Metody ustalania znaczeń leksemów w słownikach historycznych (na marginesie rozważań na temat badania słownictwa dawnego)
Journal Title: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego - Year 2015, Vol 0, Issue 71
Abstract
Pierwszym i podstawowym krokiem w pracy leksykografa zajmującego się polszczyzną dawną jest uczynienie języka odległego historycznie możliwie jak najbliższym percepcyjnie badaczowi. Służy temu przede wszystkim ogólna wiedza z zakresu lingwistyki, ale przede wszystkim – poparta dobrą znajomością tekstów z epoki – wiedza historycznojęzykowa. Ta jednak nie zawsze operuje tymi samymi, co współcześnie, środkami dla uzyskania wiedzy o języku. Obecnie znaczna część elementów składowych owej wiedzy jest wartością naddaną, ponieważ towarzyszy współistnieniu w czasie użytkowników języka i samego języka. W wy- padku badań nad polszczyzną tak odległą jak pierwszy wiek doby średniopolskiej nie można mówić o kompetencjach badacza języka jako kompetencjach jego użytkownika, stąd dodat- kowo konieczne jest znaczne poszerzenie wiedzy pozajęzykowej dotyczącej owego okresu. The fi rst and most fundamental step in the work of a lexicographer who deals with Pol- ish of the past centuries is to make this historically distant language as perceptually close as possible to a scholar. This is primarily facilitated by general linguistic knowledge, but above all – by historical linguistic knowledge that is supported by a good knowledge of texts written in a particular epoch. Historical linguists, in comparison with synchronic scholars, may have to use different means to gain knowledge about a language. At the moment, part of this knowl- edge is an added value, as it is accompanied by the coexistence in time of language users and the language itself. Linguists studying the fi rst hundred years of the Middle Polish period do not have the language competence of the users of Middle Polish. Therefore, it is necessary for them to signifi cantly broaden their extralinguistic knowledge of the analyzed period.
Authors and Affiliations
Anetta Luto-Kamińska
Źródła a typy badań historycznojęzykowych
Artykuł poświęcony został zagadnieniom źródeł językowych, wykorzystywanych przez badaczy historii języka. Zachowana do naszych czasów dokumentacja historycznojęzykowa jest bardzo różnorodna. Pierwszy narzucający się podz...
Najważniejsza funkcja „języka”? Uwagi o funkcji fatycznej i fatyczności języka
Artykuł poświęcono funkcji fatycznej języka, ściślej temu, jak ją dotychczas defi niowa- no (głównie w językoznawstwie polskim) oraz jak można ją interpretować, charakteryzuje ona bowiem różne poziomy języka. W pie...
Uwagi na temat normy językowej z perspektywy metodologii strukturalnej
Zadaniem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak w świetle współczesnych interpretacji myśli Ferdynanda de Saussure’a patrzeć na problematykę normatywności w języku. W pierwszej części tekstu norma językowa jest u...
Wykorzystanie metod i wyników badań historycznojęzykowych w ustalaniu współczesnej normy językowej
Artykuł podejmuje problem relacji między takimi pojęciami jak norma językowa i uzus – obydwie te kategorie wiąże autorka z realizacją tekstową. Ustaleniu współczesnej normy, którą nie do końca odzwierciedlają wydawnictwa...
PRZEKRACZAĆ GRANICE DYSCYPLIN – 40 lat prac nad dziełami zebranymi Bronisława Piłsudskiego
Artykuł jest zapisem wystąpienia podczas LXXIII Zjazdu PTJ (Kielce, wrzesień 2015) z prezentacją szerszej i reprezentatywnej części społeczności językoznawców polskich dotychczasowego rezultatu 40 lat pracy nad przedsięw...