KULTURA: Religia jako ideologia. Nietzschego ocena monoteizmu
Journal Title: Miscellanea Anthropologica et Sociologica - Year 2009, Vol 10, Issue 1
Abstract
Filozofia Nietzscheańska analizowała wiele zagadnień. Jednym z tych, które szczególnie fascynowały jej autora była religia. Nieprzypadkowo używam słowa fascynacja, gdyż Nietzsche w nieskończoność szukał nowych argumentów, które podważały roszczenia religii do miana specjalnego statusu i nieomylności. O ile jego ocena religii politeistycznych, związanych z kulturą starożytnej Grecji, była wyjątkowo pozytywna, to jego mniemanie dotyczące monoteizmu pozostawało niezmiennie negatywne.Wszelkie monoteizmy w perspektywie Nietzschego łączą się z ograniczeniem wolności i kreacji. Nietzsche uznaje religię za wytwór całkowicie społeczny, związany z ideologią rządzących lub do władzy dążących. Pokazuje, że religia ma wiele sensów i te, które dość często przedstawiają się pod płaszczem pokory nie mniej dążą do sprawowania władzy niż jawne systemy terroru. Ideę boga i boskości sprowadza zatem Nietzsche z transcendentnych oddali na ziemskie obszary wywierania mocy. Religią, na której przykładzie Nietzsche przeprowadza swą krytykę jest chrześcijaństwo, nierzadko nazywane przez niego chrześcijanizmem w celu odróżnienia religii Jezusa z Nazaretuod systemu ideologicznego stworzonego przez św. Pawła. Swoją genezę chrześcijaństwa łączy Nietzsche z zakamuowanym rozwojem judaizmu. Jego koncepcje wydają się jednak nadinterpretacją faktów lub ich niewłaściwym zrozumieniem. W celu osiągnięcia spójności historycznej i logicznej przedstawionych wywodów, autor zdaje się posuwać do twierdzeń poruszających wyobraźnię, ale niepotwierdzonych naukowo. W swoich ocenach Nietzsche kieruje się pełną kreatywności intuicją, czytelnik musi jednak pamiętać o tym, że interpretacja niemieckiego lozofa nie jest ostateczna i niepodważalna, a wręcz przeciwnie stanowi ona jedynie zaproszenie do dyskusji i własnegointerpretowania.
Authors and Affiliations
Krzysztof Ulanowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP52808
- DOI -
- Views 107
- Downloads 0
MUZYKA I MORALNOŚĆ: „Szczególnie obdarowani przez Boga” – przyczynek do dziejów mecenatu nazistowskiego w dziejach muzyki niemieckiej
Artykuł ukazuje proces kształtowania się polityki nazistowskiej w odniesieniu do szerokorozumianych środowisk twórczych związanych z muzyką. Wraz z postępującym wzmocnieniemrządów III Rzeszy i przygotowaniami wojennymi w...
25 LAT PO KOMUNIZMIE W EUROPIE: ZJAWISKA, PROBLEMY I TEORETYCZNE WYJAŚNIENIA: The individualization process – constructive or destructive for communal ties? Deliberations on Norbert Elias’s ideas
In this article I consider whether the process of individualization inescapably disturbscommunal ties. This is an especially important question when we consider social changesin Central Europe 25 years after the politica...
25 LAT PO KOMUNIZMIE W EUROPIE: ZJAWISKA, PROBLEMY I TEORETYCZNE WYJAŚNIENIA: Concepts of capital in Pierre Bourdieu’s theory
According to Bourdieu, there are various forms of capital. It is with this contribution thathe is most commonly identified. Yet, the aim of this paper a is to show that the Bourdieusianframework brought about (or created...
SPOŁECZNA METAFORYKA CIAŁA: Belly-stories. Feminine Stories About Body, Pregnancy and Childbirth
Pregnancy is a biographically episodic time when the belly becomes the centre of thefeminine world. This time is characterized by the ambivalence of attitudes and moodswhich are not only hormonally-based but result from...
RECENZJE I SPRAWOZDANIA: Sprawozdanie z konferencji „Socjologia relacji między ludźmi, nie-ludźmi i hybrydami