Likwidacja unii cerkiewnej na Białorusi według Wasyla Lencyka
Journal Title: Studia Białorutenistyczne - Year 2015, Vol 9, Issue 9
Abstract
W rezultacie rozbiorów Rzeczypospolitej u schyłku XVIII wieku ponad połowa z czterech milionów wiernych Cerkwi unickiej na ziemiach polsko-litewsko-ruskich znalazła się pod rządami Rosji. Teoria i praktyka polityki wyznaniowej i narodowościowej Imperium Rosyjskiego nie dopuszczała istnienia w nim mniejszości wyznaniowej wschodniosłowiańskich chrześcijan niepodlegających wielkoruskiemu prawosławiu, ale związanych z Rzymem i z kulturą łacińską. Pierwsza kasata unii przeprowadzona tuż po rozbiorach Polski okazała się tylko częściowym sukcesem caratu. Kolejną likwidację za panowania cara Mikołaja I, zakończoną w 1839 roku, przeprowadzono na tzw. Ziemiach Zabranych za Bugiem według starannie przygotowanego i konsekwentnie realizowanego planu „reformy” obrządku w duchu wielkoruskim i prawosławnym, aż do całkowitego połączenia z państwowym wyznaniem. Praca Wasyla Lencyka, amerykańskiego historyka ukraińskiego pochodzenia, była pierwszą próbą przybliżenia badaczom i opinii publicznej w świecie zachodnim kontrowersyjnej polityki wyznaniowej państwa rosyjskiego w 1. połowie XIX wieku. Autor dowodził, że celami polityki wyznaniowej caratu była całkowita unifikacja wschodniosłowiańskich mieszkańców Białorusi i ziem pogranicznych z Rosją, zerwanie wszelkich więzi hierarchów i duchownych z wpływami kultury łacińskiej i polskiej oraz zniszczenie powstającej świadomości narodowej ludności ukraińskiej i białoruskiej.
Authors and Affiliations
Anna Kołbuk
Изучение религии в школе в ситуации поликонфессиональности белорусского обществa
W artykule omówiono kwestię włączenia do programu szkolnego w Białorusi kursu religii. Opracowanie oparto na analizie polityki wyznaniowej rządu RB, istniejących modeli stosunków państwo–Kościół oraz definicje pojęć doty...
Влияние восточнославянских языков на белорусский язык начала ХХ в
The article discusses the mutual influences of the Belarusian, Ukrainian and Russian language at the beginning of the 20th century. The quantitative and qualitative analysis of the Ukrainian and Russian elements, along w...
Antroponimiczne formuły identyfikacyjne oparte na relacji kierunkowej a nazwiska odmiejscowe. Na materiale antroponimii historycznej warstwy chłopskiej okolic Brańska na Podlasiu
W niniejszym artykule omówiono problem powstawania odmiejscowych nazwisk warstwy chłopskiej w okolicach Brańska na Podlasiu, tożsamych z nazwiskami okolicznej szlachty. Szczególną uwagę zwrócono na kwestię formuł identyf...
Polityka władz lokalnych wobec rosyjskojęzycznych towarzystw kulturalno-oświatowych na terytorium guberni białoruskich w latach 1905–1914
Artykuł opowiada o kluczowych momentach relacji władz lokalnych z towarzystwami kulturalno-oświatowymi, które wybrały język rosyjski jako podstawowy w prowadzeniu swojej działalności na ziemiach białoruskich w latach 19...
The attitudes of Poles towards the Belarusian national aspirations in Minsk in 1917
Artykuł przedstawia zmiany stosunku Polaków do białoruskich aspiracji narodowych w Mińsku w czasie wielkich przemian w Rosji, czyli w 1917 r. Polacy musieli wówczas zaakceptować fakt, że polityka dalszego pełnienia roli...