Człowiek, zwierzę i zwierciadło. Genealogia ludzkiego Ja według Helmutha Plessnera i Jacquesa Lacana
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2017, Vol 73, Issue 3
Abstract
W artykule porównuję ze sobą koncepcje ludzkiego Ja Helmutha Plessnera tkwiącą u podstaw jego antropologii filozoficznej oraz wczesną teorię „stadium lustra” Jacquesa Lacana Obaj ci autorzy powołują się na eksperyment Köhlera, który polegał na obserwacji odmiennej reakcji dziecka i szympansa na swój lustrzany obraz. Wyciągają jednak z tego odmienne ontologiczne konsekwencje. Plessner twierdzi, że dziecko rozpoznając obraz w lustrze jako własny i kształtując wyobrażenie siebie jako Ja, dopuszcza możliwość jego zastąpienia przez inne Ja na poziomie funkcji społecznych jakie pełni. Zarazem jednak wie, że w sensie dosłownym nikt jego indywidualnego Ja nie zastąpi. Lacan natomiast twierdzi, że wyobrażenie siebie jako Ja jest symptomem obronnym, który stanowi alternatywę dla poczucia pokawałkowania własnego ciała, doświadczanego przez dziecko w najwcześniejszej fazie swego życia (tzw. Ja idealne). To wyobrażenie przy tym nie jest czymś, co raz ustalone, jest dane raz na zawsze, ale podlega groźbie rozpadu i regresu na ten wczesny etap. Wymownie świadczy o tym passage au acte w przypadku psychotyków, w którym w wybuchu niepochamowanej agresji następuje całkowity rozpad Ja. Tę możliwość rozpadu Ja, wzgl. przyjecia przez nie patologicznie rozdętej postaci, jak ma to miejsce w przypadku psychotyków, zapoznaje Plessner w swojej koncepcji.
Authors and Affiliations
Paweł Dybel
Keywords
Related Articles
- EP ID EP321628
- DOI 10.12775/RF.2017.023
- Views 54
- Downloads 0
Nieposłuszeństwo obywatelskie w nowej odsłonie – walka o prawa zwierząt
Nieposłuszeństwo obywatelskie to świadome złamanie prawa mające na celu zwrócenie uwagi na niesprawiedliwe prawa czy praktyki w sytuacji, gdy zawio- dły metody legalne. Akty nieposłuszeństwa obywatelskiego stosowane są...
Filozofia Hegla (półrocze letnie 1904/1905)
Letni semestr wykładów Kazimierza Twardowskiego w roku akademickim 1904/1095 (lato) poświęconych filozofii Hegla.
Komunikat o działaniach Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego Laudacja dr Katarzyny Kuczyńskiej na forum OW PTF Wrocław 03 II 2016
-
The Cartesian Theory of Emotions and Early Modern Philosophy
In this paper, I am going to present the Cartesian theory of emotions. The founder of modernity initiated deep changes in the way we understand emotions: their origin and effect on the human being. It is his doctrine of...
The Bloomsbury Companion to Berkeley, pod red. Richarda Brooka i Bertila Belfrage, Wyd. Bloomsbury, Londyn–Nowy Jork 2017, ss. I–IX, 1–525
-