Analiza wielokryterialna w badaniach nad bezpieczeństwem
Journal Title: Zeszyty Naukowe SGSP - Year 2018, Vol 0, Issue
Abstract
Celem artykułu jest prezentacja metodyki oceny poziomu bezpieczeństwa wykorzystującej analizę wielokryterialną. Analiza wielokryterialna kojarzona jest najczęściej z problematyką podejmowania decyzji, która powinna optymalizować więcej niż jedną funkcję celu. Jednoznaczne rozwiązanie takich problemów jest niemożliwe, ponieważ decyzja optymalna dla jednego z celów nie jest jednocześnie decyzją optymalną dla pozostałych. Udowodnił to już włoski ekonomista i socjolog V. Pareto, wprowadzając pojęcie zbioru decyzji niezdominowanych. Jest to zbiór decyzji, z których każda jest lepsza od pozostałych pod względem jednego z kryteriów wyboru. Istnieje wiele metod rozwiązywania takich problemów. Sprowadzają się one do sposobu połączenia wszystkich kryteriów wyboru w jedno metakryterium. To połączenie może odbywać się na drodze matematycznej lub heurystycznej. Do drugiej grupy należy metoda Analytic Hierarchy Process (AHP) zaliczana do amerykańskiej szkoły wielokryterialnego podejmowania decyzji (ang. multiple-criteria decision-making – MCDM). Podobną metodą jest analiza morfologiczna opracowana przez F. Zwicky’ego – uznawana za jedną z ważniejszych metod stymulujących twórcze myślenie. W metodzie tej tworzy się rozwiązania oparte na łączeniu wielu parametrów charakteryzujących dany problem. Prowadzi to często do odkrycia nietypowych zestawień stymulujących twórcze myślenie badacza. Metodę tę często wykorzystuje się w różnych konfiguracjach, do tworzenia nowych produktów zarówno w sferze materialnej, jak i intelektualnej. Poczucie bezpieczeństwa jest zawsze wieloaspektowe, dlatego też jego pomiar powinien być wielokryterialny. Problemem pozostaje jednak ocena poziomu bezpieczeństwa, którą należy sprowadzić do jednego metakryterium. Bo tylko wówczas możemy porównywać ze sobą różne rozwiązania tego samego problemu pod kątem ryzyka. W badaniach zastosowano podejście teoretyczne, skupiając się przede wszystkim na sformułowaniu definicji bezpieczeństwa przydatnej w kontekście analizy wielokryterialnej oraz przedstawiono wybrane rozwiązania stosowane w ocenie poziomu bezpieczeństwa. Analiza wielokryterialna poziomu bezpieczeństwa może również służyć odkrywaniu prawdziwych przyczyn zagrożeń. Często prosta, jednokryterialna analiza prowadzi do niewłaściwych wniosków zarówno co do poziomu bezpieczeństwa, jak i przyczyn jego zagrożeń.
Authors and Affiliations
Jarosław Prońko, Beata Wojtasiak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP359726
- DOI -
- Views 34
- Downloads 0
Substancje niebezpieczne jako zagrożenia identyfikowane dzięki spektroskopii ramanowskiej i w podczerwieni
Duże postępy w dziedzinie spektroskopii laserowej pozwalają na szybkie zidentyfikowanie substancji niebezpiecznej. W podjętych badaniach porównano skuteczność działania dwóch spektrometrów − StreetLab Mobile i Mobile-IR....
Numerical Modeling of Dispersion Process for Different Density of Gas Mixtures – 2d and 3d Numerical Approach
The dispersion of the toxic gases due to the natural/industrial accidents can have the tragic consequences. To prevent the effects of these disasters different approaches have been introduced in the literature. In this p...
Metodyka w edukacji dla bezpieczeństwa
Edukacja społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa jest najtańszą i najskuteczniejszą formą przeciwdziałania zagrożeniom. Ma duży wpływ na postawy, wartości, wiedzę i umiejętności niezbędne do prawidłowego zachowania się w...
Zastosowanie specjalistycznych mobilnych urządzeń do identyfikacji substancji niebezpiecznych w miejscu zdarzenia
Postęp cywilizacji prowadzi często do powstawania zagrożeń związanych z wyciekiem substancji niebezpiecznych. W celu zabezpieczenia miejsca zdarzenia angażowana jest Państwowa Straż Pożarna. Ratownicy przybywający na mie...
Znaczenie wsparcia społecznego udzielanego żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej po powrocie z operacji wojskowych w kontekście redukcji stresu
W artykule opisano zagadnienie wsparcia społecznego oraz pomocy psychologicznej jako ważnego elementu procesu wzmacniania sfery psychosomatycznej organizmu po powrocie z misji wojskowych. Zwrócono w nim uwagę na specyfik...