Kwas nadoctowy.Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Apply

Kwas nadoctowy.Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2014, Vol 30, Issue 1

Abstract

Kwas nadoctowy (PAA) jest substancją nie-trwałą. Najczęściej występuje w postaci mie-szaniny, w której pozostaje w stanie równowa-gi chemicznej z: nadtlenkiem wodoru, kwa-sem octowym i wodą. W handlu kwas nadoctowy występuje w roztworach wodnych (o stężeniu &amp;lt; 15%), które są klarownymi, bezbarwnymi cieczami o ostrym zapachu octu. Kwas nadoctowy jest stosowany głównie jako: środek dezynfekcyjny, wybielacz oraz utleniacz w preparatyce chemicznej. Związek jest substancją wielkotonażową. Liczbę zakła-dów pracy produkujących kwas nadoctowy na świecie szacuje się na 40 ÷ 100. Większość z nich znajduje się w Europie, głównie w: Niemczech, Belgii, Francji, Hiszpanii, Finlandii oraz we Włoszech.Narażenie w procesie produkcji kwasu nadoc-to-wego nie występuje, ponieważ odbywa się w systemie zamkniętym. Bardziej prawdopo-dobne jest narażenie na kwas nadoctowy podczas takich operacji, jak: załadunek i roz-ładunek oraz przemysłowe jego stosowanie. Kwas nadoctowy został zaklasyfikowany do: kategorii cieczy i par łatwopalnych, których ogrzanie może powodować pożar, substancji szkodliwych w następstwie wdychania oraz w kontakcie ze skórą i po połknięciu, substan-cji żrących powodujących poważne opa-rzenia skóry, uszkodzenia oczu i mogących spowodować podrażnienie dróg oddechowych. Aerozole i pary roztworów wodnych kwasu nadoctowego wykazują działanie drażniące na drogi oddechowe i oczy. Pracownicy zatrudnieni w warunkach ostrego narażenia inhalacyjnego na kwas nadoctowy mogą od-czuwać silny dyskomfort oraz łzawienie oczu. U zwierząt doświadczalnych narażonych na aerozole kwasu nadoctowego o różnych stężeniach występowało podrażnienie oczu i dróg oddechowych o różnym stopniu nasilenia. Przewlekłe narażenie inhalacyjne powodowało podrażnienie dróg oddechowych i oczu, natomiast o większych stężeniach: zmiany zapalne w płucach, zmniejszone przyrosty masy ciała, zmiany morfologiczne krwi oraz stany zapalne wątroby.Zarówno w badaniach w warunkach in vivo, jak i in vitro nie wykazano działania muta-gennego kwasu nadoctowego. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących rakotwórczego działania tego związku. Nie stwierdzono istotnych zaburzeń funkcji rozrodczych w wyniku narażenia zwierząt na kwas nadoctowy.W Polsce brak jest podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla kwasu nadoctowego. Na świecie, jedynie Amerykańska Konferencja Rządo-wych Higienistów Przemysłowych zapropo-nowała wartość STEL kwasu nadoctowego na poziomie 1,22 mg/m[sup]3[/sup] (0,4 ppm). Wartość ta została oznaczona jako NIC (notice of intended changes).Za skutek krytyczny działania kwasu nadocto-wego przyjęto działanie drażniące na drogi oddechowe. W badaniach na szczurach wyznaczono wartość RD50 równą 8,4 mg/m[sup]3[/sup]. Zgodnie z przyjętymi zaleceniami ACGIH wartość NDS powinna się mieścić w zakresie 0,1 ÷ 0,01 RD[sub]50[/sub]. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji uznał, że dla tego związku wartość NDS powinna wynosić 0,1 RD50, czyli 0,8 mg/m[sup]3[/sup]. Ponadto, ze stosunków molowych wyliczono, że proponowana wartość NDS kwasu nadoctowego odpowiada wartości stężenia nadtlenku wodoru w Polsce, który powstaje w wyniku rozkładu kwasu nadoctowego, równej 0,4 mg/m[sup]3[/sup]. Wynika z tego, że przyjęcie wartości 0,8 mg/m3, jako wartości NDS kwasu nadoctowego, powinno również chronić pracowników przed działaniem drażniącym wydzielającego się podczas rozkładu kwasu nadtlenku wodoru, który nie powinien stanowić dodatkowego zagrożenia dla pracowników przy proponowanej wartości NDS.Zasadność przyjętej wartości potwierdzają również wyniki badań przeprowadzonych w zakładach hodowli kurcząt podczas zamgławiania przy użyciu kwasu nadoctowego oraz wyniki badań w dwóch zakładach destylacji kaprolaktonu podczas oddestylowywania kwasu nadoctowego. Na podstawie wyników badań wykazano, że krótkoterminowe nara-żenie na kwas nadoctowy o stężeniu 1,56 mg/m[sup]3[/sup] nie powinno wywoływać nieprzyjemnych odczuć oraz na-tychmiastowego podrażnienia oczu i dróg oddechowych, natomiast w przypadku bardziej wrażli-wych osób dłuższe narażenie może być nieprzyjemne.Ze względu na działanie drażniące/żrące roztworów wodnych kwasu nadoctowego proponuje się ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 1,6 mg/m[sup]3[/sup] i oznaczenie związku literą „C” – substancja o działaniu żrącym.

Authors and Affiliations

Daria Pakulska, Sławomir Czerczak

Keywords

EP ID EP224514
DOI -
Views 108
Downloads 0