HALİDE EDİP ADIVAR’IN NASRETTİN HOCA ÜZERİNDEN İRONİK ÇAĞ ELEŞTİRİSİ: MASKE VE RUH
Journal Title: Türkoloji Dergisi - Year 2015, Vol 20, Issue 1
Abstract
Halide Edip Adıvar, “Fantezi Piyes” olarak nitelediği dört perdelik Maske ve Ruh (1945) adlı oyununda; dünyaya ve dünyayı tehdit eden sorunlara Nasrettin Hoca gözünden bakmaya çalışmıştır. Yazar; 14. yüzyıl ile 21. yüzyılı bir arada kurgulayarak, yazıldığı dönemin edebiyat ve tiyatro anlayışının üstünde ve ironik özellikler taşıyan bu eserinde; metin, kurgu, dekor, kostüm, efekt gibi görsel ve işitsel unsurları yaratmada ustalık göstermiştir. II. Dünya Savaşı öncesi dünyayı ve uygarlığı tehdit eden sorunların yorgun düşürdüğü Halide Edip Adıvar, Akşehir'in insana barış ve huzur, güzellik aşılayan havasını soluduktan sonra, dünyaya biraz Nasrettin Hoca gözüyle bakmak, olayları bir de Nasrettin Hoca gibi kavramak istemiştir. Geleceği etkileyecek dünya düzeni, değerler ve bunların birbirlerine karşıt gibi durmaları ona “cihet tayin ettiremeyen bir fikri pusulasızlık” gibi göründüğünden, kahramanı Nasrettin Hoca olan bu ‘fanteziyi’ yazmıştır. Nasrettin Hoca, Shakespeare, İbn-i Haldun, Timurlenk, Sokrat ve daha birçok smi bir araya getirmiş olan Halide Edip; özellikle birbirinden hoşlanan Nasrettin Hoca ile Shakespeare’i dünya meselelerini ve çağın gidişini birlikte değerlendiren kahramanlar olarak insanlığın ortak değerlerinin temsilcisi konumunda ele almış, Doğu ve Batı’yı karşılaştırarak çağların ve insanlığın geldiği noktanın evrensel eleştirisini yapmıştır. Anahtar Kelimeler: Halide Edip Adıvar, Maske ve Ruh, Nasrettin Hoca, Evrensel Değerler, Çağ Eleştirisi.
Authors and Affiliations
Nesrin Karaca
Keywords
Related Articles
- EP ID EP256111
- DOI 10.1501/Trkol_0000000265
- Views 71
- Downloads 0
Kapak ve İçindekiler
Kapak ve İçindekiler
MEHMET ÂKİF ERSOY VE TÜRKÇE
Edebiyat tarihimizde büyük bir ustalıkla ortaya koyduğu manzumeleri, nesirleri ve fikirleriyle önemli bir yere sahip olan Mehmet Âkif Ersoy, aynı zamanda Türkçeyi kullanmadaki yetkinliğiyle de dikkatleri çeken bir şiir v...
Günümüzde Türkoloji öğretiminin içinde bulunduğu sorunlar II
Öz 21-23 Kasım 2011 tarihinde Bölümümüzün düzenlediği uluslararası bir sempozyumda sunduğum “Günümüzde Türkoloji Öğretiminin İçinde Bulunduğu Sorunlar” adlı bildirinin ikinci sayısını oluşturan bu bildiride ilkinde olduğ...
RABGÛZÎ’NİN KISASÜ’L-ENBİYA’SINDAN HAREKETLE KİMİ KAVRAMLARIN YENİDEN GÜNDEME TAŞINMASI
Rabgûzî, Harezm’de 1310 yılında Kısasü’l-Enbiya adlı çalışmasını tamamlar. O yıllarda henüz 9 veya 10 yaşlarında bir çocuk Şam’da hafızlık eğitimini yeni bitirmiştir. O çocuk, sonraki yıllarda yüzyılın yetiştirdiği çok ö...
Cumhuriyet dönemi öncesinin roman algısına gerçekçilik odaklı bir bakış
A REALISM-FOCUSED OVERVIEW TO PERCEPTION OF NOVEL IN PRE-REPUBLICAN ERA Abstract While the novel genre was providing its first samples, a number of theoretical debates accompanied this process. Thus, a perception of nove...