Köroğlu Destanında Adalet ve Özgürlük Kavramlarının Felsefi Arkaplanı
Journal Title: Beytulhikme An International Journal of Philosophy - Year 2011, Vol 1, Issue 1
Abstract
Her bir insan ve toplumsal yapı, ma’şeri vicdanı ve sağduyusuna bağlı olarak aynı içlemsel vurguyu taşıyan kavramlarla, algı, anlayış ve duygularını kendi kültürel ortamlarında, kendilerine özgü bir ifade formunda dışa yansıtır. “Adalet” ve “özgürlük” kavramlarının ifade ettiği anlam, hemen bütün insanlık için, benzer algı ve bilincin dışa yansımasının sonucu olarak, kişinin yaşamında ve sosyal hayatta somutlaşan davranışlara neden olmaktadır. Adalet ve özgürlük dürtüsünün tahrip edildiği ortamda bu dürtüye dayalı bilinç durumu, kişiyi ve toplumu tatmin olacak davranışlara iter. Türk halk hikâyelerinin en ünlülerinden olan Köroğlu destanında da, adalet ve özgürlük dürtüsünün normal koşullarda kişi ve toplum hayatında yansıma bulmayışına karşılık, bu dürtülerin tatmininin Köroğlu ve Arkadaşlarının hikâyesinde nasıl somut bir mücadeleye dönüştüğü örneklenmektedir. Köroğlu destanında, evrensel insani itkilerin Bolu Beyi’nin yönetim örneğinde görüldüğü gibi tahrif ve istismar edilmesine karşılık, yönetilenlerin nasıl tepki koyduğunu ve bu tepkiyi o günün koşullarında nasıl bir mücadeleye dönüştürdükleri anlatılmaktadır. Bu mücadele esnasında, adalet duygusunun itkisiyle oluşan toplumsal muhalefet ve bu muhalif karşı çıkışta insani duyguların nasıl bir estetik formda ortaya çıktığı vucut bulmaktadır. Köroğlu destanı, sadece hikâyesinin konusu itibariyle önem arzetmez, bunun yanında, destan dili, şiirsel söylemi, tasvirleri ve bu tasvirlerin zihindeki tahayyül ve imgelerinin şiirsel bir söylem içinde dışa yansıtılışı da bu destanı önemli kılmaktadır. Köroğlu destanıyla, Türk halkının tasavvuru ve kavramları algılamadaki zihinsel yetinin orijinalitesini anlamak bakımından da ayrıca incelenmeye değer bir edebi türle karşılaşırız. Bu edebi türün ihtiva ettiği felsefi arkaplan, Türk Halk Edebiyatı alanındaki eserlerin taşıdığı felsefi içeriği anlamada yol gösterici bir örneklik sağlamaktadır. Bu destan örneği bağlamında, Türk halkının muhayyilesindeki evrensel insani duyum ve algıların dışa yansıyış formlarını inceleme imkânı hâsıl olmaktadır. Bu çalışma, Türk insanının, düşünüş ve algısının yanında dilsel ve estetik yetisinin de iyi bir örneği durumundadır. Bu örnekten yola çıkarak, bu halkın muhayyilesi ve felsefi düşünüş becerisini anlamaya yönelik bir girişim gerçekleştirilmektedir.
Authors and Affiliations
Hüseyin Subhi Erdem
Keywords
Related Articles
- EP ID EP145192
- DOI -
- Views 78
- Downloads 0
Ben Neyim?
Bu makalede benlik/kendilik kavramı, modern felsefenin en önemli filozofları referans alınarak irdelenmeye çalışılmaktadır. Benlik kavramı modern felsefede esas itibariyle iki yönüyle ele alınmıştır. Empiristler benliği...
Michel Foucault's Conception of Ethics
Foucault’s conception of ethics is closely related to the political and intellectual structure, dominant in France in his youth. Foucault’s work can be regarded in general as a history of thought. Foucault aims at invest...
Michel Foucault'nun Ahlak Anlayışı
Foucault’un ahlak anlayışı gençliğinde Fransa’da hakim olan politik ve entelektüel yapıyla yakından ilintilidir. Foucault’nun çalışmaları genel olarak düşünme tarihi olarak değerlendirilebilir. Foucault çağdaş kültürün t...
Dasein that It Has Its Identity in Death: ‘Moribundus Sum’ versus ‘Cogito Sum’
Heidegger’s most important and distinguished feature from the other philosophers, to us, is his linguistic analysis when he explain his ideas and his putting forward conceptual innovations. The word Dasein that Heidegger...
The Problem of Relationship between Philosophy and Religion in Nurettin Topçu
We see that both religion scholars and philosophers have made analysis on the relationship between religion and philosophy. In the twentieth century, westernization movements reached its peak, we find that the various id...