Gazzâlî’nin Akıl Tasavvurunun İbn Haldûn’da Yansıması Sorunu
Journal Title: Marife Dini Araştırmalar Dergisi - Year 2014, Vol 14, Issue 2
Abstract
Akıl, İslam bilgi felsefesinde üzerinde durulan merkezi konulardan birisidir. Çok kapsamlıdır ve farklı boyutları içermektedir. İslam filozofları akıl konusuna büyük bir önem vererek, aklın hangi anlamlara geldiğini, hangi alanlarda bilme kapasitesine sahip olduğunu, aklın elde ettiği bilgilerin niteliğini, duyu, vahiy ve keşifle ilgisini araştırmışlardır. İslam düşünürlerinden, 12. Yüzyılda Doğu’da yaşayan Gazzâlî (ö. 505/1111) ile ondan yaklaşık üç yüzyıl sonra Endülüs’te (Batı’da) yaşayan İbn Haldûn (ö. 808/1406) akıl tasavvuruna dair dikkate değer düşünceler ileri sürmüşlerdir. Ancak İbn Haldûn’un bu konudaki düşünceleri Gazzâlî’ye nazaran sınırlıdır. İbn Haldûn’un eserlerinde, Gazzâlî ve onun düşüncelerine işaret etmesi dikkate alındığında, akıl konusunda Gazzâlî’nin İbn Haldûn’daki yansımalarını izlemek; iki düşünür arasındaki süreklilik unsurlarının bulunup bulunmadığının tespitine katkıda bulunacak, İbn Haldûn’un Gazzâlî’den hangi noktalarda etki-lendiğini veya etkilenmediğini, buna bağlı olarak da İbn Haldûn’un Gazzâlî’nin düşüncelerinin devam ettiricisi olup olmadığı ortaya konulacaktır. Ayrıca böylesi bir karşılaştırma İslam felsefesinin özgünlüğü konusunda da bir fikir verecektir. Çalışmada bir takım sınırlamalara başvurularak Gazzâlî’nin görüşlerinin İbn Haldûn’un görüşleri ile benzeştiği ve / veya farklılaştığı noktalara odaklanılacaktır. Selef olması hasebiyle önce Gazzâlî’nin, sonra da İbn Haldûn’un görüşleri sunulacaktır.
Authors and Affiliations
Kamil Sarıtaş
Keywords
Related Articles
- EP ID EP601846
- DOI 10.33420/marife.436793
- Views 193
- Downloads 0
Vakf/Vasl Halinde “Yâ” Harfinin İsbâtı Veya Hazfi Üzerine Bir İnceleme
Kıraat ilmi içerisinde önemli bir yere sahip olan vakf ve ibtidâ’nın konularından biri hazf ve isbâttır. Mushaf hattında bazı harfler kimi zaman yazıda belirtilmekte (isbât) kimi zaman ise hazfedilmektedir. Bu özelliğe s...
İleriki Bir Tarihte Döviz Satışıyla İlgili Yapılan Anlaşma İçin Bedel Alınması Konulu Makalenin Tercüme ve Değerlendirilmesi
Denial of Lineage/Paternity in Islamic Family Law
Islam has given great importance to the determination of lineage. Thus, the right to refuse the lineage of a child who was born under marriage contract has been legitimated to the husband in Islamic (Family) Law in condi...
Shared Praxis: Bringing Life to Faith and Faith to Life -A Critical Analysis of the Religious Educational Approach By Thomas Groome-
This paper analyzes the shared praxis approach to religious education of Thomas Groome. In seeking a solution to the distant stance, as a religious educational problem, between life and faith pervaded in modern societies...
The Prophet Muhammad’s Faith in the Pre-Prophethood Period in the Context of the Verses, al-Duha (93/7) and al-Inshirah (94/2)
Pre-prophethood life may be regarded as a preparatory to the subsequent period of prophethood. Since the prophets had been charged to correct the societies, they had lived a perfectly clear life before the prophethood an...