Fluktuacja barw i napięć – kameralistyka fortepianowa Eugeniusza Knapika
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2014, Vol 1, Issue 1
Abstract
Eugeniusz Knapik to kompozytor, pianista, pedagog. Urodził się 9 lipca 1951 w Kochłowicach. Studiował w latach 1970-76 kompozycję u Henryka Mikołaja Góreckiego i grę na fortepianie w klasie Czesława Stańczyka w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. Jako kameralista był m. in. partnerem Kwartetu Śląskiego. W latach 2002-2010 był rektorem Akademii Muzycznej w Katowicach. Moim żywiołem jest niekończąca się fraza, która dąży do celu, który sobie wytyczyłem – stąd brak pulsu i wyraźnych podziałów. Wielorakość kontrapunktyczna, czyli faktura zwielokrotniona, daje właśnie efekt płynnej, pozbawionej ostrych cięć narracji. Nie można dotknąć jakiegoś punktu, muzyka stale się zmienia. Stale mamy do czynienia z fluktuacją barwy, napięcia. Ten fragment wypowiedzi Eugeniusza Knapika pochodzi z autoryzowanej rozmowy autora z kompozytorem na temat jego muzyki kameralnej (kwiecień 2011 roku w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi). Knapik w kameralnych utworach fortepianowych ewokuje idee planowości, wykorzystuje zmienne faktury, wiele odcieni rozpiętej skali dynamicznej, zmienne tempa, artykulację, polirytmiczne układy, figury ostinatowe, fragmenty kadencyjne, szerokie frazy o klasycznym łukowaniu. Zabarwienie emocjonalne jego muzyce nadaje dysonansowa, atonalna harmonika, która często wraz z rozwojem utworu ma ujście ku pierwotnej tonalności systemu dur-moll. Idea nadrzędna realizowana w dźwiękach muzyki Knapika to nieustanna stymulacja świata wartości, nadającego sens istnieniu, rozbudzanie piękna w nas samych i w naszym życiu, uwrażliwianie na sztukę poprzez emocje. Artykuł zawiera krótki przewodnik po kompozycjach kameralistyki fortepianowej Knapika, a także przykłady harmonii i oznaczeń o pewnej dowolności, których dokładna realizacja sprawia, że słuchacz nie słyszy pulsu, wewnętrznych ugrupowań metrycznych, lecz poddaje się fali muzycznej, która go niesie.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Radosław Stefański
Ruggero Gerlin. A portrait sketch
The article is an attempt to introduce the figure of Ruggero Gerlin, an outstanding harpsichordist from the last century (1899–1983), a legendary student of Wanda Landowska, a virtuoso and a well-regarded teacher of many...
Podstawowe zagadnienia wykonawcze pełnogłosowego stylu akompaniamentu we Francji w latach 1690–1750 w świetle wybranych traktatów, część III: Środki służące wzmożeniu ekspresji, indywidualizacji oraz wzbogaceniu brzmienia pełnogłosowego basso continuo
Jest to ostatni artykuł z cyklu Podstawowe zagadnienia wykonawcze pełnogłosowego stylu akompaniamentu we Francji w latach 1690-1750 w świetle wybranych traktatów. Autor, kontynuując rozważania na temat środków wykonawczy...
Tȏn-Thȃt Tiêt – między kulturą Orientu a europejską awangardą muzyczną. Utwory na instrumenty dęte i klawiszowe z lat 1965–72
Artykuł jest jak dotąd pierwszą w polskim piśmiennictwie muzycznym publikacją poświęconą sylwetce i twórczości wietnamskiego kompozytora Tȏn-Thȃt Tiêta. W zamieszczonym we wstępie krótkim rysie biograficznym uwzględniono...
The organ by Paweł Ernest Rickert of 1755 at the Piarist Church of the Gracious Mother of God and of St. Adalbert of Prague in Łowicz in the context of historical pipe organ renovation problem, part 1
The article touches on the sophisticated and very vast topic of historical pipe organ renovation. Its aim is presenting the great and in many ways unique, forgotten until now and unlisted instrument built by Paweł Ernest...
Twórczość fortepianowa łódzkich kompozytorów II połowy XX wieku, cz. III
The article is the third and last part of a cycle of articles in which their author describes piano pieces by Łódź’s composers of the second half of the 20th century from the angle of piano technique means they use; at t...