Książę krwi czy oszust ? Kształtowanie świadomości historycznej społeczeństwa osmańskiego przy pomocy propagandy dotyczącej postaci Düzme Mustafy w piętnastowiecznej historiografii osmańskiej
Journal Title: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Społeczne - Year 2016, Vol 1, Issue 12
Abstract
Książę Mustafa, najstarszy syn czwartego osmańskiego władcy, Bajezyda Błyskawicy, został wzięty do niewoli przez Timura Chromego podczas bitwy pod Ankarą w 1402 roku. Po trzynastu latach powrócił, by dzięki pomocy cesarza bizantyńskiego, hospodara wołoskiego i Wenecjan zdobyć tron osmański. Wskutek nieudanej próby przejęcia tronu był przetrzymywany przez Bizantyńczyków do 1421 roku. Po śmierci Mehmeda I Bizantyńczycy postanowili wykorzystać go przeciwko nowemu władcy osmańskiemu, Muradowi II. Mustafa został jednak pokonany przez młodego sułtana i zginął okrzyknięty samozwańcem. Tradycja postrzegania Düzme Mustafy jako samozwańca jest dobrze znana dzięki narracji źródeł osmańskich. Jeśli poukładać osmańskie źródła narracyjne (zwłaszcza kalendarze) w porządku chronologicznym, można zauważyć cztery typy przedstawienia tej postaci. Pierwszy opiera się na stwierdzeniu, że Mustafa był oszustem i nie miał nic wspólnego z rodem Osmana. Drugi zdradza pewną wątpliwość co do tego, czy Mustafa był oszustem, czy może jednak księciem. Trzecie podejście charakteryzuje się zarazem uznawaniem jego książęcego pochodzenia, jak i nazywaniem go „Fałszywym Mustafą”. Czwarty typ przedstawienia opiera się na traktowaniu go jako księcia bez jakichkolwiek wątpliwości. Pierwszy z wymienionych typów jest dostrzegalny w źródłach pochodzących z czasów Murada II lub w tekstach tworzonych na bazie tych źródeł. Ostatni typ dominuje w dziełach powstałych po drugim wstąpieniu na tron Mehmeda II w 1451 roku. Pozwala to stwierdzić, że za panowania Murada II nazywanie Mustafy księciem było zabronione. Pod koniec panowania tego władcy klimat polityczny zaczął sprzyjać tym, którzy pamiętali Mustafę jako księcia, a po śmierci Murada II autorzy mogli już bez przeszkód pisać o książęcym pochodzeniu syna Bajezyda Błyskawicy.
Authors and Affiliations
Krzysztof Dobosz
Keywords
Related Articles
- EP ID EP277067
- DOI -
- Views 74
- Downloads 0
Blokowanie geograficzne w świetle prawa konkurencji Unii Europejskiej
Podstawowym celem niniejszego artykułu jest ocena blokowania geograficznego w świetle prawa konkurencji Unii Europejskiej (UE). Geoblokowanie odnosi się do sytuacji, w której sprzedawcy detaliczni i dostawcy treści cyfro...
Dziedzic królewskiej purpury. Słowo i obraz w propagandowych działaniach Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki” względem przejęcia dziedzictwa Sobieskich
Michał Kazimierz Radziwiłł, zwany Rybeńko (1702–1762), szczycił się pokrewieństwem z wieloma królewskimi i możnowładczymi rodami europejskimi. Pierwsze miejsce wśród wyróżnianych przez niego koneksji przypadło rodowi Sob...
Specjalna misja monitorująca OBWE na Ukrainie – cele i problemy w ich realizacji
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) uważana jest za największe ugrupowanie regionalne zajmujące się utrzymywaniem światowego porządku pokojowego. Realizując swoje zadania, OBWE odwołuje się między in...
Polskie ślady wokół Camelotu. Związki rodziny Kennedych z Polską w XX wieku
Celem niniejszego artykułu jest próba opisania historii Kennedych, jednej z najbardziej wpływowych familii w historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, w kontekście przeplatania się ich losów z historią Polski od czasu przed...
Możliwość uznania abuzywności klauzuli wartości wykupu w umowach polisolokat w ramach kontroli konkretnej
Umowy ubezpieczeń z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (UFK) oraz polisolokaty wzbudzają od kilku lat kontrowersje. Na mocy zawartej umowy ubezpieczony zobowiązuje się do terminowych wpłat na fundusze inwestycyjne...