MITY NOWOCZESNEGO WYCHOWANIA W CIENIU KRYZYSU MYŚLI OŚWIECENIA. ROUSSEAU A NIETZSCHE

Abstract

Epoka oświecenia, w której kwestia wycho­ wania nabiera szczególnego znaczenia ze względu na swoją rolę w procesie wyprowadze­ nia jednostki ze świata mitu i zabobonu ku wyzwalającemu blaskowi rozumu, sama za spra­ wą miotających nią sprzeczności okazuje się mi­ tem. Jej dwoiste tendencje, wiodące do wyłonie­ nia problemu osobowości jako podstawowego przedmiotu myśli nowoczesnej, konstatuje już Rousseau, który na wizji człowieka natury chce oprzeć swój ideał wychowania, widząc w nim drogę do ich zażegnania. Tego samego zadania podejmuje się także sto lat później Nietzsche, zmierzając do przetransponowania na grunt kul­ turowy idei nadczłowieka, w której ostatecznie ma się odsłonić charakter ludzkiej natury. U obu myślicieli istotną rolę w kontekście wychowania pełni mit, który choć w sposób jawny przyjmu­ je funkcję zasady heurystycznej, odsłania także w ukrytym wymiarze inne swoje oblicze. Za­ równo Rousseau, jak i Nietzsche na gruncie postawionej diagnozy kryzysu nowoczesności, rozumianej z perspektywy skutków oddziaływa­ nia sprzecznych tendencji oświecenia, dochodzą do tego samego wniosku: uruchomionych dążeń alienacyjnych nie sposób już przezwyciężyć. W świetle zagadnień zogniskowanych wokół egzystencjalnego i kulturowego sensu wycho­ wania mityczny - czyli tu fałszywy - charakter obu koncepcji odzwierciedla się w zakwestiono­ waniu możliwości urzeczywistnienia powołanej wizji natury ludzkiej na gruncie kulturowym, a tym samym radykalizacji konkluzji, że oświe­ ceniowe tendencje nowoczesności nieodwołal­ nie już wprowadziły przepaść pomiędzy czło­ wiekiem i jego światem.

Authors and Affiliations

Malwina Rolka

Keywords

Related Articles

BEZPIECZEŃSTWO I WOLNOŚĆ W PERSPEKTYWIE IDEI RÓWNOWAGI

Celem artykułu jest potwierdzenie tezy, zgodnie z którą semantyczna ewolucja pojęć „bezpieczeństwo” i „wolność” w zasadniczej mierze determinuje relację między nimi. Impul­ sem do podjęcia tej kwestii sta...

BEZPIECZEŃSTWO JAKO WARTOŚĆ WE WSPÓŁCZESNEJ POLITYCE ZAGRANICZNEJ

Wydarzenia z 11 września 2001 r. sprawiły że „bezpieczeństwo” stało się jedną z kluczowych kategorii w dyskusji nad kształtem stosunków międzynarodowych. Artykuł ma na celu ukazanie, w jakim stopniu polityczny wymiar bez...

CZY MOŻNA SĄDZIĆ, ŻE ŻYCIE JEST PIĘKNE? ESTETYKA SCHOPENHAUERA

Schopenhauer konstruuje swą estetykę, na­ wiązując do Platońskiej teorii idei oraz rozwi­ jając Kantowską koncepcję władzy sądzenia w odniesieniu do piękna i wzniosłości. Dzięki ujęciu transcendentalnemu p...

NOWY ELEKTRONICZNY ŚWIAT

Rec. Sidey Myoo, Ontoelektronika, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013, ss. 259.

ZAGADNIENIE NORMATYWNYCH PODSTAW ZDOLNOŚCI KOGNITYWNYCH CZŁOWIEKA W KONCEPCJI MICHAELA TOMASELLO

We współczesnych szeroko pojętych inter­ dyscyplinarnych dyskusjach łączących filozofię, psychologię, biologię, kognitywistykę, neuro- naukę, a toczonych na temat zdolności poznaw­ czych człowieka, wyróżnia się stan...

Download PDF file
  • EP ID EP296263
  • DOI -
  • Views 65
  • Downloads 0

How To Cite

Malwina Rolka (2014). MITY NOWOCZESNEGO WYCHOWANIA W CIENIU KRYZYSU MYŚLI OŚWIECENIA. ROUSSEAU A NIETZSCHE. Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Interdyscyplinarny Rocznik Filozoficzno-Naukowy, 1(20), 425-442. https://europub.co.uk/articles/-A-296263