Komunistyczna Partia Litwy w latach przełomu 1988–1990
Journal Title: Pamięć i Sprawiedliwość; Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej - Year 2019, Vol 33, Issue 1
Abstract
Komunistyczna Partia Litwy w latach 1988–1990 przeszła transformację od partii marksistowsko- leninowskiej do klasycznej socjaldemokratycznej formacji noszącej nazwę Litewska Demokratyczna Partia Pracy. Potrafiła wykorzystać idee pierestrojki Michaiła Gorbaczowa do osiągnięcia swych celów. W szeregach partii było kilku doświadczonych polityków (Algirdas Brazauskas, Česlovas Juršėnas i inni), którzy przeprowadzili ją przez skomplikowany okres transformacji polityczno-gospodarczej. Jak trudny i niebezpieczny on był, pokazały tragiczne wydarzenia z 13 stycznia 1991 r., w których na skutek akcji żołnierzy sowieckich zginęło 14 cywilów. Jesienią 1992 r. LDDP odniosła ogromny sukces w wyborach do sejmu, uzyskując ponad połowę mandatów. Jej przewodniczący Algirdas Brazauskas został wybrany na prezydenta Litwy. Formacja miała swych przedstawicieli we wszystkich kadencjach Sejmu Litwy jeszcze po 1990 r. Pomimo tych sukcesów Sejm Litwy w czerwcu 2017 r. większością głosów przyjął rezolucję uznającą KPL za organizację przestępczą. Drugi odłam KPL, opowiadający się za pozostaniem w łonie KPZR, już po wydarzeniach z 13 stycznia 1991 r. został oskarżony o działania na rzecz obalenia niepodległości Litwy, uznany za nielegalny i skierowany przeciw krajowi, a jego czołowi przedstawiciele skazani na długoletnie więzienie.
Authors and Affiliations
Jarosław Wołkonowski
Rady robotnicze na prowincji - Białostocczyzna 1956-1958
Od lata 1956 r. w wielu fabrykach rozwijały się inicjatywy zmierzające do wyłonienia autentycznego samorządu robotniczego. Ruch ten rozwinął się po VIII plenum KC PZPR w październiku 1956 r., szczególnie w dużych ośrodka...
Polityka zasad i celów. Polski obóz narodowodemokratyczny w Rosji w latach 1917–1918
The Russian revolutions have been a major influence on the activity of the National Democracy (ND). Most importantly, they provided an opportunity for the movement to openly put forward a programme of restoration of an i...
Odwrót od Października. Pacyfikacja prasy i dziennikarzy w latach 1956-1958
Erozja stalinowskiego modelu komunizmu doprowadziła w latach 1955-1956 do rozregulowania mechanizmów kontroli nad prasą. Gdy jesienią 1956 roku doszło w Polsce do przesilenia politycznego, a nowym przywódcą PZPR został W...
Między ugodą a działaniem. Polska myśl konserwatywna wobec prób odzyskania niepodległości w XIX wieku
The restoration of Polish independence was preceded by numerous debates among the political and intellectual elites. The basic issue discussed in the 19th century was the national cause, to be more exact – the birth of i...
Robocze spotkania pionów wyznaniowych PRL i CSRS (zarys problemów)
Współpraca przedstawicieli pionów wyznaniowych administracji rządowej PRL i CSRS miała na celu wymianę informacji, doświadczeń oraz konsultację w kwestiach wyznaniowych. Jedną z jej form były wspólne spotkania i narady....