Literatura (wy)czerpana? Recepcja strategii narracyjnych Andrzeja Sapkowskiego
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae - Year 2018, Vol 0, Issue 2
Abstract
Twórczość Andrzeja Sapkowskiego budziła kontrowersje w zasadzie od początku kariery pisarza, do czego znacząco przyczyniło się wykorzystanie przezeń wywodzącej się z prądów awangardowych techniki narracyjnej zwanej rewritingiem. Strategia pisarska prozaika sprawiła, że niektórzy czytelnicy (tzw. nieprofesjonalni), silnie zakorzenieni w kontekście literatury modernistycznej, tj. wykorzystujący kategorię oryginalności do oceny jakościowej dzieła, nazwali debiut autora Wiedźmina plagiatem. Wydawać by się mogło, że wspomniane kontrowersje można było zneutralizować lub przynajmniej osłabić ich dychotomiczną naturę na gruncie krytyki literackiej, i rzeczywiście częściowo udało się tego dokonać. Okazuje się jednak, że opisanie silnej intertekstualnej relacji między tekstem „pierwotnym” a „przetworzonym” przysporzyło problemów również krytykom. Celem niniejszego artykułu było przeanalizowanie recepcji strategii narracyjnych Sapkowskiego na podstawie tekstów krytycznoliterackich Krzysztofa Uniłowskiego, Anny Misztak oraz Marka Szyjewskiego. Starano się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: czy kategoria oryginalności znajduje zastosowanie w opisie dyskursu, który dotyczy aktu prze-pisania (rewritingu)? czy literaturę popularną, która „pożycza” motywy, toposy itp. od swojej „wyższej” siostry, można nazywać wyczerpaną tylko dlatego, że chętnie stosuje powtórzenia? na ile powtórzenie pełni ludyczną funkcję w odbiorze tekstu, a na ile (będąc niemal bezpośrednie) utrudnia krytykom „właściwą” interpretację dzieła (dlaczego pozostają oni na intertekstualnej powierzchni odbioru tekstu, wyliczając wyłącznie litanię dzieł przetworzonych w dziele)? Przeprowadzone badania, w których wykorzystano narzędzia historyczno- i teoretycznoliterackie (analizę dyskursu oraz krytykę ideologii) wykazały, iż odwoływanie się do kategorii oryginalności przy opisie postmodernistycznego, (wy)czerpanego dzieła literackiego jest działaniem ideologicznym. Zderzanie wyjątkowości z powtórzeniem służy bowiem na ogół temu, by umieścić dzieło literackie w miejscu, w którym chce je widzieć krytyk.
Authors and Affiliations
Piotr Łukasz Żołądź
Keywords
Related Articles
- EP ID EP501021
- DOI 10.17951/ff.2018.36.2.81-94
- Views 49
- Downloads 0
Autoportret kibica na przykładzie wybranych utworów muzycznych fanów Pogoni Szczecin
Stereotyp kibica piłki nożnej, przedstawiany w mediach oraz funkcjonujący w społeczeństwie, ma charakter negatywny. Sami fani piłkarscy widzą siebie w innym świetle, jako ludzi kierujących się w życiu określonymi wartośc...
Problemy i zjawiska społeczne w wybranych felietonach Piotra Choynowskiego ("Tygodnik Ilustrowany" 1928-1929)
Polski powieściopisarz i nowelista Piotr Choynowski był również autorem kilkudziesięciu felietonów opublikowanych na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1928–1929. Dzielił się w nich przemyśleniami dotyczącymi prac...
Kim był półpanek? Analiza apelatywno-proprialna
W niniejszym artykule poddano analizie językowej leksem półpanek. Skoncentrowano się na zbadaniu jego pola semantycznego w ujęciu diachronicznym. Wykorzystano do tego celu materiał leksykograficzny i tekstowy wyekscerpow...
Czwarta potęga świata Henryka Sienkiewicza relacja z Międzynarodowego Kongresu Literackiego w Paryżu w 1878 roku
Artykuł jest analizą felietonu Henryka Sienkiewicza z paryskiego kongresu literackiego, który odbył się w 1878 roku. Dzięki materiałom źródłowym udało się uchwycić istotę relacji pisarza, która polega na podkreśleniu kwe...
Autentyczność i przeszkoda. O paradoksalnych figurach autentyczności w kulturze XXI wieku
Artykuł jest poświęcony figurze paradoksu, która odgrywa kluczową rolę w procesie kształtowania się idei autentyczności, a także konstruowania tekstów kultury na niej skupionych. Tekst ma charakter teoretyczny, analizuje...