Doświadczenia fizyczne Nayiaśnieyszemu PANU… okazywane roku 1793. W Grodnie przez JXX Dominikanów Konwentu tamecznego. Analiza tekstu
Journal Title: Studia Historiae Scientiarum - Year 2016, Vol 15, Issue
Abstract
W okresie od czerwca do listopada 1793 r. w Grodnie (obecnie Białoruś), z udziałem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, obradował ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, podczas którego zatwierdzono II rozbiór Polski. Na dni wolne od sesji sejmowych dominikanie grodzieńscy przygotowali dla monarchy cykl 18 spotkań w gabinecie fizycznym szkoły gimnazjalnej prowadzonej przez zakon. Tematyka i przebieg spotkań opisana została w 2. numerze (1794) Pisma Peryodycznego Korrespondenta w formie raportu z dzienną datacją każdego spotkania. Główna tematyka prowadzonych doświadczeń dotyczyła dwóch dziedzin fizyki eksperymentalnej: elektryczności oraz praw i własności gazów. Mocno zaakcentowane zostały również aspekty praktycznego wykorzystania prezentowanych zjawisk i przedmiotów. Raport jest źródłem wiedzy o zasobach gabinetu fizycznego gimnazjum dominikanów. Stanowi także przyczynek do badań nad mecenatem naukowym Stanisława Augusta. W konwencji raportu (uwzględniając daty dzienne), skomponowano także niniejszy artykuł. Eksperymenty przedstawiono w szerszym kontekście naukowym. W celu ukazania uwarunkowań historycznych zacytowano fragmenty diariusza sejmowego. Niniejsza analiza jest pierwszą tego typu w literaturze przedmiotu.
Authors and Affiliations
Ewa Wyka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP177514
- DOI 10.4467/23921749SHS.16.006.6149
- Views 72
- Downloads 0
JAN BROŻEK – VARIA
A mathematician, astronomer, physician, theologian, professor at the Kraków Academia, Joannes (Ioannes) Broscius (1585-1652) used this Latin form of his name. He was matriculated to the Academia as Brozek or Brożek (co...
WŁADYSŁAW DĄBROWSKI (1884–1970) – THE SOCIAL AND PATRIOTIC CHAMPION OF AN ARTISTIC BOOK IN PARIS
Władysław Dąbrowski was born 15.01.1884 in Matczyn on the Lubelszczyzna region. He had been in Paris since 1913. There was a place where he had found an asylum for his work as an artist. He had started work with Sokół As...
Remarks about the Bill of 23 March 2017 of the “Directive of the Minister of Science and Higher Education, Republic of Poland, dated ………… 2017”
The article discusses the Bill of 23 March 2017 of the “Directive of the Minister of Science and Higher Education, Republic of Poland, dated ………… 2017”. It indicates serious flaws of this Bill regarding legislation and t...
OD KRAKOWA DO LAGOS ADAM STANISŁAW SKĄPSKI (1902–1968) PROFESOR AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ
Marzenie, które nigdy nie umiera: ideały i realia kosmopolityzmu w nauce w latach 1870–1940
Pół wieku przed pierwszą wojną światową coraz powszechniej zaczęły się pojawiać wspólne przedsięwzięcia naukowe. Ta tendencja, przejawiająca się w organizowaniu kongresów naukowych oraz próbach osiągnięcia porozumienia w...