DOKUMENT TWÓRCZEGO DUCHA. ARCHITEKTURA GMACHÓW MUZEALNYCH W NIEPODLEGŁEJ RZECZYPOSPOLITEJ
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2018, Vol 59, Issue
Abstract
Niechaj ten partenon sztuki (…) będzie krzepiącym serca dokumentem wielkości nieśmiertelnego, wiekuiście twórczego ducha Polski. Słowa zapisane w akcie erekcyjnym Muzeum Narodowego w Warszawie nie pozostawiają wątpliwości – kultura była postrzegana przez władze II Rzeczypospolitej (1918–1945) jako niezwykle istotny czynnik budujący tożsamość odrodzonego państwa. Niemalże od samego początku niepodległości planowano i realizowano budowę gmachów teatrów i muzeów, a także organizowano nowe placówki. Wystarczy wspomnieć, że w połowie lat 30. XX w. działało w Polsce 135 muzeów publicznych, z czego połowa została powołana do życia po roku 1918. Kulturotwórcza rola budownictwa gmachów publicznych kolejno utrwalała obraz II Rzeczypospolitej jako spadkobierczyni Polski przedrozbiorowej, a następnie – państwa nowoczesnego, o ambicjach sięgających przywództwa w regionie. Pierwsze projekty i realizacje stanowią bezpośrednią kontynuację stylistyki przełomu XIX i XX wieku. Zaprojektowany w 1924 r. teatr narodowy w Warszawie i miejski w Łodzi (niezrealizowany) Czesława Przybylskiego posiadały uproszczone formy klasyczne. Podobnie pierwsze projekty Muzeum Narodowego w Warszawie (Marian Nikodemowicz, 1924) czy Muzeum Ziemi Pomorskiej w Toruniu (Czesław Przybylski, 1926), które kontynuowały XIX-wieczną tradycję „muzeum- -pałacu” i „muzeum-świątyni sztuki”. Przełom nastąpił w końcu lat 20. i na początku 30., kiedy powstawały projekty stanowiące wyraz poszukiwania własnej recepcji nowoczesności połączonej z wyrazem tożsamości narodowej. Architekci siedzib Muzeum Śląskiego (Karol Schayer) czy Muzeum Narodowego w Warszawie (Tadeusz Tołwiński) poszukiwali drogi twórczej łączącej nowoczesność i „państwotwórczy” charakter gmachów.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Błażej Ciarkowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP359318
- DOI 10.5604/01.3001.0012.2304
- Views 51
- Downloads 0
KOLEKCJA MUZEUM KARYKATURY IM. ERYKA LIPIŃSKIEGO W WARSZAWIE
Niniejszy artykuł prezentuje działalność oraz unikatową kolekcję Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie, jedynego muzeum w Polsce zajmującego się od 1978 r. gromadzeniem, dokumentowaniem i udostępnianiem pol...
DOZWOLONY UŻYTEK Z UTWORÓW W DZIAŁALNOŚCI MUZEÓW
Zasadę prawa autorskiego stanowi uzyskiwanie zgody podmiotu uprawnionego (twórcy) na skorzystanie z przysługującego temu podmiotowi utworu. Łączy się z tym z reguły konieczność zapłaty przez korzystającego z utw...
SUPPLEMENT TO THE REPORT ON THE STATE OF MUSEUM EDUCATION
The Report on the State of Museum Education. Supplement part 1 (edited by Marcin Szeląg) and part 2 (written by Marcin Szeląg) published at the beginning of 2015 refers to the problems of museum education, its current si...
DOKUMENT TWÓRCZEGO DUCHA. ARCHITEKTURA GMACHÓW MUZEALNYCH W NIEPODLEGŁEJ RZECZYPOSPOLITEJ
Niechaj ten partenon sztuki (…) będzie krzepiącym serca dokumentem wielkości nieśmiertelnego, wiekuiście twórczego ducha Polski. Słowa zapisane w akcie erekcyjnym Muzeum Narodowego w Warszawie nie pozostawiają wątpliwośc...
TAPISERIE, MEBLE I MAJOLIKI XV–XVI WIEKU Z PAŃSTWOWEGO ERMITAŻU W ST. PETERSBURGU W EKSPOZYCJI MUZEUM ZAMKOWEGO W MALBORKU
Na nowej, międzynarodowej wystawie w Muzeum Zamkowym w Malborku (czerwiec – październik 2004 r.), pt. „Blask renesansu w średniowiecznym zamku zaprezentowana została sztuka użytkowa i dekoracyjna ze zbiorów Państwowego E...