Aristoteles’ten Hareketle İbn Sînâ’nın Ontolojik Açıdan İdealar Eleştirisi

Abstract

Metafiziği değişmeyenin bilgisine ulaşmak olarak tanımlayan Eflâtun, idealar kuramını felsefesinin merkezine yerleştirmiştir. İdealar kuramının kurucusuna göre, değişmeyen ile değişen ayrımı bir anlamda gerçek olsa da asıl olan ve değişmeyen “ideal varlık”tır. Aristoteles ise “hareket etmeyen hareket ettirici” fikrini kabul etmekle birlikte metafiziğin merkezine cevheri koyduğundan hocasının ikili âlem tasnifini yetersiz bulmuş, idealar kuramını eleştirmiş, varlık-mahiyet ayrımının temellerini atmış ve değişimi madde-suret bütünlüğü üzerinden açıklamaya çalışmıştır. İbn Sînâ ise varlık-mahiyet ayrımı üzerinden idealara karşı çıkmış ve mahiyetlerin kendilerinde varlıkları olan ayrık mevcutlar olmadığını ileri sürmüştür. Filozofların idealar konusundaki tavır alışları, metafiziğin konusuyla ilgili görüşlerine de yansımıştır. Eflâtun, metafiziğin konusunu “görünmeyen ve değişmeyen şey” olarak belirlemiştir. Aristoteles ise mevcudu “var olması açısından” inceleyerek hocasını aşmayı başarmış ancak cevheri mevcutla eşleştirmekle geriye düşmüştür. İbn Sînâ ise cevherin yerine mevcudu koymuş ve onu “var olması açısından” incelemeye karar vermiştir. Onun bu tavrı metafiziğin zirvesi ve kendisinden sonrası metafiziği belirleyen nihai tutum olmuştur. 

Authors and Affiliations

Fevzi Yiğit

Keywords

Related Articles

İslâm Tarihi Çalışmalarının Batı’daki Tarihsel Gelişimi Üzerine

Batı’da İslâm tarihi çalışmalarının gelişim seyri dört farkı dönemler halinde incelenebilir. Birincisi, teolojik-polemiksel reddiyeler dönemidir. Bu döneme ait eserler kaynaklara dayalı bilgilerden yoksun olup, daha ziyâ...

İmam-Hatip Lisesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri

Bu araştırmanın amacı, imam-hatip liselerinde öğrenim gören öğrencilerin değer yönelimlerini, değer yönelimlerindeki farklılaşmaları çeşitli demografik değişkenler açısından belirlemektir. Betimsel tarama modelinde tasar...

Ahmed b. İsâ b. Zeyd ve Emâlî Adlı Hadis Eseri Üzerine Bir İnceleme

Bu makale, Ahmed b. Îsâ b. Zeyd (ö. 247/861) ve onun Emâlî adlı eseri hakkındadır. Ahmed b. Îsâ, Zeydiyye mezhebinin III. (IX.) asırdaki en önemli muhaddislerinden biridir. Emâlî adlı eser ise Zeydî geleneğin oluşum döne...

Erken Dönem Tasavvufunda İdeal Bir Tip Olarak Şeyh ve Misyonu

Şeyh İslâm kültüründe ve özellikle tasavvufta önemli öğelerden biridir. Bu çalışmada bir kavram ve tip olarak şeyh ele alınmıştır. Tarikatların teşekkülü öncesinde, şeyh teriminin tasavvuftaki mahiyeti semantik analiz yö...

Yunus Emre’nin Divan’ında Hadise Yaklaşımı

Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Yunus Emre, 13. ve 14. yüzyıl Anadolu’sunda yaşamıştır. O, şiirlerinde insan merkezli bir dil kullanmış, insanların birlikte yaşama kültürünü ancak karşılıklı sevgi, saygı...

Download PDF file
  • EP ID EP657795
  • DOI -
  • Views 111
  • Downloads 0

How To Cite

Fevzi Yiğit (2019). Aristoteles’ten Hareketle İbn Sînâ’nın Ontolojik Açıdan İdealar Eleştirisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(11), 257-286. https://europub.co.uk/articles/-A-657795