La comparaison des dérivés français et polonais comme un test d’universalité d’une technique de construction de mots

Abstract

La technique de construction de mots que nous nous proposons d’étudier est une dérivation de verbes qui se fait par échange de préfixes. Elle fut découverte et décrite en 2006 par Joanna Stankiewicz, sa théorie fut développée en 2009 par Michał Wiśnicki pour le polonais et en 2010 par Wanda Fijałkowska pour le français. Les deux langues utilisent différentes paires de préfixes, p.ex. en français – embrigader – débrigader, décharger – recharger, congeler – surgeler, exploser - imploser et en polonais – narysować – odrysować, ugotować – nagotować, zadzwonić – oddzwonić, zbudować – dobudować, zbroić – nabroić. La motivation sémantique des verbes cités comme seconds dans chaque paire devient évidente si nous nous servons de la paraphrase (selon la définition de Jadwiga Puzynina). La paraphrase correcte d’un dérivé doit contenir la base avec son préfixe. Ce type de paraphrase n’est pas utilisé par les chercheurs qui étudient le français; or, elle peut très bien servir à décrire la dérivation dans cette langue. Du point de vue logique, l’action décrite par le verbe dérivé ne peut avoir lieu avant celle qu’exprime le verbe de base : on ne peut odkręcić (dévisser) qch. qui n’est pas przykręcone (vissé), ni rozbudować (étendre) un bâtiment qui n’a pas encore été zbudowany (construit). Sinon, on ne pourrait expliquer pourquoi les préfixes des verbes comme débrigader, recharger, surgeler, odrysować, oddzwonić, nabroić sont spécifiques et ne furent pas simplement ajoutés aux verbes non munis d’un autre préfixe. Parmi les verbes accomplis polonais et français, on trouve des modèles productifs qui leur sont communs, p.ex. les deux langues forment des dérivés annulatifs (skręcić – rozkręcić, emballer – déballer), transformatifs (zbudować – przebudować, encoder – transcoder), de changement de direction (dobudować – nadbudować, exploser – imploser) et effectifs (umyć – domyć, congeler – surgeler). Les analyses menées ici constituent un premier pas pour prouver que cette technique de construction de mots a un caractère universel.

Authors and Affiliations

Wanda Fijałkowska

Keywords

Related Articles

Literatura zombiecentryczna jako narracje końca i początku Ksenia Olkusz

Literatura postapokaliptyczna charakteryzuje się szczególnym dążeniem do prezentacji świata pochłanianego przez kataklizm, choć jednocześnie niektórzy badacze podkreślają paradoksalnie zawiązkowy charakter fabuł traktują...

Hyper-hyponymic relations in noun-juxtapositions of the Ukrainian terminology

W tym artykule są rozpatrywane relacje między składnikami semantycznymi rzeczowników, które stanowią część ukraińskiej terminologii. Na podstawie zależności hiponim – hiperonim i hiperonim – hiponim rzeczowniki klasyfiko...

Przysłowie w świetle danych systemowych

Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych,...

Integracja pojęciowa jako fundamentalny mechanizm ludzki w języku

Niniejszy artykuł wyjaśnia, na przykładzie komizmu językowego, mechanizm funkcjonowania integracji pojęciowej oraz rządzące nim prawa w odniesieniu do kreatywności językowej. Składa się z trzech części. Na wstępie autork...

Wiedeńskie kontakty "Sztuki" - z zapisów w Księdze Protokołów Towarzystwa Artystów Polskich

Artykuł przedstawia relacje między Towarzystwem Artystów Polskich „Sztuka” a wiedeńskimi grupami artystycznymi: Wiener Secession i Hagenbundem na postawie odnalezionej Księgi Protokołów TAP „Sztuka”. Pozwala to na poszer...

Download PDF file
  • EP ID EP500866
  • DOI 10.17951/ff.2018.36.1.87-96
  • Views 50
  • Downloads 0

How To Cite

Wanda Fijałkowska (2018). La comparaison des dérivés français et polonais comme un test d’universalité d’une technique de construction de mots. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae, 0(1), 87-96. https://europub.co.uk/articles/-A-500866