Chemia, mistyka, rewolucja. Paracelsjańska religia przyrody jako destabilizująca trajektoria wczesnej nowożytności
Journal Title: Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym - Year 2018, Vol 46, Issue 3
Abstract
Radykalne dyskursy paracelsjańskie końca XVI i początku XVII wieku rozwinęły się w kierunku spekulatywnej religii przyrody, która stanowiła część szerszego spektrum napięć ideologicznych, prób zapoczątkowania kolejnej reformacji oraz wykształcania się duchowości protopietystycznej (Johann Arndt, Johann Valentin Andreae) sprzężonej z mistyką przyrody. W artykule stawiana jest teza, że tym, co z perspektywy historycznej najistotniejsze w tych dyskursach, są nie tyle szczególne idee, ile raczej „efekt paracelsjański”: destabilizacja i głębokie przemieszczenia granic między teorią, spekulacją, nawet teologią, a praktykami materialnymi oraz społeczną wyobraźnią dotyczącą ładu i renovatio. Proces ten wniósł ważny wkład w kształtowanie się epistemologiczno-politycznej ramy wczesnej nowożytności. W szczególności autor interpretuje Christianopolis Johanna Valentina Andreaego jako swoiście dialektyczny wytwór paracelsyzmu – interesujący przykład utopijno-politycznej reakcji na heterodoksyjną religię przyrody, co ilustruje zasięgi dynamikę tych przemieszczeń.
Authors and Affiliations
Marek Woszczek
Keywords
Related Articles
- EP ID EP525152
- DOI 10.12775/16396
- Views 56
- Downloads 0
Sprawozdanie z konferecji "Wczesnonowożytna medycyna, historia naturalna i filozofia przyrody (XVI-XVIII): miejsca spotkania, miejsca konfliktu", Poznań, 7-8 XII 2017 roku
Sprawozdanie z konferecji "Wczesnonowożytna medycyna, historia naturalna i filozofia przyrody (XVI-XVIII): miejsca spotkania, miejsca konfliktu", Poznań, 7-8 XII 2017 roku
Mitrydates VI Eupator, jego potomkowie i Sarmaci. Wpływy świata irańskiego na Królestwo Bosporańskie
Celem tego artykułu jest omówienie wpływów świata irańskiego na północne wybrzeża Morza Czarnego, a w szczególności Królestwo Bosporańskie, od momentu włączenia tych terenów do Królestwa Pontyjskiego, znajdującego się po...
Anna Penkała, Przeciw prawu, tradycji i obyczajowi. Sprawy procesowe szlacheckich małżeństw w księgach sądów grodzkich z terenu województwa krakowskiego w czasach saskich
Recenzja Anna Penkała, Przeciw prawu, tradycji i obyczajowi. Sprawy procesowe szlacheckich małżeństw w księgach sądów grodzkich z terenu województwa krakowskiego w czasach saskich
Książę Kazimierz Konradowic i Kujawy jego czasów
Recenzja Książę Kazimierz Konradowic i Kujawy jego czasów, red. Dariusz Karczewski, Kraków 2017, ss. 245
Szlachta w sądach miast królewskich w sprawach karnych w XVI–XVIII wieku
W Polsce w czasach wczesnonowożytnych utrzymała się stanowość prawa. Oznaczało to m.in. istnienie odrębnych sądów dla szlachty, mieszczan, chłopów. Sądy te nie działały jednak w całkowitej separacji. Sądy miejskie w spra...