KULTURA: Religia jako ideologia. Nietzschego ocena monoteizmu
Journal Title: Miscellanea Anthropologica et Sociologica - Year 2009, Vol 10, Issue 1
Abstract
Filozofia Nietzscheańska analizowała wiele zagadnień. Jednym z tych, które szczególnie fascynowały jej autora była religia. Nieprzypadkowo używam słowa fascynacja, gdyż Nietzsche w nieskończoność szukał nowych argumentów, które podważały roszczenia religii do miana specjalnego statusu i nieomylności. O ile jego ocena religii politeistycznych, związanych z kulturą starożytnej Grecji, była wyjątkowo pozytywna, to jego mniemanie dotyczące monoteizmu pozostawało niezmiennie negatywne.Wszelkie monoteizmy w perspektywie Nietzschego łączą się z ograniczeniem wolności i kreacji. Nietzsche uznaje religię za wytwór całkowicie społeczny, związany z ideologią rządzących lub do władzy dążących. Pokazuje, że religia ma wiele sensów i te, które dość często przedstawiają się pod płaszczem pokory nie mniej dążą do sprawowania władzy niż jawne systemy terroru. Ideę boga i boskości sprowadza zatem Nietzsche z transcendentnych oddali na ziemskie obszary wywierania mocy. Religią, na której przykładzie Nietzsche przeprowadza swą krytykę jest chrześcijaństwo, nierzadko nazywane przez niego chrześcijanizmem w celu odróżnienia religii Jezusa z Nazaretuod systemu ideologicznego stworzonego przez św. Pawła. Swoją genezę chrześcijaństwa łączy Nietzsche z zakamuowanym rozwojem judaizmu. Jego koncepcje wydają się jednak nadinterpretacją faktów lub ich niewłaściwym zrozumieniem. W celu osiągnięcia spójności historycznej i logicznej przedstawionych wywodów, autor zdaje się posuwać do twierdzeń poruszających wyobraźnię, ale niepotwierdzonych naukowo. W swoich ocenach Nietzsche kieruje się pełną kreatywności intuicją, czytelnik musi jednak pamiętać o tym, że interpretacja niemieckiego lozofa nie jest ostateczna i niepodważalna, a wręcz przeciwnie stanowi ona jedynie zaproszenie do dyskusji i własnegointerpretowania.
Authors and Affiliations
Krzysztof Ulanowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP52808
- DOI -
- Views 79
- Downloads 0
Phenomenology, Practice, and Action: Perspectives on Central and Eastern Europe: Phenomenology contra Nazism: Dietrich von Hildebrand and Aurel Kolnai
This paper discusses the relationship between phenomenology and political activism in the work of two lesser-known second-generation phenomenologists: Dietrich von Hildebrand and Aurel Kolnai. As young philosophers in th...
[b]Tożsamość narracyjna[/b]: The Canon as Identity Narrative
The main focus of this paper is to address problematic issues inherent in the canon, whichcan be understood as a construct that enables the production of the common universe ofimages and symbols, which support the collec...
MULTIVOCALITY OF CROSS IN POLISH SOCIETY PRACTICES Symbol of the cross in popular culture. The analysis of the use and transformation of the symbol in “Machina” magazine
The following article focuses on the issue of use and transformation of religious symbols, the symbol of the cross in particular, in popular culture. “Machina” magazine, being one of the oldest and most influential popcu...
ARCHITECTONIC OF KNOWLEDGE Beyond “Self‑limiting Sociology”? A Historical Sketch of Old and New Self‑censorship in Polish Sociology
It would seem that Polish sociology coped well during the difficult time of communism – it was not evident in Eastern Europe in those days. Not only did Polish sociologists have their own sociological society, but they a...
IDEA CZŁOWIEKA I BÓSTWA W STAROŻYTNOŚCI CZĘŚĆ II: Healing dreams at Epidaurus. Analysis and interpretation of the Epidaurian iamata
One type of the most important sources for the Epidaurian worship of Asclepius are theiamata inscriptions engraved on the four stelai that were erected in the fourth centuryBC by the authorities of a sanctuary of Asclepi...