ANALIZA GEOCHEMICZNA I KORELACJE GENETYCZNE BITUMINÓW I SKAŁ TYPU CZARNYCH ŁUPKÓW W JEDNOSTKACH TEKTONICZNYCH KARPAT ZEWNĘTRZNYCH W POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ POLSCE I NA OBSZARZE PRZYLEGŁYM
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2011, Vol 444, Issue 444
Abstract
Badania przeprowadzono na obszarze Karpat zewnętrznych (w przygranicznym rejonie Polski, Słowacji i Ukrainy). Rozpoznano charakter facji anoksycznych w Karpatach na obszarze Polski i Słowacji w obrębie różnych jednostek tektonicznych od dukielskiej przez śląską, węglowiecką, skolską aż po borysławsko-pokucką. Analizę oparto na parametrach geochemicznych i wskaźnikach stanowiących wyniki badań metodą Rock-Eval, chromatografii gazowej alkanów i izoprenoidów oraz oznaczeń izotopów stabilnych węgla (dla materii organicznej). Stwierdzono zróżnicowanie poszczególnych wartości. Zawartość TOC zmienia się w przedziale od 0,62% do powyżej 8,7% wag., przy czym najwyższe wartości charakteryzują facje jednostki skolskiej. Potencjalna macierzystość utworów jest bardzo dobra w obrębie facji anoksycznych jednostki skolskiej, centralnej depresji karpackiej i jednostki dukielskiej. Rezydualny potencjał (S2) rozproszonej materii organicznej zmienia się od 0,26/1,20 mg HC/g skały w warstwach dolnokredowych w Łusce Bystrego do 16,50/36,59 mg HC/g skały w jednostce skolskiej (Bandrów). Jest on umiarkowany w segmencie polskim i słowackim jednostki dukielskiej i nieco wyższy w jednostkach magurskiej i borysławsko-pokuckiej. Frakcja alifatyczna dominuje we wszystkich badanych skałach przy stosunkowo homogenicznym składzie frakcji alifatycznej bituminów. Rozkład n-alkanów jest zmienny. Można wyróżnić trzy grupy bituminów o zróżnicowanej dominacji n-alkanów krótkołańcuchowych i/lub n-alkanów długołańcuchowych. Pristan na ogół dominuje nad fitanem, przy czym izoprenoidy często mają stężenie niższe w stosunku do sąsiadujących z nimi n-alkanów C[sub]17[/sub] i C[sub]18[/sub]. Stosunek pristan–fitan zmienia się od 18,01 (centralna depresja karpacka) poprzez 13,36 (jednostka węglowiecka) do 6,36 (jednostka śląska), podczas gdy w pozostałych rejonach jego wartość jest bliska jedności. Wśród węglowodorów aromatycznych przeważa fenantren i jego metylowe i di-metylowe pochodne. Wartości oznaczeń δ[sup]13[/sup]C[sub]PDB[/sub] dla węglowodorów wykazują niewielkie zróżnicowanie dla poszczególnych frakcji. Dla bituminów zmieniają się od –24,9 do –28,9‰. Dojrzałość termiczna kerogenu (typ mieszany od II do III) zmienia się od fazy niedojrzałej (jednostka skolska i borysławsko-pokucka) przez dojrzałą w jednostce śląskiej i dukielskiej, po fazę wczesnego okna gazowego w strefie melanżu tektonicznego i jej sąsiedztwie.
Authors and Affiliations
Katarzyna JARMOŁOWICZ-SZULC, Leszek JANKOWSKI
Keywords
Related Articles
- EP ID EP63958
- DOI -
- Views 52
- Downloads 0
DIAGENESIS OF LACUSTRINE CHALK AND GYTTJA IN HOLOCENE DEPOSITS FROM NORTHWESTERN POLAND
The aim of this paper is to present the diagenetic processes occurring within lacustrine chalk and ooze in Holocene deposits from northwestern Poland. The analysed samples came from the Tarda (Iława Lake District) and Su...
Powstawanie i neutralizacja kwaśnych wód w kopalni Niwka-Modrzejów na Górnym Śląsku
Scharakteryzowano procesy utleniania minerałów siarczkowych oraz procesy ich neutralizacji w wodach kopalni Niwka-Modrzejów. Przedstawiono formy żelaza oraz pochodzenie siarczanów.
THE ORIGIN OF MINERAL WATERS IN KRAKÓW
In the area of Kraków, mineral waters occur mainly in Jurassic limestones, Cretaceous marls and Paleogene and Neogene sands, which are covered by impermeable Miocene clays. Majority of these waters were recharged at the...
MODEL RESEARCH ON THE EFFECTIVENESS OF TECHNICAL METHODS OF LIMITING THE EXPANSION OF THE DEPRESSION CONE CAUSED BY DEWATERING OF THE PLANNED GUBIN OPEN-PIT BROWN COAL MINE
Due to the planned exploitation of the Gubin lignite deposit by opencast method, a numerical hydrogeological model was built. The main goal of the model was to forecast the development of the cone of depression caused by...
Lithology and geological position of the Augustovian Interglacial deposits from Sucha Wieś (Ełk Lakeland) and Czarnucha (Augustów Plain)
In the Sucha Wieś and Czarnucha boreholes drilled in 1988–1989, interglacial lacustrine and fluvial organic and mineral deposits (Sucha Wieś – 31.1 m; Czarnucha – 32.1 m in thickness) were encountered in the basal porti...