Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci

Apply

Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci

Journal Title: Transfer. Reception Studies - Year 2016, Vol 1, Issue

Abstract

Artykuł przedstawia analizę reakcji zarówno polskich, jak i niemieckich mediów po śmierci Güntera Grassa – jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckich, laureata Literackiej Nagrody Nobla związanego z Gdańskiem. Śmierć kontrowersyjnego autora stała się okazją nie tylko do interpretacji i ewaluacji jego licznych prac, ale także powrotu do jego burzliwej biografii oraz dyskusji na temat przemilczanej i utrzymywanej w sekrecie służby pisarza w SS. Z analizy poddanych ocenie pierwszych informacji na temat śmierci autora za-wartych w elektronicznych periodykach niemieckich i polskich wynika, że istnieje wyraźna różnica w ocenie zmarłego noblisty w jego ojczyźnie i w Polsce. Wszystkie one przywołują powszechnie znane fakty z biografii Grassa, nazywają go jednym z największych pisarzy współczesnych i wielkim obywatelem Niemiec, a Blaszany bębenek dziełem stulecia. W obu krajach docenia się społeczne zaangażowanie autora, jego polityczną działalność pod sztandarami SPD, a także aktywność na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. W prasie niemieckiej znacznie częściej podkreśla się jednak kontrowersje wokół Grassa, krytyczne dyskusje po wydaniu Rozległego pola, wątpliwości związane z przyznaniem autorowi Literackiej Na-grody Nobla, światowe oburzenie po przyznaniu się literata do służby w Waffen-SS. „Die Zeit” czy „Der Spiegel” przypomniały dobiegające zewsząd negatywne głosy po publikacji w 2012 roku wiersza Co musi zostać powiedziane. W przywoływanych przez niemiecką prasę wypowiedziach ludzi polityki i kultury zmarły noblista jawi się jako postać nietuzinkowa, bezlitosny moralizator, krytyk i prowokator, a jednocześnie niedościgniony wzór, autorytet i inspiracja dla wielu innych twórców. Pomimo jednak, że w wielu artykułach podkreśla się językową wirtuozerię i rytmiczność Grassowskiej prozy, znaczenie i wymowę jego najgłośniej-szych powieści, to jednak dla jego rodaków literacka działalność Grassa zdaje się pozostawać w cieniu politycznej aktywności noblisty. Na tym tle odmiennie wypada ocena życia i twórczości pisarza, jaką prezentowała tuż po jego śmierci prasa polska. Przywoływane w niej wypowiedzi koncentrują się bowiem na związku Grassa z Gdańskiem, jego niestrudzonym dążeniu do naprawy stosunków polsko-niemieckich, niemiecko-kaszubskim pochodzeniu i ogromnym sentymencie do Polski i Polaków, jakie dawały się odczuć podczas wizyt autora oraz lektury jego dzieł. Kontrowersyjne tematy, takie jak przemilczana współpraca czy naruszanie narodowych mitów, zostają wprawdzie poruszone, lecz w ocenie autorów artykułów i cytowanych pisarzy oraz polityków pozostają w cieniu literackich dokonań czy działalności Grassa. W prasie polskiej (inaczej niż ma to miejsce w prasie niemieckiej) zmarły noblista z Lubeki pozostaje w pierwszym rzędzie cenionym pisarzem, a nie kontrowersyjnym politykiem.

Authors and Affiliations

Aneta Jurzysta

Keywords

Przekraczanie granic w powieściach "Engel des Vergessens" Mai Haderlap i "Stillbach oder die Sehnsucht" Sabine Gruber

Celem artykułu jest zbadanie problematyki przekraczania granic kulturowych i językowych w powieściach dwóch pisarek austriackich pochodzących w terenów pogranicza. Na przykładzie losów postaci kobiecej w autobiograficzne...

Deutschland im Rausch von Morphin von Szczepan Twardoch – Wie deutsch kann ein polnischer Roman sein?

Wie kaum ein anderer polnischer Autor hat Szczepan Twardoch mit seinem Roman Morphin einen großen Erfolg auf dem deutschen Buchmarkt verzeichnen können. Doch womit ist diese außerordentliche Faszination der deutschen Les...

Tożsamość – pamięć – przestrzeń w najnowszej literaturze niemieckojęzycznej [rec.] Identitätskonstruktionen in der deutschen Gegenwartsliteratur, hg. M. Wolting, V&R unipress, Göttingen 2017, ss. 362, ISBN 978-3-8471-0741-5

[rec.] Identitätskonstruktionen in der deutschen Gegenwartsliteratur, hg. M. Wolting, V&R unipress, Göttingen 2017, ss. 362, ISBN 978-3-8471-0741-5

Niemiecka recepcja Janusza Korczaka

Niemiecka recepcja Korczaka to złożony i rozciągnięty w czasie proces. Można stwierdzić, że przedstawiciele niemieckiej nauki i sztuki szukają i odnajdują w Korczaku twórczą inspirację niejako w reakcji na okazane przez...

Przekraczanie granic w powieściach Engel des Vergessens Mai Haderlap i Stillbach oder die Sehnsucht Sabine Gruber

EP ID EP237804
DOI 10.16926/trs.2016.01.04
Views 84
Downloads 0