Mesjanizm Stanisława Przybyszewskiego

Abstract

Artykuł przedstawia drogę Stanisława Przybyszewskiego, uważanego powszechnie za dekadenta, do idei mesjanistycznej. Autor tekstu, na podstawie teorii pięciu światopoglądów stworzonej przez Michała Łuczewskiego, przedstawia apolityczność pisarza i jego życiowe wybory. W artykule ukazane zostaje romantyczne podglebie światopoglądu Przybyszewskiego, a także konsekwencje wynikające ze zmian przezeń środowiska – od wyjazdu do Berlina, przez okres redagowania krakowskiego „Życia”, po lata współpracy z poznańskim „Zdrojem”. W tekście omówiono również przemożny wpływ na pisarza utworów Juliusza Słowackiego z jego ostatniego, genezyjskiego okresu. Na zasadzie kontrastu przedstawione zostały dwie drogi inspiracji Słowackim – Przybyszewskiego oraz Wincentego Lutosławskiego. Analizie poddano również stosunek pisarza do Słowackiego zarówno w okresie redagowania krakowskiego „Życia”, jak i późniejszej współpracy z poznańskim „Zdrojem”. Jako najistotniejsze przyczyny przemian światopoglądowych Przybyszewskiego wskazane zostają załamanie sytuacji finansowej pisarza, wynikające ze spadku popularności jego utworów, oraz trudna sytuacja literata podczas wielkiej wojny. Ten moment, zdaniem autora artykułu, stanowi w biografii Przybyszewskiego czas poszukiwań, zwieńczony zwrotem pisarza w stronę romantycznych idei mistycyzmu i mesjanizmu.

Authors and Affiliations

Marek Grajek

Keywords

Related Articles

Poezja Stanisława Piętaka w zwierciadle psychoanalizy materialnej Gastona Bachelarda. Rekonesans badawczy

W artykule dokonano analizy obrazów literackich reprezentatywnych dla twórczości Stanisława Piętaka, opierając się na psychoanalitycznej koncepcji wyobraźni poetyckiej Gastona Bachelarda, nawiązującej do koncepcji cztere...

W ogrodzie popiołów. Symbolika wody życia i jałowej ziemi w "Drodze" Cormaca McCarthy’ego

Artykuł ma na celu zanalizowanie motywów biblijnej wody życia oraz występującej w legendach arturiańskich jałowej ziemi w kontekście powieści Cormaca McCarthy’ego Droga. Bohaterowie utworu, umiejscowieni w postapokalipty...

Henryk Bereza w świetle uprzedzeń Jana Błońskiego. Kulisy pewnego sporu

Niniejszy artykuł porusza wybrane wątki dotyczące nieco zapomnianego sporu między Janem Błońskim a Henrykiem Berezą. Geneza konfliktu sięga lat 80., kiedy Bereza opisał zjawisko nazwane przez niego „rewolucją artystyczn...

Problemy i zjawiska społeczne w wybranych felietonach Piotra Choynowskiego ("Tygodnik Ilustrowany" 1928-1929)

Polski powieściopisarz i nowelista Piotr Choynowski był również autorem kilkudziesięciu felietonów opublikowanych na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1928–1929. Dzielił się w nich przemyśleniami dotyczącymi prac...

Postapokaliptyczna wizja człowieka w trylogii Dmitra Głuchowskiego: "Metro 2033", "Metro 2034", "Metro 2035"

W artykule przedstawiam różnorodne wyobrażenia człowieka w literackiej trylogii rosyjskiego pisarza Dmitrija Głuchowskiego, przedstawione w Metrze 2033, Metrze 2034 i Metrze 2035. Pisarz ukazał losy ludzi żyjących w kory...

Download PDF file
  • EP ID EP180906
  • DOI 10.17951/ff.2015.33.151
  • Views 36
  • Downloads 0

How To Cite

Marek Grajek (2015). Mesjanizm Stanisława Przybyszewskiego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae, 0(1), 151-169. https://europub.co.uk/articles/-A-180906