Atipik Antipsikotik İlaçların Hematolojik Yan Etkileri
Journal Title: Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry - Year 2009, Vol 1, Issue 3
Abstract
Atipik antipsikotikler ekstrapiramidal sistem yan etkilerine, nöroleptik malign sendroma ve hiperprolaktinemiye tipik antipsikotiklere göre daha az sıklıkla yol açmaktadır. Bununla birlikte atipik antipsikotiklerle lökopeni ve nötropeni gibi hematolojik yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Bunlar yaşamı tehdit edici durumlara yol açabilmektedir ve ilaçlara bağlı olarak gelişen agranülositozdan kaynaklanan ölüm oranı %5-10’dur. İlaçlara bağlı lökopeni ve/veya nötropeni gelişiminin altında kemik iliği ya da myeloid öncüllere doğrudan toksik etki, granülositlerin immunolojik yıkımı ya da granülopoezin baskılanması gibi çeşitli mekanizmalar yatmaktadır. Literatürde agranülositozla en çok ilişkilendirilen antipsikotik ilaç klozapindir ve ilacın biyoaktivasyonu ile oluşan bir nitrenyum iyonunun bu yan etki gelişiminde önemli bir role sahip olduğu düşünülmektedir. Klozapinden başka olanzapin, ketiyapin ve risperidonla ilişkili lökopeni olgu bildimleri de bulunmaktadır. Ziprasidon ve aripiprazol lökopeniye nadiren yol açmakta ve literatürde amisülprid ve sülpridle ilişkili hematolojik yan etkilere dair olgu bildirimi bulunmamaktadır. Önceki antipsikotik tedavileri sırasında hematolojik değişiklikler yaşayan ve tedavi başlangıcındaki beyaz küre sayıları normal sınırların altında olan hastalar lökopeni ve nötropeni gelişimine karşı yüksek risk altındadırlar. Lökopeni ve nötropeni ortaya çıktığında kullanılmakta olan ilaç kesilebilmekte ya da doz azaltılabilmektedir. Kimi zaman lityum ve G-CSF tedavileri kan hücrelerinin sayısını normale döndürmede faydalı olabilmektedir. Klinisyenler hematolojik yan etkilere yol açtığı bilinen ilaçları birlikte kullanmaktan kaçınmalı ve antipsikotik tedavisi sırasında vücut ısısında yükselme, öksürük, boğaz ağrısı ve yorgunluk gibi enfeksiyon belirtileri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu gözden geçirme yazısında klozapin, olanzapin, ketiyapin, risperidon, aripiprazol ve ziprasidonla ilişkili hematolojik yan etkilerle ilgili olgu bildirimleri özetlenecek ve bu hematolojik yan etkilere yol açan olası mekanizmalar ve tedavi yaklaşımları tartışılacaktır.
Authors and Affiliations
Serap Erdogan
Keywords
Related Articles
- EP ID EP144660
- DOI -
- Views 120
- Downloads 0
Shared Psychotic Disorder (Folie à Deux) in Turkey
Shared psychotic disorder or folie à deux is a rare and relatively unknown syndrome. Large case series are needed to find out and clarify the etiological factors and the phenomenology of shared psychotic disorder by comp...
Impact of Childhood Epilepsy on the Family
Ailede bir hastalık ya da aile bireyleriyle ilgili bir belirsizlik olduğunda tüm aile etkilenir. Çocukluk dönemi kronik hastalıkları, belirti, sağaltım yöntemi, seyri, günlük aktivite kısıtlaması, uzun dönem etkisi gibi...
Workplace Based Assessment in Psychiatry
Workplace based assessment refers to the assessment of working practices based on what doctors actually do in the workplace, and is predominantly carried out in the workplace itself. Assessment drives learning and it is...
Marriage and Sexuality from a Psychiatric Point of View
Sexuality, taking on a shape in the interaction of psychological, social, and biological variables, may lose its functionality with the blockage of these components. Sexual dysfunction may be handled as if it is only a s...
Psychometrics in Psychiatry: Basic Concepts
Understanding human mental process as a natural event is the mainstay for positive science. Measurement or scaling these processes is the basic component of positive science. If we call the science of psychometrics as “m...