EFEKTYWNOŚĆ TECHNICZNA, EKONOMICZNA I ŚRODOWISKOWA PRODUKCJI WYBRANYCH PRODUKTÓW ROŚLINNYCH W REGIONACH ROLNICZYCH POLSKI
Journal Title: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej - Year 2017, Vol 350, Issue 1
Abstract
W artykule przedstawiono regionalne zróżnicowanie efektywności technicznej, ekonomicznej i środowiskowej produkcji pszenicy ozimej, żyta ozimego, jęczmienia jarego, rzepaku ozimego oraz buraków cukrowych. W badaniach wykorzystano dane gromadzone w systemie AGROKOSZTY i Polski FADN. Dla pokazania zmian w wynikach badanych działalności analizie poddano średnie czteroletnie. Miarą oceny efektywności technicznej była produkcyjność czynników wytwórczych (pracy, ziemi i kapitału), a efektywności ekonomicznej – wskaźnik opłacalności wyrażający relację wartości produkcji do kosztów ekonomicznych. Natomiast efektywność środowiskową opisują wskaźniki pokazujące koszt oraz poziom nakładów wpływających negatywnie na środowisko, tj. nawozów mineralnych (NPK) i środków ochrony roślin.Wyniki badań wskazują na znaczne różnice regionalne. Techniczna efektywność czynników produkcji w gospodarstwach położonych w regionie Wielkopolska i Śląsk oraz Pomorze i Mazury była większa niż na Mazowszu i Podlasiu oraz w regionie Małopolska i Pogórze. Najmniejszym zróżnicowaniem w regionach charakteryzowała się produkcyjność ziemi. Ekonomiczna efektywność produkcji zawierała się w przedziale 97,1-147,5%. Wskaźnik opłacalności na poziomie 97,1% zapewniło żyto uprawiane w regionie Małopolska i Pogórze. Jego wysokość oznacza, że koszty ekonomiczne nie zostały w pełni pokryte. Dla pełnego pokrycia kosztów ekonomicznych konieczny byłby wzrost plonu lub ceny ziarna żyta o 4,5%. Regionalne zróżnicowanie zastosowanej dawki nawozów NPK przy uprawie żyta było 1,4-krotne, a w przypadku pozostałych ziemiopłodów – 1,1-krotne. Natomiast koszt środków ochrony roślin bardziej różnił się regionalnie. Zróżnicowanie 1,1-krotne odnotowano tylko w odniesieniu do buraków cukrowych, w przypadku pszenicy i jęczmienia było 1,2-krotne, rzepaku ozimego – 1,3-krotne, a żyta – 2,3-krotne. W regionie Pomorze i Mazury oraz Wielkopolska i Śląsk koszt środków ochrony roślin oraz nawozów NPK w przeliczeniu na 1 ha uprawy badanych działalności na ogół był wyższy niż w regionie Mazowsze i Podlasie oraz Małopolska i Pogórze.
Authors and Affiliations
Aldona Skarżyńska
ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE W OSTATNIM 10-LECIU NA TLE ROLNICTWA UE
Koncentracja produkcji i specjalizacja gospodarstw jest niezbędna z powodów ekonomicznych i organizacyjnych. Warunkuje ona wzrost wydajności, poprawę sytuacji ekonomicznej gospodarstw oraz łatwiejszy zbyt ziemiopłodów, g...
Polityka pieniężna a kredytowanie rolnictwa
Kredyt dla rolnictwa współcześnie stanowi niezbędne źródło kapitału obcego. Jego kreacja odbywa się w systemie bankowym, który od roku 2008 w większości krajów świata znajduje się w trudnym położeniu. Władze publiczne z...
FOOD SOVEREIGNTY, FOOD SECURITY AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT: ENVIRONMENTAL AND ECONOMIC CHALLENGES
The discussion, academic research and reflection on policy analysis is focused on the role of the agricultural and agri-food related activities in regard to sustainable development and economic growth. The food sector be...
PRODUCTIVITY SURPLUS ACCOUNT AND INPUT-OUTPUT RATIO IN AGRICULTURAL ECONOMY
The article presents some possible uses of the so-called global productivity surplus account integrated with input-output balance to measure transfers of economic benefits between agriculture and its environment. Using p...
OCENA KSZTAŁCENIA W PUBLICZNYCH UCZELNIACH ROLNICZYCH W LATACH 2001-2005
Celem badań było określenie efektywności kształcenia i jej zmian w publicznych uczelniach rolniczych w latach 2001–2005 przy pomocy metody DEA oraz próba wyjaśnienia ich nieefektywności przy zastosowaniu metody super efe...