Moses Mendelssohn a judaizm i kultura żydowska
Journal Title: Studia Gdańskie - Year 2016, Vol 38, Issue
Abstract
Druga połowa XVIII wieku przyniosła istotną zmianę w dziejach Żydów i ich religii – judaizmu. Nowe elity żydowskie, pod wpływem europejskich prądów oświeceniowych, zaczęły kwestionować paradygmaty żydowskiego życia religijnego i społecznego, eksponując takie wartości jak: tolerancja, równouprawnienie i wolność religijna. Dążono do obywatelskiego zrównania praw Żydów oraz odrzucenia tradycji ukształtowanej przez judaizm rabiniczny. Do głosu doszły także nurty racjonalistyczne. Tendencje te dały początek nowej kulturze żydowskiej zwanej haskalą, która w początkowej fazie znalazła swe centrum w Berlinie, a za jej prekursora i lidera uznano Mosesa Mendelssohna, wybitnego filozofa żydowskiego doby oświecenia okresu „pre-Kantowskiego”, zwanego „żydowskim Sokratesem”. Na jego stosunek do judaizmu i kultury żydowskiej miała wpływ (1) zdobyta w młodości formacja religijna i intelektualna, (2) presja otoczenia domagającego się zmiany modelu kształcenia językowego Żydów i wewnętrzna tego potrzeba, (3) chęć dążenia do zachowania żydowskiej tożsamości religijnej przez reinterpretację tradycji za pomocą narzędzi filozofii oświeceniowej. Autorzy artykułu opisują te trzy czynniki, charakteryzując w ten sposób początkową fazę haskali żydowskiej.
Authors and Affiliations
Krzysztof Pilarczyk, Robert Dublański
Keywords
Related Articles
- EP ID EP180215
- DOI -
- Views 102
- Downloads 0
Niezbywalność prawdy a cnota tolerancji w dialogu międzykulturowym i międzyreligijnym w pismach Josepha Ratzingera-Benedykta XVI
Przyglądając się współczesnemu światu i panującym tendencjom możemy zaobserwować, że wartość nadrzędna, jaką jest prawda zostaje, spłycona i usytuowana w przestrzeni publicznej i prywatnej jako wartość, która traci na zn...
Nowe życie i duchowość chrzcielna
Teologia duchowości kształtowała się przez wieki i często jest nazywana teologiczną refleksją nad dążeniem chrześcijanina do rozwoju ku pełni życia ludzkiego oraz osobowego spotkania z Bogiem. Chrzest św. jest fundamente...
Odpowiedzialność za Ojczyznę w zjednoczonej Europie w ujęciu księdza profesora Jerzego Bajdy
Ojczyzna jest dla człowieka terenem powołania i moralnej odpowiedzialności, jest darem i jednocześnie zadaniem moralnym. Każdy człowiek jest powołany do tego, aby z całą gorliwością i stanowczością dbać o dobro ojczyzny...
Espiritualidad conyugal según Dietrich von Hildebrand
Dietrich von Hildebrand en muchas ocasiones, en sus análisis, acude a los ejemplos de los santos con el supuesto de que el santo es la encarnación más perfecta de la moralidad. El ejemplo de los santos ayuda a vivir la s...
Między odwróceniem duszy a poznaniem mistycznym. Interpretacje początku i końca filozofii w dialogach Platona
W niniejszym artykule zwracam uwagę na kwestię platońskiego rozumienia filozofii. Rozpoczynam od pytania, kim jest miłośnik mądrości, jaką rolę wyznaczył mu Platon i jaki jest warunek bycia filozofem. Innymi słowy: anali...