JAK CZYTAĆ TEKST, KTÓRYM JEST CZŁOWIEK. GLOSY DO PLATONA, KAROLA WOJTYŁY I MARGARET ARCHER
Journal Title: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne / Academic Journal of Sociology - Year 2015, Vol 10, Issue 1
Abstract
Według Platona, człowiek i państwo to ten sam tekst – pisany małymi lub dużymi literami. Teza ontologiczna: człowiek i państwo mają tę samą istotę. Teza metodologiczna: dwie różne metody „czytania” tekstu o człowieku i tekstu o państwie. Teza ontologiczna jest błędna, poprawna jest teza metodologiczna, implikuje ona jednak inną ontologię niż ta, którą głosi Platon. W pewien sposób uwaga Platońska antycypuje nowoczesny spór pomiędzy metodologicznym indywidualizmem a kolektywizmem. Krytyka alternatywy indywidualizm-kolektywizm Karola Wojtyły uwzględnia historyczny kontekst społeczeństwa, w którym zachodzi zjawisko alienacji. Rozwija personalistyczne rozumienie alienacji i proponuje sposoby jej praktycznego przezwyciężenia. Podstawowa kategoria etyki społecznej to kategoria uczestnictwa. Wojtyła analizuje społeczeństwo w aspekcie normatywnym, uczestnictwo polega na tym, że osoba współistniejąc i współdziałając z innymi, spełnia się jako osoba. Reinterpretuje marksistowską diagnozę alienacji: uczestnictwo jest przeciwieństwem alienacji. Margaret Archer podejmuje próbę zbudowania realistycznej teorii społecznej, która implikuje poprawną ontologię i nadaje się do użycia jako efektywne narzędzie badań socjologicznych. Teoria morfogentyczna/morfostatyczna przezwycięża atemporalną ontologię, jaką zakłada zarówno metodologiczny indywidualizm, jak i metodologiczny holizm. Uwzględnienie wymiaru czasu w zjawisku transformacji społecznej pozwala na badanie procesu transformacji zgodnie z jej czasowymi fazami. Analiza czynnika czasu ugruntowuje dualizm metodologiczny, wolny od wszelkiego typu konflacji w opisie struktury i działania na gruncie ontologii pluralistycznej, zgodnie z którą, sprawczość jest właściwością zarówno jednostek, jak i struktur.
Authors and Affiliations
Alfred Marek Wierzbicki
Keywords
Related Articles
- EP ID EP209597
- DOI -
- Views 60
- Downloads 0
RAPORT Z BADAŃ: „PERCEPCJA STAROŚCI PRZEZ KOBIETY W OKRESIE WCZESNEJ DOROSŁOŚCI”
W okresie 1.10.2014 - 31.03.2015 zostały zrealizowane badania empiryczne w ramach projektu badawczego „Percepcja osób starszych i własnej starości z perspektywy osób w okresie wczesnej dorosłości”. Badanie przeprowadzono...
Beata Łaciak, Kwestie społeczne w Polskich serialach obyczajowych – prezentacje i odbiór. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2013.
Książka pod tytułem Kwestie społeczne w polskich serialach obyczajowych - prezentacje i odbiór. Analiza socjologiczna jest dziełem profesor Uniwersytetu Warszawskiego Beaty Łaciak, która w swoich publikacjach porusza kwe...
RAPORT Z BADAŃ SPOŁECZNE POSTRZEGANIE OSÓB BEZROBOTNYCH
Badania empiryczne prowadzone w ramach projektu badawczego Społeczne postrzeganie osób bezrobotnych zostały zrealizowane we wrześniu 2015 roku. Badania przeprowadzono na reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski powyżej...
GODNOŚĆ LUDZKA W HIERARCHII WARTOŚCI PODSTAWOWYCH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO W ŚWIADOMOŚCI MŁODZIEŻY LICEALNEJ I AKADEMICKIEJ. STUDIUM SOCJOLOGICZNE
W artykule tym prezentuję wyniki moich badań socjologicznych, które ukazują postawy i oceny jako składniki świadomości, licealistów i studentów wobec miejsca godności człowieka w hierarchii wartości podstawowych uznawany...
RUCHY SPOŁECZNE A POTRZEBA ZMIANY W SPOŁECZEŃSTWIE OBYWATELSKIM. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA TEORETYCZNE
Krajobraz przejawów obywatelskiego zaangażowania uległ w ostatnim czasie znaczącym przeobrażeniom. W miejsce dotychczas dominującej pozycji organizacji należących do III sektora pojawiły się ruchy społeczne. Są to nowi i...