Malábathron (μαλάβαθρον). Kilka uwag o roli Cinnamomun tamala w medycynie i w kuchni antyku i Bizancjum między I a VII w.

Journal Title: Przegląd Nauk Historycznych - Year 2016, Vol 0, Issue 1

Abstract

Niniejszy artykuł dotyczy historii i zastosowania cynamonowca tamala, zwanego po grecku malábathron (μαλάβαθρον), a po łacinie określanego terminem malabathrum (lub malobathrum). Autorzy, na podstawie greckich tekstów medycznych i wybranych źródeł łacińskich, próbują odpowiedzieć na pytanie, kiedy przyprawa ta pojawiła się w świecie śródziemnomorskim, a nadto starają się ustalić jej zastosowanie w medycynie i sztuce kulinarnej. Jednocześnie podejmują się określenia znaczenia terminu folium, występującego w niektórych przepisach kulinarnych, zawartych łacińskiej książce kucharskiej zatytułowanej O sztuce kulinarnej. Badacze dochodzą do wniosku, że historia opisywanej przyprawy stanowi doskonały przykład globalizacji antycznego i bizantyńskiego handlu. Mimo, że brak dowodów, iż cynamonowiec tamala był masowo importowany na tereny leżące w basenie Morza Śródziemnego, to nie ulega wątpliwości, że był on wykorzystywany w medycynie (także w kosmetologii) i gastronomii analizowanego okresu. Autorzy ustalają, że największy wzrost zainteresowania malábathron miał miejsce w I w. p.n.e., co wiążą z rzymskimi podbojami na Bliskim Wschodzie oraz przyłączeniem Egiptu (które to tereny były głównymi punktami na szlaku handlowym, którym cynamonowiec tamala był transportowany). Analiza źródeł medycznych dowodzi, że dietetyczno-farmakologiczna charakterystyka opisywanej przyprawy została ukształtowana jeszcze przed I w., a w dość rozbudowanej formie utrwalił ją Dioskuridesa w traktacie De materia medica. Następnie jego ustalenia zostały uzupełnione przez Galena, a te z kolei zostały przejęte przez kolejne pokolenia bizantyńskich medyków działających do VII w. Z racji na fakt, że cynamonowiec tamala był drogim, importowanym z odległych krajów, produktem nigdy nie stał się on ani powszechnym składnikiem farmaceutyków, ani też codzienną ingrediencją potraw. Mimo to, analiza traktatów lekarskich poświadcza jego nieprzerwalne użycie do czasów działalności Pawła z Eginy (jednak farmaceutyki, których stanowił komponent, przeznaczone były dla zamożnych pacjentów). Z kolei zgłębiając zagadnienie gastronomicznego wykorzystania malábathron, w oparciu wybrane o greckojęzyczne teksty medyczne, autorzy artykułu dochodzą do wniosku, że występujący w dziełku O sztuce kulinarnej, termin folium odnosi się właśnie do cynamonowca tamala.

Authors and Affiliations

Maciej Kokoszko, Zofia Rzeźnicka

Keywords

Related Articles

A reportage at the end of the century. European economic journeys of Countess Cecylia Plater-Zyberk in the light of the “Kronika Rodzinna” (1899)

The article was prepared on the basis of the “Kronika Rodzinna”, a biweekly published from 1867 in Warsaw. It was addressed to the gentry and intelligentsia, had a literary-social, as well as diary-travel character and o...

Organizacja i struktura oraz zakres kompetencji społecznych organów nadzorujących szkolnictwo powszechne na terenie województwa łódzkiego w okresie międzywojennym

W latach 1918-1939 w województwie łódzkim istniała wielostopniowa, hierarchiczna struktura, organów społecznych sprawujących nadzór nad funkcjonowaniem podstawowej edukacji publicznej. Wszystkie instytucje obejmowały ob...

Poeta i malarz: Fuga śmierci Paula Celana (1920–1970) w obrazach Anselma Kiefera (1945)

Paul Celan, poeta i tłumacz języka niemieckiego, urodził się jako Paul Antschel w Czernovitz, Rumunia (obecnie Ukraina), w niemieckojęzycznej rodzinie żydowskiej w 1920 roku. W 1938 roku przyszły poeta pojechał do Paryża...

Superbia Genueńczyków w połowie XIV wieku w oczach bizantyńskich i weneckich historyków i kronikarzy

Artykuł zwraca uwagę na podejście bizantyńskiej i włoskiej literatury historycznej od XIV do początku XVII w. wobec problemu roszczeń Republiki Genui do monopolu w handlu i żegludze po Morzu Czarnym i Morzu Azowskim, co...

Udział Oskara Haleckiego w obchodach 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej w 1933 roku

Oskar Halecki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, znakomity znawca dziejów powszechnych i Polski, włączył się do obchodów 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej jako katolicki intelektualista. W opublikowanych z tej okazji...

Download PDF file
  • EP ID EP322500
  • DOI 10.18778/1644-857X.15.01.01
  • Views 59
  • Downloads 0

How To Cite

Maciej Kokoszko, Zofia Rzeźnicka (2016). Malábathron (μαλάβαθρον). Kilka uwag o roli Cinnamomun tamala w medycynie i w kuchni antyku i Bizancjum między I a VII w.. Przegląd Nauk Historycznych, 0(1), 5-42. https://europub.co.uk/articles/-A-322500