MACAR RESSAM KÁLMÁN BESZÉDES’İN EGE ADALARINA YOLCULUĞU (HATIRATI VE KARAKALEM ÇİZİMLERİ İLE BİRLİKTE)

Apply

MACAR RESSAM KÁLMÁN BESZÉDES’İN EGE ADALARINA YOLCULUĞU (HATIRATI VE KARAKALEM ÇİZİMLERİ İLE BİRLİKTE)

Journal Title: Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi - Year 2019, Vol 1, Issue 2

Abstract

XIX. Yüzyılın sonlarında gittikçe gelişen Osmanlı-Macar ilişkilerinin bir görüntüsü olarak birçok Macar çeşitli görevlerle Osmanlı topraklarını ziyaret etmiştir. Bunlardan biri, bir süre İstanbul’da bulunan mühendis József Beszédes’in oğlu ressam Kálmán Beszédes’tir (1839-1893). Türk itfaiye teşkilatının modernizasyonunda önemli bir yeri olan Macar Kont Ödön Széchényi ‘nin çağrısı üzerine 1878 yılı sonbaharında İstanbul’a gelen ve itfaiyecilik alanında Széchényi’ye yardım eden ressam Kálmán Beszédes, bu tarihten sonraki 15 yılını Osmanlı topraklarında geçirdi. Bu süre içinde İstanbul’dan Atina’ya, Tekirdağ’dan Ege adalarına kadar pek çok yeri gezdi ve resmetti. Beszédes’in gittiği yerlerden biri de Şira, Tinos ve Sakız adası idi. O, Ege adalarına ilk gezisini 1881 tarihinde Sakız adasına yaptı. İkinci gezisi 1883 tarihinde Tinos ve Şira adasına idi. Beszédes Şira, Tinos, Sakız adası örneğinde XIX. Yüzyıl sonlarında Ege adalarının sosyo-kültürel ve ekonomik durumuna tanık oldu. Ada halkının dini inançlarından, günlük yaşantılarına, meslek gruplarına ve hatta fiziki özelliklerine kadar ayrıntılı bilgiler verdi. Çizdiği karakalem resimleriyle hatıralarını görsel olarak zenginleştirdi. Özellikle Şira ve Tinos adasıyla ilgili verdiği ayrıntılı bilgiler bir dönemin tanığı olarak oldukça önemlidir. Beszédes gezdiği yerlerle ilgili izlenimlerini Tizenöt év keleten (Doğu’da On beş yıl) adını verdiği ve yayımlamayı düşündüğü hatıralarında topladı. Bunlardan bir kısmını sağlığında Fővárosi Lapok adlı gazetede yayımladı. Bir kısmı el yazması olarak kaldı. Beszédes’in Macaristan’da ÖtvösLorand Üniversitesi Arşivi’nde kayıtlı bulunan terekesi, bu hatıra ve çizimlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmada Beszédes’in Fővarosi Lapok adlı gazetede yayımlanan hatıralarından Ege adaları ile ilgili olan bölümü ele alınmış, ayrıca ressam Beszédes’in bir görsel şölen niteliği taşıyan karakalem çizimlerinden örnekler sunulmuştur.

Authors and Affiliations

Melek Çolak

Keywords

EP ID EP606379
DOI -
Views 58
Downloads 0