MITY NOWOCZESNEGO WYCHOWANIA W CIENIU KRYZYSU MYŚLI OŚWIECENIA. ROUSSEAU A NIETZSCHE

Abstract

Epoka oświecenia, w której kwestia wycho­ wania nabiera szczególnego znaczenia ze względu na swoją rolę w procesie wyprowadze­ nia jednostki ze świata mitu i zabobonu ku wyzwalającemu blaskowi rozumu, sama za spra­ wą miotających nią sprzeczności okazuje się mi­ tem. Jej dwoiste tendencje, wiodące do wyłonie­ nia problemu osobowości jako podstawowego przedmiotu myśli nowoczesnej, konstatuje już Rousseau, który na wizji człowieka natury chce oprzeć swój ideał wychowania, widząc w nim drogę do ich zażegnania. Tego samego zadania podejmuje się także sto lat później Nietzsche, zmierzając do przetransponowania na grunt kul­ turowy idei nadczłowieka, w której ostatecznie ma się odsłonić charakter ludzkiej natury. U obu myślicieli istotną rolę w kontekście wychowania pełni mit, który choć w sposób jawny przyjmu­ je funkcję zasady heurystycznej, odsłania także w ukrytym wymiarze inne swoje oblicze. Za­ równo Rousseau, jak i Nietzsche na gruncie postawionej diagnozy kryzysu nowoczesności, rozumianej z perspektywy skutków oddziaływa­ nia sprzecznych tendencji oświecenia, dochodzą do tego samego wniosku: uruchomionych dążeń alienacyjnych nie sposób już przezwyciężyć. W świetle zagadnień zogniskowanych wokół egzystencjalnego i kulturowego sensu wycho­ wania mityczny - czyli tu fałszywy - charakter obu koncepcji odzwierciedla się w zakwestiono­ waniu możliwości urzeczywistnienia powołanej wizji natury ludzkiej na gruncie kulturowym, a tym samym radykalizacji konkluzji, że oświe­ ceniowe tendencje nowoczesności nieodwołal­ nie już wprowadziły przepaść pomiędzy czło­ wiekiem i jego światem.

Authors and Affiliations

Malwina Rolka

Keywords

Related Articles

STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ WOBEC NIESKOŃCZONOŚCI AKTUALNEJ

W artykule rekonstruuję stanowisko Witka­cego wobec nieskończoności aktualnej. Jego poglądy sytuuję na tle tradycji badawczych sta­rożytności, średniowiecza i nowożytności. Kon­frontuję jego interpretację z interpretacj...

The Role of Religion in the Fate of the Armenian People

This article presents the role and significance of Christianity as a national religion and the Armenian Apostolic Church as a national church in the life of Armenia and the Armenian people. Taking into account historical...

CZY WSZECHŚWIAT JEST DOSTROJONY DO ŻYCIA?

D zięki osiągnięciom w spółczesnej k o ­ smologii w badaniu wielkoskalowego Wszech­ świata możliwe było ukazanie związków po­ m ięd zy p aram etram i i stałym i fizycznym i opisującymi Wszechświat a bazo...

NATURA LUDZKA W NARRACJI POSTHUMANIZMU DYSTOPIJNEGO

Dla przedstawicieli posthumanizmu dystopijnego dokonujący się na naszych oczach postęp w dziedzinie tzw. biotech- nologii, obok nadziei na rozwiązanie sze- regu problemów, niesie ze sobą także szereg niebezpiecznych kons...

ŚMIERĆ JAKO SYTUACJA GRANICZNA W FILOZOFII JASPERSA I KIERKEGAARDA

Artykuł omawia pojęcie śmierci jako „sytuacji granicznej” (Grenzsituation) w filozofii Karla Jaspersa i jego korzenie w pismach Kierkegaarda. Wychodząc od Psychologii światopoglądów, wczesnej pracy Jaspersa, omówienie ws...

Download PDF file
  • EP ID EP296263
  • DOI -
  • Views 70
  • Downloads 0

How To Cite

Malwina Rolka (2014). MITY NOWOCZESNEGO WYCHOWANIA W CIENIU KRYZYSU MYŚLI OŚWIECENIA. ROUSSEAU A NIETZSCHE. Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Interdyscyplinarny Rocznik Filozoficzno-Naukowy, 1(20), 425-442. https://europub.co.uk/articles/-A-296263