Kryzys w rodzinie czy kryzys pisania o rodzinie? Na podstawie literatury dla młodzieży na przełomie XX i XXI wieku
Journal Title: Wychowanie w Rodzinie - Year 2017, Vol 0, Issue 1
Abstract
Termin literatura dla młodzieży zwraca uwagę na wiek odbiorcy i sugeruje potrzebę uwzględnienia jego ograniczeń i potencjału w doborze tematyki, komplikacji artystycznych oraz językowych struktur. Skupienie uwagi na pograniczu tzw. książki dziecięcej i młodzieżowej oraz młodzieżowej i dorosłej, czyli tzw. middlegrade (8–13 lat) i Young Adult (13–18 lat) pozwala na przyjrzenie się literackim obrazom dojrzewania ukazanego na tle rodziny. Polskie powieści z nurtu YA, powstałe na przełomie XX i XXI wieku, odzwierciedlają przemiany, które zaszły w strukturze społecznej rodziny po 1989 roku. Kryzys rodziny jest wynikiem obyczajowych i cywilizacyjnych przemian. Rodzina, zarówno ta pełna, niepełna i rekonstruowana zawodzi w momencie, gdy dorastający w niej bohater staje wobec próby dojrzałości, w momencie choroby czy śmierci bliskiej osoby, własnej niepełnosprawności, rozpoczynając życie seksualne, doświadczając wczesnego macierzyństwa czy ulegając pokusom dilerów narkotyków. Powieści o kryzysach w życiu nastoletnich bohaterów ujawniają kryzys macierzyństwa i ojcostwa. Ojcowie najczęściej wykluczani są z rodzinnego pejzażu. Matki za-miast wychowywać swoje nastoletnie dzieci, starają się sprawować nad nimi kontrolę. Domowy porządek to rygor bezwzględnego posłuszeństwa wymuszanego presją psychiczną i krzykiem. Agresja słowna i upokorzenie staje się źródłem emocjonalnego osierocenia młodego bohatera. Rodzina w każdym z zaprezentowanych modeli jest instytucją pozbawioną mechanizmów naprawczych. Pod wpływem trudnych przeżyć nie dokonuje się przewartościowanie dotychczasowych struktur jej organizacji, zależności, relacji. Przedstawione literackie portrety familii ujawniają stereotyp strukturalny, kulturowy i emocjonalny, który nie dostarcza wzorców pozytywnych i nie pozostawia złudzeń co do trwałości więzi spajających członków rodziny. Ujawniają też kryzys pisania o rodzinie w literaturze YA, ponieważ brakuje w prezentowanych utworach prób przezwyciężania stereotypów kulturowych i ukazywania zamiast obrazów kryzysu kierunków, w jakim dokonują się przemiany współczesnej rodziny.
Authors and Affiliations
Beata Gromadzka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP498755
- DOI 10.23734/wwr20171.361.380
- Views 128
- Downloads 0
Alkoholizm jako zagrożenie dla zdrowia i moralności dzieci i młodzieży w świetle poradników dla rodziców z lat 1918–197
Celem niniejszego opracowania jest próba rekonstrukcji zaleceń kierowanych do rodziców, dotyczących negatywnego wpływu spożywania alkoholu na organizm dziecka. Podstawę źródłową dokonanych analiz stanowią polskie poradni...
Obraz ojca w świetle polskich poradników dla rodziców z lat 1918–1970
Celem niniejszej analizy jest ukazanie tendencji oraz kierunku zmian, jakie dokonały się w obrazie ojca przedstawianym w poradnikach dla rodziców w latach 1918– 1970. Stopniowym modyfikacjom ulegał bowiem zarówno wizerun...
Międzygeneracyjna transmisja wartości w rodzinach polskich w Drugiej Rzeczypospolitej w kontekście ideologii wychowawczej państwa w latach 1918–1939
Międzypokoleniowy przekaz wartości jest niezbędnym warunkiem zachowania ciągłości kultury, a tym samym gwarantem przetrwania grupy. Wprowadzanie w świat wartości jest nieodłącznym elementem wychowania młodego pokolenia....
Rodzina jako przestrzeń rozwijania umiejętności społecznych dziecka
się dziecko, zarówno jego osobowość, jak i całe ciało. Wszystkie czynniki oddziałujące na nie od samego początku jego istnienia mają zasadniczy wpływ na kształtowanie się młodego człowieka. Wszelkie braki doskwierające d...
Rola placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego a relacje osób osieroconych z rodzinami i opiekunami
Cel: Celem niniejszej pracy jest analiza i interpretacja poznanych doświadczeń wychowanków Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej typu Rodzinnego we Włoszczowie. Metody: Na potrzeby niniejszych badań zastosowano metodę jakości...