MALARSTWO POLSKIE W POLSKICH KOLEKCJACH PRYWATNYCH
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2008, Vol 2008, Issue 49
Abstract
Malarstwo polskie jest obszarem artystycznym, który budzi największe zainteresowanie naszych kolekcjonerów. Zaświadczają o tym wiadomości o wielu dawnych zbiorach oraz zbiory powstające obecnie, a także katalogi aukcji i oferta krajowych galerii sztuki oraz antykwariatów z kilkunastu ostatnich lat. Wszak jest to zjawisko stosunkowo świeże. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że liczy sobie niewiele ponad 150 lat. Mniej więcej wtedy bowiem – po publikacji Słownika malarzów Rastawieckiego – Polacy ostatecznie uświadomili sobie istnienie czegoś, co można by określić „polskim środowiskiem artystycznym”. Autor zaprezentował syntetyczny szkic powstawania i kształtowania się świadomości istnienia na ziemiach polskich niezależnej sztuki oraz odzwierciedlenia tego procesu w wyborach polskich kolekcjonerów. Powszechne uznanie istnienia „szkoły polskiej” nastąpiło w latach rozbiorów i wiązało się ściśle walką o przetrwanie narodowe i odzyskanie wolności. Kluczowe znaczenie miał tu wspomniany Słownik malarzów polskich, tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niéj przebywających Edwarda Rastawieckiego (1850, 1852, 1855), patriotyczna publicystyka niemal od początków XIX w. i fachowa krytyka w okresie późniejszym oraz nade wszystko artystyczna rzeczywistość – twórczość „szkoły monachijskiej”, Matejki, Gersona, a w końcu artystów młodopolskich. Równolegle omówione zostały naczelne tendencje w kolekcjonerstwie sztuki polskiej. Około połowy XIX w. łączono ją na ogół z dziełami przypisywanymi twórcom wielkich szkół europejskich, włoskich, francuskiej, flamandzkiej (zbiory Tomasza Zielińskiego, Andrzeja Mniszcha, Karola Hoppera, Przezdzieckich, Zamoyskich, Krasińskich). Do wyjątków należał zespół obrazów polskich Rastawieckiego, będący niejako egzemplifikacją idei jago publikacji. W następnym okresie popularność naszego malarstwa stale rosła, aż do całkowitej niemal wyłączności w upodoba-niach artystycznych Polaków. Spore znaczenie miało tu kolekcjonerstwo burżuazji, finansi-stów i przedsiębiorców oraz bogatej inteligencji i przedstawicieli wolnych zawodów, głównie środowiska warszawskiego (Kronenbergowie, Blochowie, Epsteinowie, Bersohn, Rosenbaum, Rotwandowie). Przełom stuleci oraz pierwsze dziesięciolecia XX w. przyniosły największy chyba w dotychczasowych dziejach rozkwit kolekcjonowania sztuki polskiej. Powstały wów-czas trzy najważniejsze chyba w dotychczasowej historii kolekcje polskiego malarstwa – Ignacego Korwin-Milewskiego, Edwarda Aleksandra Raczyńskiego i Feliksa Mangghi-Jasieńskiego. Te wyjątkowe zbiory nie były wszak jedyne, w pierwszej połowie stulecia można z pewnością doliczyć się kilku setek poważniejszych i skromniejszych podobnie zoriento-wanych zbiorów. Rozwój ich przerwała II wojna światowa, potem całkiem zahamowała epoka PRL-u; kolekcje prywatne, które wówczas istniały w Polsce w postaci przetrwalnikowej lub powstawały na emigracji, mogły się w pełni odrodzić dopiero po 1989 roku.
Authors and Affiliations
Tomasz F. de Rosset
Keywords
Related Articles
- EP ID EP61952
- DOI -
- Views 39
- Downloads 0
O MUZEUM EUROPY
Muzeum Europy w Brukseli (Musée de l’Europe) istnieje od dziesięciu lat, ale ciągle nie ma własnego budynku ani własnych zbiorów. Nie jest bynajmniej pierwszym muzeum, które tak zaczynało – prawie wszystkie muzea w Stana...
Preserved, but Nevertheless Reawaken to Life! Insights into the Educational Departments of German Natural history Museums
STANDARDY I MODELE ZARZĄDZANIA W MUZEACH EUROPEJSKICH SEMINARIUM W NEAPOLU
W dniach 9 – 10 października 2003 r. w salach Palazzo Reale w Neapolu odbyło się seminarium poświęcone istotnym problemom i roli muzeów funkcjonujących w poszerzonej od 1 maja 2004 r. przestrzeni Unii Europejskiej. Organ...
PO JUBILEUSZU 90-LECIA MUZEUM W RADOMIU
W 2013 r. Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu obchodziło jubileusz 90-lecia. Z tej okazji zorganizowano wystawę jubileuszową i wydano katalog dzieł patrona muzeum, Jacka Malczewskiego (52 obrazy, 64 rysunki oraz wie...
FUMIGACJA I IMPREGNACJA ZABYTKOWYCH OBIEKTÓW DREWNIANYCH W MUZEUM WSI SŁOWIŃSKIEJ W KLUKACH ODDZIALE MUZEUM POMORZA ŚRODKOWEGO W SŁUPSKU
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych na terenie Pomorza Środkowego. Niestety, jak w każdym skansenie drewniane obiekty architektury wiejskiej oraz eksponowane w nich zabytk...