemlerine doğru daha geniş yetkilere sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte kâdı’l-kudât, toplum nazarında saygın bir yere ve bağımsız bir hareket alanına sahip olmuştur. Diğer taraftan, bazı aile ve mezhep mensuplarının, kâdı’l-kudâtlık görevinde daha fazla bulundukları da göze çarpan hususlardan birisidir. Araştırmanın, başta İslâm Tarihi olmak üzere, İslâm Hukuku, İslâm Kurumları Tarihi, İslâm Medeniyeti Tarihi gibi alanlarda çalışma yapan araştırmacılara katkı sağlaması beklenmektedir.
Authors and Affiliations
Yavuz Selim Göl
Keywords
Related Articles
- EP ID EP324791
- DOI -
- Views 124
- Downloads 0
Sahabenin Tefsirde İsrailiyata Bakışı
Genellikle kabul edilen görüşe göre İsrailiyatın tefsire girişi sahabe dönemindeki faaliyetlere kadar uzanmaktadır. Sahabilerin Ehl-i Kitap’tan aldıkları bazı bilgileri tefsirin kaynağı olarak kullanmış oldukları bilinen...
Religion-State Relationships in Azerbaijan After Independence
Bağımsızlıktan sonra (1991) Azerbaycan`da din-devlet ilişkilerini ele alan bu çalışmamızda Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası’nda laiklik ilkesi, devlet-din ilişkileri, din özgürlüklerini temin eden ilgili maddeler incelem...
According to Quran Ahl al-Kitab’s Falsification and Suppression in The Biblical Verses and Condition of Practice with Verses
Quranic revelation accepted the original ancient holy books and invited to believe in them. In this context, the books held by Jews and Christians during Quran’s sending down process, were also accepted on some issues an...
Between 1980-2017 Copyright And Translation Printed Turkish Commentaries of The Qur’an Bibliography
Bibliography studies are studies that require constant updating. In Turkey, between 1980 and 2017, the acceleration of migration from the village to the city, the bringing of compulsory education, opening of many formal...
Medrese Geleneğinde Kelâm İlminin Meşrûiyeti Sorunu
Bu makalede Kelâmın bir ilmî disiplin olarak İslâm eğitiminin bir parçası olabilme süreci incelenmektedir. Kelâm karşıtı bir pozisyon alan Ashâbü’l-Hadis, mutasavvıflar ve İslâm filozoflarının bütün karşı hamlelerine rağ...