"GIRTLAK" SÖZCÜĞÜNÜN YAPISI ÜZERİNE
Journal Title: Zeitschrift für die Welt der Türken - Year 2018, Vol 10, Issue 3
Abstract
Etimolojik sözlüklere baktığımızda gırtlak sözcüğünün farklı şekillerde yorumlandığını görmekteyiz. Türkçenin eski kaynaklarında görülmeyen bu sözcük belirsiz bir dönemden sonra Batı Türkçesinde kullanılmaya başlamış, günümüzde de birçok ağızda gırtlak, qırtlaq, hırtlak, xirtlek, xirtdek vb. biçimlerde kullanılmaktadır. Bu makalede gırtlak sözcüğünün yapısı tarihî ve çağdaş materyallerin yardımıyla izah edilmeye çalışılmıştır. Sözcük hakkında dilciler tarafından öne sürülen görüşleri aktarmakla birlikte sözcüğün yapısıyla ilgili yeni bir öneri ortaya atılmıştır. gırtlak sözcüğünün yapısını aydınlığa kavuşturmamızda Çağatay sözlüklerinden Senglaḫ'ta kaydedilen qort "yudum" sözcüğü, Azerbaycan Türkçesinde kullanılan qurtum "yudum", xirtdek / qırtlaq "gırtlak", udlaq "gırtlak", İran Türk ağızlarında görülen xortum "yudum" ve Türkçeden Farsçaya geçen ġurt "yudum, yutma" sözcüğü yardımcı olmuştur.
Authors and Affiliations
Mehdi REZAEI
Keywords
Related Articles
- EP ID EP432339
- DOI -
- Views 82
- Downloads 0
BUCAK İLÇESİNDE (BURDUR) FONKSİYONUNU KAYBETMEKTE OLAN BAĞ EVLERİ
Kırsal yerleşimlerde tarım kültüründen uzaklaşılmasıyla birlikte bu kültürün etkisi ve ihtiyaçları doğrultusunda vücut bulmuş yöresel mimarlık ürünleri atıl duruma gelmişlerdir. Çalışmaya konu olan Bucak ilçesindeki bağ...
"GIRTLAK" SÖZCÜĞÜNÜN YAPISI ÜZERİNE
Etimolojik sözlüklere baktığımızda gırtlak sözcüğünün farklı şekillerde yorumlandığını görmekteyiz. Türkçenin eski kaynaklarında görülmeyen bu sözcük belirsiz bir dönemden sonra Batı Türkçesinde kullanılmaya başlamış, gü...
KAFKASYA’DAN ANADOLU’YA GÖÇLER (SİVAS İLİ ÖRNEĞİ)
Bilindiği gibi, XVI. yüzyıla kadar Osmanlı İmparatorluğu’nun yerleştirme politikası dışa dönüktü. Diğer bir deyişle Anadolu’daki kalabalık nüfus yeni ele geçirilen yerlere gönderiliyordu. Fakat bu politika daha sonra zor...
İBN FADLAN’IN (RIHLETU’BNİ FADLAN) SEYAHATNAMESİNDE TÜRKLÜĞE BAKIŞ AÇISI
İbn Fadlan Halife Muktedir döneminde, elçilerin yanında Bulgar Hükümdarı Almış Han’a halifenin mektubunu okumakla görevlendirilmiş bir seyyahtır. Ayrıca 4.000 dinarlık maddi yardım ile birlikte birçok hediyenin sorumlulu...
ÇAĞATAY TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR KISÂS-I ENBİYÂ NÜSHASI (DİL İNCELEMESİ – ÇEVRİYAZI – TÜRKİYE TÜRKÇESİNE AKTARMA)
Bu çalışmada Chagataische Sammelhandschrift “Çağatayca Toplu El Yazmaları” adıyla kayıtlı yazma içinde başlıksız olarak bulunan Kısâs-ı Enbiyâ parçası ele alınmıştır. Yazma Çağatay Türkçesiyle manzum olarak kaleme alınmı...