Cechy językowe "Hymnu do Boga" Jana Pawła Woronicza
Journal Title: Język - Szkoła - Religia - Year 2015, Vol 0, Issue 1
Abstract
Analizowany tekst Hymnu do Boga, napisany w roku 1805, a opublikowany dopiero w roku 1918, nie jest typowym, dziewiętnastowiecznym wierszem. Hymn zawiera elementy charakterystyczne dla różnorodnych okresów historii literatury polskiej w zakresie fonetyki, słowotwórstwa, fleksji i składni. W zakresie fonetyki i pisowni do najbardziej znamiennych cech należą: brak samogłoski é, która stale pojawiała się w XIX-wiecznych polskich tekstach; brak ó, które zostało zastąpione przez u; konsekwentna pisownia zbitek śrz i źrz, które już w XVI wieku w Małopolsce i na Mazowszu wymawiano odpowiednio jako śr i źr. W zakresie słowotwórstwa szczególnie widoczne jest stosowanie formantu –ny, który używany był do tworzenia przymiotników (np. granitny, który we współczesnej polszczyźnie brzmi granitowy). W zakresie fleksji najbardziej widoczne różnice można dostrzec w odmianie rzeczowników rodzaju męskiego np. łączenie końcówek w rzeczownikach rodzaju męskiego w liczbie mnogiej (ojce, syny, króle, ale: ludowie, mędrcowie), stosowanie końcówki –y w liczbie mnogiej rodzaju niemęskoosobowego (z ojcy, pomiędzy narody). W odmianie zaimków i przymiotników w liczbie mnogiej rodzaju niemęskoosobowego końcówką dominującą jest -emi (dobremi, naszemi). W koniugacji czasowników w 1 osobie liczby mnogiej obecna jest końcowka –m, która pojawia się w licznych utworach pisarzy z okresu Młodej Polski (por. przejdziem, będziem, złączym się w tekście Mazurka Dąbrowskiego, polskiego hymnu narodowego). W zakresie składni: stosowanie archaicznych form składni łacińskiej (accusativus cum infinitivo) oraz użycie innych form przypadków gramatycznych.
Authors and Affiliations
Henryka Sędziak
Polonia pieta. Język religijny w plakacie. Szkolna perspektywa odbioru artystycznego
Analiza i interpretacja różnych tekstów kultury stanowi ważny nurt współczesnej edukacji polonistycznej. W dzisiejszej szkole obecność różnych form wypowiedzi jest uwarunkowana wymogami ewaluacji zewnętrznej. Celem artyk...
Cechy językowe "Hymnu do Boga" Jana Pawła Woronicza
Analizowany tekst Hymnu do Boga, napisany w roku 1805, a opublikowany dopiero w roku 1918, nie jest typowym, dziewiętnastowiecznym wierszem. Hymn zawiera elementy charakterystyczne dla różnorodnych okresów historii liter...
(Nie)Zwyczajny język w (nie)zwyczajnych kazaniach i konferencjach księdza Piotra Pawlukiewicza
Celem artykułu jest analiza wybranych kazań i konferencji księdza Piotra Pawlukiewicza. Zamierzamy zbadać, w jaki sposób Pawlukiewicz przemawia do swoich słuchaczy. Wśród wybranych przez nas wypowiedzi znajdują się wystą...
WITAJ, JUDASZU.DRAMAT ZAGUBIONEGO APOSTOŁA W JUDASZU Z KARIOTHUKAROLA HUBERTA ROSTWOROWSKIEGO
Dramat Judasz z Kariothu Karola Huberta Rostworowskiego stanowił przedmiot badań wielu badaczy (Sławińska, Pigoń, Starnawski, Popiel, Kaczmarek). To oryginalne dzieło, z genialną kreacją aktorską Ludwika Solskiego, w któ...
Jan Paweł II o twórczości Romana Brandstaettera – człowieka, którego ojczyzną była Biblia
Artykuł pt. Jan Paweł II o twórczości Romana Brandstaettera – człowieka, którego ojczyzną była Biblia ukazuje, jak Papież postrzegał Romana Brandstaettera, twórcę z Poznania. Autorka poddaje analizie telegram kondolencyj...