Dojrzałość termiczna utworów dewonu, karbonu i triasu masywu małopolskiego na podstawie wskaźnika CAI ([i]Colour Alteration Index[/i])
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2015, Vol 462, Issue 462
Abstract
Na obszarze środkowej części masywu małopolskiego, w ośmiu profilach wiertniczych wykonano badania paleotermiczne utworów węglanowych dewonu, karbonu i triasu na podstawie przeobrażenia termicznego substancji organicznej zawartej w konodontach. Na podstawie stopnia przeobrażenia barw konodontów pod wpływem temperatury (wskaźnik CAI – [i]Colour Alteration Index[/i]) określono zakresy paleotemperatur jakim zostały poddane skały zawierające te organizmy. W otworze wiertniczym Węgrzynów IG 1 utwory żywetu górnego, franu, famenu i karbonu dolnego (turnej, wizen) mają wskaźnik CAI od 3 (dla żywetu) do 2 (dla karbonu dolnego). Wskazuje on na podgrzanie w zakresie 60‒110°C, na obszarze frontu waryscydów o wysokiej wartości paleogradientu termicznego. Dla profilu dewonu górnego w otworze Pągów IG 1 wartość CAI 4,5 dokumentuje stopień podgrzania skał do temperatury powyżej 230°C, w wyniku udziału podwyższonego strumienia cieplnego w rejonie strefy tektonicznej. W utworach triasu wskaźnik CAI 1‒1,5 świadczy o podgrzaniu skał w granicach 50‒90°C. Stosunkowo niska paleotemperatura materii organicznej w utworach triasu wskazuje, że utwory dewonu i karbonu osiągnęły dojrzałość termiczną w późnym karbonie, przed orogenezą waryscyjską. Objawy ropy naftowej i gazu ziemnego w utworach dewonu i karbonu centralnej części masywu małopolskiego mogą świadczyć o ich perspektywiczności w aspekcie poszukiwań bituminów.
Authors and Affiliations
Jan MALEC
WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ MINERALIZACJI KRUSZCOWEJ W SKAŁACH ULTRAMAFICZNYCH POŁUDNIOWEJ CZĘŚCI MASYWU SZKLAR (OKOLICE BOBOLIC)
Skały ultramaficzne masywu Szklar rozpoznano jako człon zmetamorfizowanych ultrabazytów sekwencji ofiolitu sudeckiego. Pierwotne skały ultramaficzne uległy serpentynizacji w różnym stopniu. W artykule przedstawiono wstęp...
CHANGES OF CHEMICAL COMPOSITION AND GENESIS OF THE HEALING WATERS OF KAMIEŃ POMORSKI IN THE PERSPECTIVE OF MULTI-YEAR EXPLOITATION
Therapeutic waters of the chemical type Cl––Na+, I– are mined by newly made bore-hole Edward III in the Kamień Pomorski Spa. Other intakes of similar chemical water types as Józef in Dziwnówek and Kamień Pomorski IG 1 in...
Modelowa ocena zasilania i drenażu wód podziemnych w dolinie Wisły
Dolina Wisły tworzy system hydrogeologiczny zasilany wskutek infiltracji opadu atmosferycznego oraz dopływu lateralnego ze strony hydrogeologicznych jednostek otaczających. Zasilanie infiltracyjne warstwy wodonośnej w do...
Geoochrona w ujęciu narodowym, europejskim i światowym (ze szczególnym uwzględnieniem Polski)
W ciągu ostatnich 15 lat zaznaczył się wzrost zainteresowania problematyka geoochrony w Europie. Jej rozwój wspierają organizacje UNESCO, a zwłaszcza w tym celu utworzona Europejska Asocjacja Ochrony Dziedzictwa Geologic...
THE HISTORY OF SPAS IN THE EASTERN CARPATHIANS
The article discusses the use of therapeutic mineral waters in the pre-World War II period in the Eastern Carpathians, and presents the diversity of groundwaters in the spas existing at that time. Truskavets was among th...