Muzyka w postmodernistycznej powieści Herberta Rosendorfera „Budowniczy ruin”
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2019, Vol 1, Issue 11
Abstract
Utwór Herberta Rosendorfera Budowniczy ruin wpisuje się w nurt powieści postmodernistycznej. Wśród nawiązań do tekstów kultury należy wymienić przywołania tekstów literackich i dzieł muzycznych. Spośród pierwszych najważniejsze wydają się odwołania do powieści Jana Potockiego Rękopis znaleziony w Saragossie. Istnienie utworów muzycznych w powieści Rosendorfera, pisarza i muzykologa w jednej osobie, funkcjonuje na wielu poziomach. Należy tu przypomnieć koncepcję polskiego badacza Michała Głowińskiego, według której muzyka może pojawiać się w powieści na trzech poziomach – gdy jest elementem fabuły, gdy stanowi temat sama w sobie, gdy przywołane dzieło muzyczne zyskuje wymiar symboliczny w kontekście utworu muzycznego. Te trzy sytuacje literackie bez trudu można wskazać w dziele Rosendorfera. Szczególnie ważne i ciekawe okazuje się jednak aplikowanie wzorca konstrukcyjnego zaczerpniętego z obszaru muzyki na grunt dzieła literackiego. Taką możliwość funkcjonowania elementów muzyki w utworze literackim opisuje w swojej pracy Muzyczność dzieła literackiego Andrzej Hejmej. W Budowniczym ruin nawiązania konstrukcyjne wpisują się w specyfikę powieści postmodernistycznej: według Magdaleny Janoszki, będący ważną inspiracją dla Rosendorfera, Rękopis znaleziony w Saragossie Potockiego należy zaliczyć do powieści polifonicznych. Zgodnie z koncepcją Bachtina słowo nie istnieje w sposób wyizolowany i samoistny, lecz stanowi odpowiedź na inne słowa zapisane kiedyś wcześniej. Rosendorfer jako pisarz i muzykolog sprawnie porusza się w obszarze nawiązań do dzieł muzycznych i literackich. Pojawiają się więc przywołania utworów muzycznych – np. Don Giovanniego Mozarta i literackiego wątku Pamiętników Giacoma Casanovy. Austriacki pisarz pokazuje na kartach swego dzieła sylwetki muzyków – wirtuoza (którego melomani daremnie pragną usłyszeć na żywo), organisty wykonującego iście postmodernistyczną Musiquianę, wampirycznego kompozytora odbierającego swemu uczniowi każde napisane przezeń nowe dzieło. Muzyka okazuje się zatem w Budowniczym ruin tworzywem, z którego autor powieści współtworzy swe dzieło tak jak z motywów literackich.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Agnieszka Roguska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP641091
- DOI 10.5604/01.3001.0013.3526
- Views 55
- Downloads 0
Piano works by Łódź’s composers of the second half of the 20th century, part 1
The article is the first part of a cycle of articles in which their author describes piano pieces by Łódź’s composers of the second half of the 20th century from the angle of piano technique means they use; at the same t...
Muzyka w postmodernistycznej powieści Herberta Rosendorfera „Budowniczy ruin”
Utwór Herberta Rosendorfera Budowniczy ruin wpisuje się w nurt powieści postmodernistycznej. Wśród nawiązań do tekstów kultury należy wymienić przywołania tekstów literackich i dzieł muzycznych. Spośród pierwszych najważ...
Organy Pawła Ernesta Rickerta z 1755 roku w Kościele Ojców Pijarów pw. Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu w kontekście konserwacji i renowacji zabytkowych organów piszczałkowych, cz. 2.
Niniejszy artykuł jest kontynuacją opowieści o niezwykłych organach Pawła Ernesta Rickerta znajdujących się w kościele Ojców Pijarów w Łowiczu. Instrument 12-głosowy powstał w 1755 roku i do dnia dzisiejszego przetrwał w...
Laboratorium II
Laboratorium II<br/><br/>
Kurs improwizacji i wykonawstwa muzyki klawesynowej prof. Jörga-Andreasa Böttichera
W dniach 26–27 marca 2018 roku, w ramach I Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Artystycznej „Fortepian, Organy, Klawesyn, Muzyka Dawna i Jazz”, Katedra Klawesynu i Muzyki Dawnej gościła wybitnego profesora Jörga-Andre...