Mszał jako księga liturgiczna: geneza i ewolucja
Journal Title: Teologia i Człowiek - Year 2018, Vol 44, Issue 4
Abstract
Bezpośrednią inspiracją niniejszego opracowania stało się wydanie monumentalnego dzieła Biskupa Toruńskiego Seniora Andrzeja Wojciecha Suskiego „Rękopiśmienne mszały przedtrydenckie. Katalog sumaryczny”. Podobnie jak wcześniejsza publikacja dotycząca sakramentarzy, dzieło to jest owocem iście benedyktyńskiej pracy przez całe ostatnie ćwierćwiecze. Sporządzone przez pierwszego Biskupa Toruńskiego przewodniki to katalogi unikatowe w nauce, stanowiące nieocenioną pomoc zwłaszcza dla badaczy historii liturgii. W opracowaniu przedstawiono genezę i ewolucję mszału. Zanim mszał pojawił się jako jednolita księga liturgiczna przeznaczona do sprawowania Eucharystii, w celebracji Mszy św. używano wielu ksiąg: sakramentarzy, lekcjonarzy, ewangeliarzy (ewangelistarzy), graduałów i antyfonarzy, a także tekstów zawierających rubryki mszalne. Funkcjonowały one jako odrębne księgi z przeznaczeniem dla: biskupa i prezbitera (sakramentarz), subdiakona (lekcjonarz), diakona (ewangeliarz) oraz zespołu śpiewaczego (graduał). W IX wieku rozpoczyna się proces scalania owych ksiąg w jedną księgę liturgiczną, co w rezultacie spowodowało powstanie mszału pełnego (missale plenarium, missale completum), do którego wprowadzono także rubryki przejęte z przepisów określających sposób wykonania liturgii (ordines).
Authors and Affiliations
Daniel Brzeziński
Kodeks Pio-Benedyktyński. Między tradycją a rozwojem, red. ks. Z. Janczewski, ks. J. Dohnalik, I. Kilanowski, Wydawnictwo „Spes”, Warszawa 2017, ss. 222
Recenzja publikacji
Summum ius, summa iniuria. Próba analizy zagadnienia na gruncie filozofii prawa św. Tomasza z Akwinu
Rozpowszechniony szeroko w mentalności osób zajmujących się prawem pozytywizm prawny powoduje, że trudno znaleźć sensowne rozwiązanie szeregu dylematów, w których zdrowy rozsądek podpowiadałby wyjście inne, aniżeli wynik...
Koncepcja duchowości małżeństwa i rodziny w świetle adhortacji Amoris Laetitia
Koncepcja duchowości małżeńskiej i rodzinnej prezentowana przez Papieża Franciszka ma silne podstawy biblijne i teologiczno-dogmatyczne. Stanowi owoc dyskusji obu synodów poświęconych rodzinie. Nawiązuje do wcześniejszeg...
Karcenie dziecka przez ojca w ocenie św. Augustyna
Opracowanie nasze zatytułowane „Karcenie dziecka przez ojca w ocenie św. Augustyna” składa się z trzech paragrafów. W pierwszym ukazaliśmy te wypowiedzi Ojca Kościoła, w których mówi on o uprawnieniach ojca wobec dziecka...
Zazdrość (φθόνος) w listach św. Pawła
Zazdrość jest w Piśmie Świętym zagadnieniem niezwykle często poruszanym, począwszy od zazdrości Boga, skończywszy na zazdrości ludzkiej. Należy mieć jednak świadomość, że w tekstach biblijnych wspomina się o dwóch rodzaj...