AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI (1872–1918) I JEJ CZESCY CZŁONKOWIE

Apply

AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI (1872–1918) I JEJ CZESCY CZŁONKOWIE

Journal Title: Studia Historiae Scientiarum - Year 2015, Vol 14, Issue

Abstract

Celem artykułu jest ukazanie wpływu, jaki słowianofilstwo czeskie wywierało na kształtowanie się składu osobowego Akademii Umiejętności w Krakowie. Obejmuje on okres, kiedy odrodzony naród czeski poszukiwał wspólnoty z innymi narodami słowiańskimi i to przede wszystkim było czynnikiem sprawczym wzmożonego zainteresowania czeskich uczonych filologiami słowiańskimi, własną historią oraz historią Europy Środkowowschodniej, naukami społecznymi, prawnymi itd. Z analizy sprawozdań z działalności Akademii Umiejętności w Krakowie od początku jej funkcjonowania (1872) aż do przekształcenia w Polską Akademię Umiejętności (1919) wynika, że ten rozkwit ukierunkowanej wspólnotowo czeskiej humanistyki spotkał się z pozytywnym oddźwiękiem ze strony krakowskiego środowiska naukowego. Jednym z dowodów na to jest fakt, iż czescy humaniści tworzyli najliczniejszą grupę wśród wszystkich cudzoziemskich członków Akademii w Krakowie. Pismo cesarza Franciszka Józefa I z dnia 2 maja 1871 roku, adresowane do ministra wyznań i oświaty Josefa Jirečka, było formalnym początkiem organizowania w Krakowie Akademii Umiejętności. Na jej protektora cesarz wyznaczył arcyksięcia Karola Ludwika. Członkami Akademii byli uczeni ze wszystkich ziem polskich i Polacy na emigracji. Fundusze pochodziły z dotacji państwowej oraz od prywatnych sponsorów. Akademia prowadziła dużą działalność wydawniczą. Akademia miała trzy wydziały: I. Filologiczny, II. Historyczno Filozoficzny, III. Matematyczno Przyrodniczy. W ich skład wchodzili członkowie krajowi i zagraniczni. Wśród tych drugich liczną grupę stanowili czescy uczeni. Członkami Wydziału I byli: Josef Jireček – filolog, etnograf, historyk; Václav Štulc – ksiądz katolicki, pisarz, poeta, tłumacz; Jan Gebauer – twórca nowej gramatyki czeskiej; Zikmund Winter – historyk; Jan Kvičala – filolog klasyczny, pedagog i polityk; Václav Vondrák – slawista. Do Wydziału II należeli: František Palacký – historyk, polityk; Antonin Randa – historyk; Václav Vladivoj Tomek – historyk, pedagog, polityk; Jaroslav Goll – historyk, poeta; Karel Kadlec – prawnik, historyk prawa, tłumacz; Emil Ott – prawnik; Jaromír Čelakovský – prawnik, polityk. W skład Wydziału III wchodzili: Karl von Rokitansky – anatomopatolog; Bohuslav Brauner – chemik; František Vejdovský – zoolog.

Authors and Affiliations

Halina LICHOCKA

Keywords

Polskie badania polarne (zarys)

Artykuł przedstawia w skrócie najważniejsze fakty z historii polskich badań i odkryć naukowych w Arktyce i Antarktyce od XIX stulecia do chwili obecnej. Autor jest geologiem, od 1956 roku badaczem polarnym, prowadził bad...

A discussion of a book: Historiografia prasy polskiej (do 1918 roku). Naukometryczna analiza dyscypliny 1945–2009 by Władysław Marek Kolasa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2013; “Prace Monograficzne” 678, ISBN 0239-6025, 978-83-7271-843-1, 525 pp. + BIbliography (CD)

This article presents a peer review of the book by Władysław Marek Kolasa on the historiography of the Polish press. It regards the methodology of historiography, the science of science and its sub-disciplines: scientome...

EP ID EP164865
DOI 10.4467/23921749PKHN_PAU.16.003.5259
Views 35
Downloads 0