COĞRAFYADAN MİTOLOJİYE: KAYA RESİMLERİ

Apply

COĞRAFYADAN MİTOLOJİYE: KAYA RESİMLERİ

Journal Title: Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi - Year 2019, Vol 1, Issue 2

Abstract

Kaya resimleri bilimsel literatürde genellikle Petroglif kelimesi ile açıklanır. Petroglif ise aslında taş veya kayaların üzerine yapılan çizimleri karşılar. Bu kelime Türkiye Türkçesinde ise kaya üzeri tasvirler, kaya üzerine levhalar, kaya resimleri, taş oymaları gibi manalara gelmekte ve genellikle kaya resimleri adı ile anılmaktadır. Aslında bu işlem oyma, dövme, kazıma ve boyama gibi yöntemlerle taşlara, kayalara ve mağaralara yapılmakta ve işlenen petroglifler, bulundukları yerleri âdeta açık hava müzesine çevirmekte ve konunun uzmanları tarafından ait oldukları zamanın ifade vasıtası, iletişim aracı, yani yazısı olarak nitelendirilmektedir. Başka bir ifade ile kaya resimleri bir duygu ve düşünceyi ifade ediyor. Bu duygu ve düşünceler çoğu zaman maddi (hayvan, şaman, gök cisimleri, av sahneleri, savaşçılar ve savaş sahneleri) çoğu zaman da manevi motifler barındırır. Bu motiflerin büyük bir kısmı mitolojik tarihten haber vermekle beraber eski toplulukların sosyal hayat ve düşünceleri hakkında da bilgiler verir. Bu sebeple kaya resimleri ve bulundukları bölgelere de kutsal alan olarak bakılmıştır. XX. yüzyılın sonlarına baktığımızda kaya resimlerine ve konuda yapılan çalışmalara duyulan ilgide bir artış vardır. Bu artış yapılan araştırmaların sayısı ile de göze çarpmaktadır. Lakin araştırmacılar bu araştırmalarını genellikle Şamanizm ve animizm çerçevesinde yapmaktadır. Bu araştırmalar aslında resimlerin fonksiyonunu, dini boyutunu, mitik, destansı, hatta tarihi ipuçları taşıyan bir iletişim aracı olarak görülmesi ile birlikte başlanmıştır. Yine bu konular üzerinden farklı disiplinlerden de faydalanarak çalışmalar devam ettirilmelidir. Petroglifler çoğu zaman din ve ayin ile birlikte ilişkili olduğu göstergebilim açısından değerlendirilse de, bu, sıradan gündelik olaylar hakkında ipuçları veren petrogliflerin İç Asya’nın geçmiş tarihi açısından önemini arttırmaktadır.

Authors and Affiliations

Halil Can Akgün

Keywords

EP ID EP606374
DOI -
Views 68
Downloads 0