Kościoły bożogrobców w Małopolsce. Z badań nad patrociniami i relikwiami (XII–XVI w.)
Journal Title: Folia Historica Cracoviensia - Year 2015, Vol 21, Issue
Abstract
Autor przedstawia wyniki własnych badań źródłowych nad zagadnieniem obecności relikwii oraz wezwań występujących w kościołach zakonu bożogrobców, znajdujących się w średniowiecznej Małopolsce (na obszarze województw krakowskiego i sandomierskiego). W artykule zostały ujawnione ważne przekazy w kronice Samuela Nakielskiego. Pierwszy przekaz, znany w literaturze, dotyczy przywiezienia przez Jaksę ziemi z Jerozolimy. Drugi przekaz – o posiadaniu przez klasztor bożogrobców relikwii św. Krzyża – nie był dotychczas omawiany w literaturze. Autor stawia tezę o istnieniu w klasztorze miechowskim ważnych relikwii związanych z Męką Pańską. Analizie zostały poddane najważniejsze przekazy źródłowe o wezwaniach. Wskazano, że wezwanie główne kościoła miechowskiego przybrało pod koniec XIII wieku złożoną dedykację do Grobu Bożego, Ducha Świętego i N. Marii Panny. Wiele miejsca autor poświęcił również analizie wezwania kościoła w Żarnowcu, gdzie wystąpiły wezwania do obu świąt związanych z Krzyżem św., do Ducha Świętego, Grobu Pańskiego i N. Marii Panny. Omówione zostały także wezwania pozostałych 10 kościołów administrowanych przez bożogrobców. Autor przedstawił także bogate dane o wezwaniach ołtarzy i kaplic, które zachowały się w odniesieniu do kościoła w Miechowie i kościoła św. Jadwigi na Stradomiu. Wraz z informacjami o licznych relikwiach świętych powinny one stać się punktem wyjścia do dalszych badań. The author presents the findings of his own studies on the presence of relics and dedications in the churches of Canons Regular of the Holy Sepulchre in medieval Polonia Minor (covering the former Krakow and Sandomierz voivideships). The article reveals important accounts in Samuel Nakielski’s chronicle. The first account relates bringing the soil from Jerusalem by Jaksa and is known in literature. The second account concerns the possession of the relics of the Holy Cross by the monastery of Canons Regular of the Holy Sepulchre, hitherto unknown in literature. The author formulates a thesis on the existence of important relics of the Passion in the Miechów monastery. Key source accounts on dedications were analysed. It was indicated that the primary dedication of the Miechów church towards the end of the 18th century was a combined invocation of the Holy Sepulchre, the Holy Spirit and Blessed Virgin Mary. The author also extensively analyses the dedication of the church in Żarnowiec, with dedications to both feasts related to the Holy Cross, to the Holy Spirit, the Holy Sepulchre and Blessed Virgin Mary. The dedications of 10 other churches administered by Canons Regular of the Holy Sepulchre are also discussed. In addition, the author presents a substantial collection of data on the dedications of surviving altars and chapels in relation to the Miechów church and St Jadwiga’s Church in Stradom. In conjunction with the information on numerous relics of saints, the findings should become a departure point for further studies.
Authors and Affiliations
Jerzy Rajman
Keywords
Related Articles
- EP ID EP164898
- DOI 10.15633/fhc.1730
- Views 79
- Downloads 0
Prophet Elijah in the woods in the high altar of the Church of Discalced Carmelites in Czerna
One of the most interesting early modern paintings in the vicinity of Krakow, located at the main altar of the Discalced Carmelite church in Czerna has not, to date, been the subject of a dedicated study. Although we are...
Salvator Mundi: późnogotyckie płótno z Krakowa, wzorowane na niezachowanym obrazie niderlandzkim. Propozycja nowego datowania oraz identyfikacja fundatora (Salvator Mundi: późnogotyckie płótno z Krakowa, wzorowane na niezachowanym obrazie niderlandzkim. Propozycja nowego datowania oraz identyfikacja fundatora)
Obraz przedstawiający Chrystusa jako Salvatora Mundi został namalowany temperą na płótnie, bez zaprawy; pochodzi z katedry na Wawelu, a przechowywany jest w krakowskim Muzeum Katedralnym. Obraz ten przez długi czas uważa...
Prof. dr hab. Benignus Józef Wanat OCD jako propagator kultu św. Rafała Kalinowskiego
Artykuł przedstawia zaangażowanie śp. prof. dr. hab. Benignusa Józefa Wanata OCD w szerzenie kultu św. Rafała Kalinowskiego (1835–1907), powstańca styczniowego i katorżnika Sybiru, później karmelity bosego, odnowiciela z...
Uwagi ikonograficzne na temat medalu autorstwa Luisa Varoú z 1677 roku upamiętniającego wizytę w Gdańsku pary królewskiej: Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery Sobieskiej
Autor artykułu pt. Uwagi ikonograficzne na temat medalu autorstwa Luisa Varoú z 1677 roku upamiętniającego wizytę w Gdańsku pary królewskiej: Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery Sobieskiej opisuje szczegółowo osiem dz...
Królewicz jezuitą, król opatem. Wątek „zakonny” w ikonografii Jana Kazimierza
Królewicz Kazimierz Waza wychowywał się na dworze swego ojca Zygmunta III w atmosferze pogłębionej pobożności. Skutkiem tego było jego wstąpienie do zakonu jezuitów. Królewicz ostatecznie opuścił klasztor i sięgnął po ko...