FIODOR M. DOSTOJEWSKI WOBEC PROBLEMU ŚMIERCI I NIEŚMIERTELNOŚCI
Journal Title: Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Interdyscyplinarny Rocznik Filozoficzno-Naukowy - Year 2015, Vol 1, Issue 21
Abstract
Tekst poświęcony jest problemowi śmierci i nieśmiertelności w twórczości Fiodora Dostojewskiego. Rosyjski pisarz przedstawiany jest jako człowiek głęboko rozdarty, pełen dręczących wątpliwości co do sensu śmierci i kształtu życia pozagrobowego, których do końca nie udało mu się przezwyciężyć. Analiza fragmentów Zbrodni i kary, Idioty, Biesów, Braci Karamazow oraz opowiadań: Sen śmiesznego człowieka i Bobok prowadzi do dwóch głównych wniosków. Po pierwsze, najbardziej spektakularni bohaterowie Dostojewskiego nadają różny sens idei nieśmiertelności i rozmaicie interpretują zjawisko śmierci, lecz jedno ich łączy: śmierć i życie pozagrobowe nie stanowi dla nich, jak dla większości ludzi, problemu czysto abstrakcyjnego, obojętnego i odległego, lecz staje się dylematem dręczącym całą ich istotę, ciało i duszę, który trzeba albo definitywnie rozwiązać, albo przestać żyć. Po drugie, to, co Dostojewski z trudem osiągał porywami wiary i pobożności, tworząc postaci spokojnie pogodzone ze śmiercią, będące wcieleniem jego jasnego, chrześcijańskiego światopoglądu, dekonstruował zarazem wypowiedziami innych swoich bohaterów, które odzwierciedlały nieprzeparte wątpliwości, strach i chorobliwe fantazje pisarza na temat śmierci i tego, co dzieje się po niej. The paper is devoted to the problem of death and immortality as problematized in Fyodor Dostoevsky’s oeuvre. The Russian writer is presented as a figure profoundly divided, overpowered by agonizing, life-long doubts as to the sense of death and the form of the afterlife, which he did not manage to overcome. In order to illuminate the problem, fragments of Dostoevsky’s greatest novels are analysed, such as: Crime and Punishment, The Idiot, The Devils, The Brothers Karamazov, as well as short stories: The Dream of a Ridiculous Man, and Bo- bok. The analysis leads to two main conclusions. First, Dostoevsky’s most spectacular protagonists attribute a different meaning to the idea of immortality and construe the phenomenon of death in various ways, but they seem to have one thing in common: death and afterlife do not represent for them, like for average people, a purely abstract, neutral, and distant problem, but become a dilemma besetting their whole being, body, and soul, the dilemma that one must either solve definitely or cease to exist. Second, what Dostoevsky was at pains to achieve by his outbursts of faith and piety, when creating characters calmly reconciled to death, characters that impersonated his bright, Christian worldview, he deconstructed at the same time in his other protagonists’ discourses, which reflected his impassable doubts, fear, and morbid fantasies concerning death and posthumous existence.
Authors and Affiliations
Michał Kruszelnicki
Keywords
Related Articles
- EP ID EP288376
- DOI -
- Views 68
- Downloads 0
Climate Change Mitigation Justice and the No-Harm Principle
When translated into concrete policy, any allocation of emissions leads to the attribution of emissions rights based on distributive justice (even if the policy was previously examined in terms of utilitarianism at the p...
HOLISTYCZNO-TELEOLOGICZNE SPOJRZENIE NA ZJAWISKA MORFOGENETYCZNO-REGULACYJNE I BEHAWIORALNE. OGÓLNE REFLEKSJE NAD ZNACZENIEM POJĘĆ TELEOLOGICZNYCH
Całościowość procesów życiowych, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym, przejawia się w każdej żywej istocie. Owa swoista całościowość, używając terminologii Arystotelesa, urzeczywistnia się wewnątrz każdej s...
RDZENIE STRUKTURALNYCH ONTOLOGII CZASOPRZESTRZENI - ANALIZA I KRYTYKA
W artykule przedstawiono propozycję ana lizy rdzeni stanowisk strukturalistycznych, w których interpretuje się ontologicznie ogólno- relatywistyczne czasoprzestrzenie. Określono również pojęcie skuteczności tych rdzeni....
AKSJOLOGICZNE ŹRÓDŁA ETYKI U OSHO
W artykule autor dowodzi, że u pod- staw etyki Osho leżą indywidualizm i su- biektywizm. Wraz z autonomicznym pod- miotem, to znaczy człowiekiem postrzega- nym jako twórca wartości, stanowią one najważniejsze źródła mora...
O PRZYCZYNOWEJ DEDUKCJI SOCIETAS CIVILIS CUM IMPERIO. KILKA UWAG O WPŁYWIE HOBBESA NA POJMOWANIE PRAWA
W niniejszym artykule autor odnosi się do metody analityczno-syntetycznej Thomasa Hob- besa. Charakteryzuje jej historyczne nowatorstwo oraz jej zastosowanie w wywodach poświęconych władzy i społeczeństwu. Jej rezultatem...