Czy przebaczenie niweczy skutki uprzedniego wydziedziczenia?
Journal Title: Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne - Year 2017, Vol 21, Issue 1
Abstract
Charakter prawny przebaczenia jest przedmiotem gorących debat przedstawicieli doktryny prawa cywilnego. Zgodnie z dominującym w piśmiennictwie stanowiskiem przebaczenie to akt uczuciowy lub jego uzewnętrzniony przejaw, polegający na wybaczeniu sprawcy szkody doznanej krzywdy i związanej z tym urazy. Instytucja ta została trzykrotnie zastosowana w Kodeksie cywilnym — raz przy umowie dziedziczenia oraz dwukrotnie przy przepisach z zakresu prawa spadkowego. Artykuł 1010 § 1 k.c. stanowi, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Brzmienie powyższego artykułu wskazuje, że nieważne jest dokonanie wydziedziczenia w wypadku, gdy spadkodawca uprawnionemu do zachowku uprzednio przebaczył. Ustawodawca nie określił jednak skutków przebaczenia w stosunku do dokonanego wcześniej wydziedziczenia. W uchwale z 1971 r. Sąd Najwyższy przyjął, że takie przebaczenie automatycznie niweczy skutki wydziedziczenia i może być dokonane w dowolnej formie. W ostatnich latach sądy niższych instancji zaczęły jednak kwestionować stanowisko SN, a sędziowie coraz częściej odwołują się do krytycznych zdań licznych przedstawicieli doktryny. Jak słusznie podnoszono, dopuszczenie możliwości powoływania się na rzekome przebaczenie dokonane po wydziedziczeniu stanowi poważne zagrożenie dla urzeczywistnienia woli spadkodawcy, który przebaczając, niekoniecznie chciał odwołać skutki dokonanego wcześniej w testamencie wydziedziczenia. Postulatem de lege ferenda jest, zdaniem autorki niniejszego artykułu, oddanie swobody oceny skutków przebaczenia sądom i każdorazowe badanie woli przebaczającego spadkodawcy odnośnie do ewentualnego zniweczenia skutków uprzedniego wydziedziczenia.
Authors and Affiliations
Anna Moskal
Keywords
Related Articles
- EP ID EP278801
- DOI 10.19195/1733-5779.21.10
- Views 154
- Downloads 0
Problem prejudycjalnego związania sądu polubownego wyrokami sądów powszechnych i polubownych
Artykuł usiłuje udzielić odpowiedzi na pytanie, czy sąd arbitrażowy związany jest mocą wcześniej wydanego, prejudycjalnego orzeczenia sądu powszechnego lub polubownego między tymi samymi stronami. Kwestia ta pozostaje w...
Kadłubowe organy spółki kapitałowej wobec zasad reprezentacji osób prawnych
Artykuł obejmuje przedstawienie problematyki istnienia kadłubowych organów w spółkach kapitałowych i rozważania zmierzające do udzielenia odpowiedzi na pytanie, jaki wpływ ma ukształtowanie organów na sferę reprezentacji...
Gminna rada seniorów — znaczenie „głosu doświadczenia” w sprawach społeczności lokalnej
Na mocy ustawy z dnia 11 października 2013 roku o zmianie ustawy o samorządzie gminnym wprowadzono możliwość utworzenia gminnej rady seniorów. Przywołaną nowelizację można zaliczyć do szeregu zmian legislacyjnych powodow...
Prawo cytatu na tle historycznoprawnym
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie prawa cytatu na tle historycznoprawnym. Przedmiotem zainteresowania jest prawo w Polsce podczas rozbiorów, regulacja z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz porządek p...
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone przez agenta ubezpieczeniowego
Tematem niniejszego artykułu została uczyniona odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone przez agenta ubezpieczeniowego w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych. Reżim tej odpowiedzialności na zasad...