Anhelli Juliusza Słowackiego w świetle odczytań modernistycznych. Mistyczna perspektywa recepcji poematu
Journal Title: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne - Year 2016, Vol 2, Issue 13
Abstract
Romantyczny poemat Juliusza Słowackiego pt. Anhelli stał się popularnym w świadomości narodowej wzorcem, który z wielką siłą oddziaływał na twórczość artystów młodopolskich. Krytyka modernistyczna stopniowo przywraca dobre imię Anhellemu, który przez jemu współczesnych pozostał niezrozumiały. Romantyczni krytycy i autorzy komentarzy, włączając Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Kamila Norwida, zarzucali poematowi brak spójności zarówno pod względem ideowym, jak i stylistycznym. Zaprezentowane w artykule opinie ukazują zmianę stosunku do poematu Słowackiego na przestrzeni epok – od sądów niepochlebnych w okresie romantyzmu do coraz bardziej przychylnych opracowań modernistycznych. Na podstawie prześledzonych sądów zarysowuje się także przekonanie, iż Anhelli jest przełomowym świadectwem rodzącego się mistycyzmu, w którym idea ta jest już głęboko zakorzeniona. Moderniści chcieli traktować Anhellego jako poemat mistyczny, gdyż realizował on dochodzący do głosu artystyczno-filozoficzny wzorzec estetyczny. Romantyczne i modernistyczne sądy, a także opinie zawarte w artykułach na temat Anhellego, są świadectwem przemiany recepcji poematu na przestrzeni epok. Analiza obszernego materiału dowodzi istotnej reorientacji oceny dzieła. Rysująca się zmiana poświadcza przyjętą tezę, iż moderniści odczytują Anhellego przez pryzmat późnej twórczości autora Króla-Ducha i włączają poemat w krąg mistycznego dziedzictwa Słowackiego. W tym ujęciu poemat staje się dziełem, które przekracza grancie romantyzmu, w nim bowiem artyści młodopolscy znajdują potwierdzenie własnych niepokojów oraz dążności estetycznych.
Authors and Affiliations
Milena Chilińska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP276890
- DOI -
- Views 106
- Downloads 0
„Europejka, obywatelka Danii, wieczna Żydówka, dzielna Polka”. O języku i tożsamości w twórczości Janiny Katz
Artykuł dotyczy poetyckiej, prozatorskiej i translatorskiej twórczości Janiny Katz. Artystyczna działalność autorki między innymi takich utworów, jak Moje życie barbarzyńcy, Pucka, Opowieści dla Abrama, Powrót do jabłek,...
Obrzędowość wybranych świąt wiosennych w tradycji polskiej i rosyjskiej
Celem artykułu jest ukazanie tradycji obchodzenia niektórych świąt wiosennych w dwóch kulturach słowiańskich – polskiej i rosyjskiej. Uwaga autorki koncentruje się przede wszystkim na krótkiej charakterystyce danych obrz...
Jeden kraj – wiele twarzy. Współczesne problemy Federacji Rosyjskiej na przykładzie wybranych reportaży Barbary Włodarczyk ze zbioru Nie ma jednej Rosji
Stosunek Polaków do Rosji zawsze był ambiwalentny – kraj ten pociągał i przerażał zarazem. Rosjanie prywatnie byli przyjaźni i otwarci, ale jako przedstawiciele władzy razili okrucieństwem i przemocą. W świadomości naszy...
Wybrane aspekty rozwoju nowego japońskiego kina eksperymentalnego po 2000 roku na przykładzie twórczości Kazuhiro Goshimy
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dokonań młodych japońskich reżyserów zajmujących się filmowym eksperymentem po 2000 roku, którzy próbują zmienić społeczny odbiór sztuki spoza głównego nurtu poprzez zainter...
Of Many Souls of Man: Comparative Studies on the Concepts of a Soul(s) in Different Cultures
Throughout the history many different concepts concerning afterlife have been developed. Especially the spiritual forms that are leaving the body after the death of a person. The term “soul” is not very precise in that c...