İbn Ebî Hâtim’in Bazı Ravilerin Tefrîk’i Bağlamında Buhârî’ye Yönelik Tenkidleri/The Critiques of Ibn Abi Hatim Directed to al-Bukhari’s al-Târîkh al-Kabîr in the Context of Tafrik
Journal Title: Bilimname - Year 2017, Vol 201701, Issue 33
Abstract
İbn Ebî Hâtim er-Râzî (ö.327/938) hicrî dördüncü asrın önemli münekkidlerinden biridir. Onun el-Cerh ve’t-ta’dil isimli kitabı, zamanımıza kadar ulaşmış en geniş rical eserleri arasındadır. Eser, İbn Ebî Hâtim dönemine kadar yaşamış ravilerin tenkidine ilaveten, daha önceki hadis imamlarından nakledilen ravilere ilişkin bilgilerin eleştirisini de ihtiva etmektedir. el-Cerh ve’t-ta’dîl’de, bazı râvîler hakkında hata ettiği gerekçesiyle tenkid edilen hadis âlimlerinden biri İmam Buhârî’dir (ö.256/870). İbn Ebî Hâtim, Buhârî’nin et-Târîhu’l-kebîr’de ravilerle ilgili zikrettiği bilgiler hakkındaki tenkidlerini Beyânu hatai Muhammed b. İsmâîl el-Buhârî fî Târîhihi isimli müstakil bir kitapta toplamıştır. Bu kitabın muhtevası makale hacmini aşacağı için incelememizin dışında tutulmuştur. İncelememiz, el-Cerh ve’t-ta’dîl’deki bazı Buhârî tenkidleriyle sınırlıdır. İbn Ebî Hâtim’in Buhârî’ye yönelik tenkidlerinin önemli bir kısmı, tefrik hakkındadır. Tefrîk, bir kişinin isim, künye veya lakabı hatalı ve yanlış olarak farklı şekillerde telaffuz edildiği için, bu farklı lafızların birden fazla kişiye işaret ettiğini zannetmektir. Tefrîk sonucunda, olmayan şahıslar ihdas edilmekte, bu da rivayetlerin senedinde inkıta’a sebep olmaktadır. Makalede, İbn Ebî Hâtim’in el-Cerh ve’t-ta’dîl’de Buhârî’ye tefrik bağlamında yönelttiği bazı tenkidler karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Öncelikle İbn Ebî Hâtim’in Buhârî’ye yönelik tenkidleri hakkında yapılan yorumlar nakledilmiş; daha sonra, İbn Ebî Hâtim’in bazı raviler bağlamında Buhârî’ye ilişkin söz konusu tenkidleri, her iki âlimin adı geçen kitaplarından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
Authors and Affiliations
Süleyman DOĞANAY
Keywords
Related Articles
- EP ID EP236705
- DOI 10.21646/bilimname.2017.16
- Views 116
- Downloads 0
Büyük Selçuklu Devleti’nin Kuruluş Devrinde Mezhep Politikaları/Sectarian Politics In The Foundation Period Of Great Seljuk State
Türklerin tarihte kurduğu en büyük devletlerden birisi Büyük Selçuklu Devleti’dir. Devletin kuruluş devri, ilk sultan Tuğrul Bey’in (ö. 455/1063) hükümdarlığı süresini kapsamaktadır. Bu dönemde Selçuklu coğrafyası; kadim...
Siyer ve Meğazi Riyayetleriyle Tanınan Sahabiler/The Companions Known With Their Sirah and Maghazi Narrations
Öz Hadislerin yazılmaya başlaması ile birlikte siyer ve meğaziye ait bilgiler de derlenmeye başlamıştır. Bu sebeple, siyer ve meğazi ilminin öncüleri ilk muhaddislerdir. Bu alanda ilk çalışma yapan kimseler de sahabe ve...
Kur’ân-ı Kerim Tarafından Belirlenen Suç ve Cezalar Bağlamında İslam’ın Suça Bakışı
Kur’an, ibâdât, muamelât ve ahkâma dair hükümleri barındıran kutsal bir kitap olup, bu yönüyle Zebur ve İncil’den ayrılır. Ancak Kur’an, bunların detaylarına kendi bünyesinde yer vermemiş, sadece evrensel ilkeler belirle...
Din-Bilim Çatışması Üzerine: Kopernik Merkezli Bir Okuma/On the Confliction Between Religion and Science: A Reading Centered on Copernicus
Din ile bilim arasında ki iletişim ve etkileşim insanlık tarihi kadar eskidir. Bu iletişim ve etkileşim kimi zaman uzlaşma ve diyalog tarzında kimi zaman ise çatışma ve entegrasyon şeklinde olmuştur. Tarihsel süreçte din...
Abbâsi Şehirciliğinin Bağdat Dışındaki Tezahürleri: Irak Bölgesi/Reflections of Abbasid Urbanism on The Cities of Iraq Without Baghdad: Iraq Region
Öz Abbâsîler dönemi (132/750-656/1258), İslam şehirciliğinin en önemli ve verimli aşamalarından birini teşkil eder. İslam şehirciliği için olgunluk devri olarak ifade edilebilecek bu dönemde Müslüman coğrafyadaki şehirle...