Muzyka w postmodernistycznej powieści Herberta Rosendorfera „Budowniczy ruin”
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2019, Vol 1, Issue 11
Abstract
Utwór Herberta Rosendorfera Budowniczy ruin wpisuje się w nurt powieści postmodernistycznej. Wśród nawiązań do tekstów kultury należy wymienić przywołania tekstów literackich i dzieł muzycznych. Spośród pierwszych najważniejsze wydają się odwołania do powieści Jana Potockiego Rękopis znaleziony w Saragossie. Istnienie utworów muzycznych w powieści Rosendorfera, pisarza i muzykologa w jednej osobie, funkcjonuje na wielu poziomach. Należy tu przypomnieć koncepcję polskiego badacza Michała Głowińskiego, według której muzyka może pojawiać się w powieści na trzech poziomach – gdy jest elementem fabuły, gdy stanowi temat sama w sobie, gdy przywołane dzieło muzyczne zyskuje wymiar symboliczny w kontekście utworu muzycznego. Te trzy sytuacje literackie bez trudu można wskazać w dziele Rosendorfera. Szczególnie ważne i ciekawe okazuje się jednak aplikowanie wzorca konstrukcyjnego zaczerpniętego z obszaru muzyki na grunt dzieła literackiego. Taką możliwość funkcjonowania elementów muzyki w utworze literackim opisuje w swojej pracy Muzyczność dzieła literackiego Andrzej Hejmej. W Budowniczym ruin nawiązania konstrukcyjne wpisują się w specyfikę powieści postmodernistycznej: według Magdaleny Janoszki, będący ważną inspiracją dla Rosendorfera, Rękopis znaleziony w Saragossie Potockiego należy zaliczyć do powieści polifonicznych. Zgodnie z koncepcją Bachtina słowo nie istnieje w sposób wyizolowany i samoistny, lecz stanowi odpowiedź na inne słowa zapisane kiedyś wcześniej. Rosendorfer jako pisarz i muzykolog sprawnie porusza się w obszarze nawiązań do dzieł muzycznych i literackich. Pojawiają się więc przywołania utworów muzycznych – np. Don Giovanniego Mozarta i literackiego wątku Pamiętników Giacoma Casanovy. Austriacki pisarz pokazuje na kartach swego dzieła sylwetki muzyków – wirtuoza (którego melomani daremnie pragną usłyszeć na żywo), organisty wykonującego iście postmodernistyczną Musiquianę, wampirycznego kompozytora odbierającego swemu uczniowi każde napisane przezeń nowe dzieło. Muzyka okazuje się zatem w Budowniczym ruin tworzywem, z którego autor powieści współtworzy swe dzieło tak jak z motywów literackich.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Agnieszka Roguska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP641091
- DOI 10.5604/01.3001.0013.3526
- Views 48
- Downloads 0
Trudności współczesnego wykonawcy z odczytaniem i interpretacją XVIII-wiecznej muzyki francuskich mistrzów
Niniejszy artykuł jest próbą zasygnalizowania trudności, jakie napotyka współczesny wykonawca osiemnastowiecznej muzyki francuskiej. Autorka w oparciu o źródła historyczne omawia zagadnienia związane z odczytaniem i wyk...
Pomiędzy obrazem a dźwiękiem. Inspiracje twórczością Francisca Goi w „Goyescas” Enrique Granadosa
Przenikanie się malarstwa i muzyki, relacje łączące obie te dziedziny, to kwestia niezwykle interesująca. Mimo iż koncepcja korespondencji sztuk jest znana od dawna, wciąż poświęca się jej zbyt mało uwagi. Celem artykuł...
Sechs kleine Klavierstücke op. 19 by Arnold schönberg – their musical language, expression and artistic message
Sechs kleine Klavierstücke op. 19 for piano by Arnold Schönberg is a unique cycle, in which we observe a new musical language being shaped. Together with tonality suspense in each miniature we have new sound horizons ....
Piano works by Łódź’s composers of the second half of the 20th century, part 1
The article is the first part of a cycle of articles in which their author describes piano pieces by Łódź’s composers of the second half of the 20th century from the angle of piano technique means they use; at the same t...
Laboratorium I
Laboratorium I<br/><br/>