ŁOWY I DYPLOMACJA. LOSY WYWIEZIONYCH W 1940 R. ŁÓDZKICH ZABYTKÓW ETNOGRAFII POZAEUROPEJSKIEJ
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2014, Vol 55, Issue
Abstract
Artykuł ma charakter historyczno-politologiczny. W oparciu o bogaty materiał archiwalny autorka przedstawia mało znany przypadek nazistowskiej grabieży muzealiów w okupowanej Polsce i powojenne próby ich restytucji z obydwu państw niemieckich, a po 1990 r. ze zjednoczonych Niemiec. Przy okazji pisze też o postawach kierowników polskiego muzeum i instytucji, do których zostały wywiezione. Chodzi o 1300 pozaeuropejskich zabytków etnograficznych, głównie z terenów Ameryki Południowej i Afryki, które należały do zbiorów Miejskiego Muzeum Etnograficznego w Łodzi. Okupowane miasto przemianowane na Litzmannstadt znalazło się w tzw. Kraju Warty przyłączonym do Rzeszy Niemieckiej. Polskie mienie państwowe i komunalne uległo natychmiast konfiskacie. Trzy muzea łódzkie znalazły się pod połączonym niemieckim kierownictwem i zostały wprzęgnięte w służbę ideologii, dowodzącej m.in. „odwiecznej germańskości” okupowanych terenów. Polonicom jako bezwartościowym groziło zniszczenie. Pozaeuropejskie etnographica uznane za zbyteczne, sprzedane zostały w 1942 r. za niewielką sumę do kolekcji muzealnych w Lipsku (po 1949 r w NRD), Hamburgu, Kolonii i Getyndze (po 1949 r. w RFN). Podjęte w latach 60. XX w. przez ówczesnego dyrektora Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi próby odzyskania wywiezionych obiektów spotkały się z odmiennymi reakcjami w Lipsku (NRD) i w każdej z pozostałych trzech instytucji muzealnych w RFN. Instytut Etnologiczny Uniwersytetu w Getyndze dopiero w 2012/2013 r., za zgodą berlińskiego Auswärtiges Amt, zdecydował się upublicznić fakt posiadania od 1943 r. 300 łódzkich etnographiców. Autorka artykułu ma nadzieję, że jego publikacja przyczyni się do ich szybkiej restytucji.
Authors and Affiliations
Nawojka Cieślińska-Lobkowicz
Keywords
Related Articles
- EP ID EP61987
- DOI -
- Views 45
- Downloads 0
Museums under Attack
PERCEPCJA WYSTAWY A KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI EKSPOZYCYJNEJ
Artykuł poświęcony jest problemowi percepcji wystaw muzealnych przez zwiedzających. Jest to jedno z najważniejszych zagadnień wpływających współcześnie na kształtowanie ekspozycji. Dorobek badawczy różnych dyscyplin nauk...
„LWÓW MIASTO OTWARTE” – WYSTAWA W MUZEUM IM. JACKA MALCZEWSKIEGO W RADOMIU*
Standards, Procedures and Other Challenges – Work of the Team of Experts on the Digitalisation of Museum Exhibits at the National Institute of Museology and Collections Protection
THE CONTEMPORARY HISTORY MUSEUM AS AN INSTITUTION ACQUIRING, STORING AND RENDERING AVAILABLE HISTORICAL SOURCES FROM THE NINETEENTH AND TWENTIETH CENTURY
The article focuses on more than ten questions concerning the titular theme. At the very onset the author noticed that museums, in particular so-called history museums, are for all practical purposes the only institution...