CENZURA A KASZUBSKI SEPARATYZM. WOJEWÓDZKI URZĄD KONTROLI PRASY, PUBLIKACJI I WIDOWISK W GDAŃSKU WOBEC DWUTYGODNIKA „KASZËBË” 1957–1961
Journal Title: Colloquium - Year 2017, Vol 3, Issue
Abstract
Na Pomorzu Gdańskim nadzór nad przekazem informacji uznawano za bardzo istotny w kształtowaniu nastrojów zarówno pośród Kaszubów, jak i napływowej ludności po 1945 r. Szeroko rozumiany „wątek kaszubski”, kaszubski regionalizm stanowił „szczególny”, trudny „odcinek” dla gdańskiej cenzury. Cenzorzy podejrzliwie podchodzili do specyfiki kaszubskiego regionu, w skreśleniach, czy ocenach periodyków kierowali się uprzedzeniami wobec Kaszubów. Przedstawiciele cenzury postrzegali środowisko inteligencji Kaszubskiej jako niechętne socjalistycznej władzy, jako potencjalnych optantów niemieckiego „rewizjonizmu”. Termin regionalizm kaszubski zastępowano określeniem separatyzm. Niechętnie traktowano głębokie przywiązanie do własnego języka, tradycji, rodziny, szacunek do własności, naturalny w tej społeczności konserwatyzm światopoglądowy i religijny, nieufność do „obcych”. W działaniach cenzorów z WUKPP i W w Gdańsku widać uprzedzenia wobec środowiska, którego specyfiki i poglądów cenzorzy nie rozumieli i nie akceptowali. W wyniku odwilży w 1956 r. środowisko związane z regionalizmem kaszubskim dostrzegło szansę mówienia o własnych potrzebach. Pojawiła się ona pod postacią inicjatywy dwutygodnika „Kaszëbë” wydawanego przez Zrzeszenie Kaszubskie w latach 1957–1961. Periodyk stale był „podejrzany” w oczach gdańskiej cenzury, często stawiano kaszubskim publicystom zarzut propagowania na jego łamach separatyzmu. Istnienie tego tytułu było dla cenzury rodzajem chybionego eksperymentu czasu „odwilży”, niezwykle kłopotliwego w nadzorze. Żaden z wybrzeżowych periodyków, nie był tak „rozpracowywany” przez cenzurę. W WUKPP i W uznano, że periodyk nie spełnił zgłaszanych przez jego inicjatorów celów — deklaracje pracy redakcji dwutygodnika nad przybliżeniem problemów Kaszubów i Ziemi Kaszubskiej ludności polskiej zdaniem gdańskiego WUKPP i W pozostały nie zrealizowane. To, co wyraźnie różniło publikacje „Kaszëbë” od wielu sztampowych wydawnictw, nie było doceniane przez cenzurę, a różnica polegała na tym, że w periodyku podnoszono zagadnienia, jakie interesowały Kaszubów. Wydawanie „Kaszëbë” nawet okrajanych z „separatystycznych ciągot” przerwano, zresztą przy aktywnym współudziale cenzury, w końcu 1961 r.
Authors and Affiliations
Bogusław Gogol
THE EFFECT OF MASS MEDIA ON THE PROCESS OF SOCIALIZATION OF AN INDIVIDUAL
Socialization is regarded as a process of integration of an individual in the society, various types of social communities (a group, a social institution, a social organization) by acquiring the elements of culture, soci...
KONSTYTUTYWNE CZYNNIKI PATRIOTYZMU W REFLEKSJI JANA PAWŁA II
W kwestii patriotyzmu Jan Paweł II nawiązuje do wizji człowieka i społeczeństwa, które kształtowane są w oparciu o charakterystyczny dla niego personalizm. Referując i analizując ten obszar papieskiej refleksji, zauważyć...
WSPARCIE SPOŁECZNE ŻOŁNIERZY POWRACAJĄCYCH Z MISJI POZA GRANICAMI PAŃSTWA ORAZ UDZIELANA IM POMOC PSYCHOLOGICZNA I PSYCHIATRYCZNA
Dla uczestników misji powrót do kraju i normalnego życia bywa trudny. Z tego powodu należy podkreślić znaczenie podmiotowego oraz przedmiotowego aspektu wsparcia społecznego żołnierzy powracających z misji poza granicami...
ROSYJSKI SEKTOR GAZU ZIEMNEGO I ROPY NAFTOWEJ WOBEC ZMIAN NA GLOBALNYM RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
Autor artykułu Rosyjski sektor gazu ziemnego i ropy naftowej wobec zmian na globalnym rynku surowców energetycznych podejmuje analizę możliwości i ograniczeń Federacji Rosyjskiej w zakresie produkcji, przesyłu oraz wykor...
IMIGRACJA JAKO DETERMINANTA RÓŻNORODNOŚCI RELIGIJNEJ W SPOŁECZEŃSTWACH W STADIUM SUPER-DIVERSITY NA PRZYKŁADZIE WIELKIEJ BRYTANII
Społeczeństwo Wielkiej Brytanii w drugiej dekadzie XXI wieku osiągnęło stadium „nadróżnorodności” (super-diversity) – stanowi skomplikowaną mozaikę ras, religii i naro-dowości. Autorka artykułu stawia tezę mówiącą, że ws...